Τον τελευταίο λόγο θα τον έχει ο Ερντογάν
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Ερντογάν φλερτάρει αδιάντροπα με την Αθήνα, αλλά το παίζει νταής απέναντι στη Λευκωσία: Ο άβουλος Γκουτέρες παίζει την τύχη της Κύπρου σε γεύματα αι δεξιώσεις!
Οι “δυνάμεις του κακού” διαβουλεύθηκαν στη Νέα Υόρκη: Ύποπτη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικων της Ρωσίας, του Ιράν και της Τουρκίας, στο μενού η ταλαιπωρημένη Συρία
Του Ανδρέα Χατζήπαπα
Ώστε βρισκόμαστε στο στάδιο της αλληλοκατανόησης και συναντίληψης των δυσκολιών και ανησυχιών της κάθε πλευράς. Σωστή διαπίστωση του Προέδρου Αναστασιάδη μετά το τέλος των συηναντήσεων του 2015, αλλά και τόσο γενική που θα μπορούσε να λεχθεί και στην έναρξη των συνομιλιών πριν απο μήνες.
Υπάρχει πρόοδος στους τομείς της Οικονομίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διακυβέρνησης (όπως και σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών) όμως παραμένουν σοβαρές διαφορές στο περιουσιακό, το εδαφικό και στο θέμα των εγγυήσεων, ζητήματα που ενδιαφέρουν καίρια την ελληνοκυπριακή πλευρά. Το νέο στοιχείο είναι ότι σε αυτές τις διαπραγματεύσεις υπάρχει συζήτηση «επί του συνόλου των κεφαλαίων», παρόλο που η τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει ότι το εδαφικό δεν έχει καν τεθεί ακόμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και περιμένουμε όλοι κάποια ουσιαστική κίνηση απο πλευράς Τουρκίας, για να πείσει ότι πράγματι επιθυμεί λύση του Κυπριακού, που να είναι βιώσιμη και λειτουργική, να σέβεται ευρωπαϊκές αρχές και αξίες και να διασφαλίζει κοινό μέλλον για όλους τους πολίτες.
Οι επιφυλάξεις μας παραμένουν όσον αφορά στην τουρκική στάση. Θα προχωρήσει η Άγκυρα σε κάποια χειρονομία που να παρουσιάσει στις Βρυξέλλες σαν κίνηση καλής θέλησης και να προωθήσει έτσι την ενταξιακή της διαδικασία; Υπάρχουν πράγματι «διαβεβαιώσεις» απο τρίτους ότι η Άγκυρα θα διαφοροποιήσει τη θέση της; Μακάρι, αλλά με βάση την πείρα του παρελθόντος, δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο κάτι τέτοιο. Εξάλλου, η Άγκυρα αντιμετωπίζει αυτό τον καιρό σοβαρότατα προβλήματα στη γειτονιά της, με τα οποία είναι υποχρεωμένη να ασχοληθει διπλωματικά αλλά και στρατιωτικά, και είναι αμφίβολο αν θα δώσει τη δέουσα σημασία και προτεραιότητα στο Κυπριακό.
Διαχρονική απαίτηση της Άγκυρας είναι να καταστεί η «ΤΔΒΚ» ισότιμο συνιστών κράτος, κάτι που ασφαλώς είναι διχοτομικό και απαράδεκτο, και που ενισχύει τους φόβους για το μέλλον της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας, την ώρα της μετεξέλιξής της σε ομοσπονδιακό κράτος.
Επομένως, συγκρατημένη αισιοδοξία αλλά όχι ψευδαισθήσεις ή τυφλή εμπιστοσύνη στις υποσχέσεις κάποιων μεγάλων που επείγονται για κλείσιμο του Κυπριακού, λόγω της ταραγμένης κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρακολούθησα πρόσφατα τη συγκέντρωση που οργάνωσε ο ΟΠΕΚ στο Σπίτι της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα συζήτησης «Μια ενωμένη Κύπρος είναι εφικτή», και με ομιλητές τους Αβέρωφ Νεοφύτου και Μεχμέτ Αλι Ταλάτ. Υπήρχε προβληματισμός, αλλά τίποτε το χειροπιαστό. Απο τις ομιλίες και τις ερωτήσεις που υποβλήθηκαν βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπάρχουν μεν διεθνείς συγκυρίες ή καλοί οιωνοί που συνηγορούν υπέρ μιας λύσης, αλλά δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για ένα ιστορικό συμβιβασμό.
Μπορεί οι Τουρκοκύπριοι να επιθυμούν διακαώς να ενταχθούν στην ενωμένη Ευρώπη, ενώ η Άγκυρα επιδιώκει να εξασφαλίσει τους πιο ευνοϊκούς όρους απο τους Ευρωπαίους, αλλά δεν φαίνεται διατεθειμένη να προβεί σε οποιαδήποτε υποχώρηση για να πετύχει αυτό τον σκοπό.
Η ιδέα να δημιουργηθεί ένα μοναδικό μοντέλο συνεργασίας μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων σε μια χώρα-μέλος της ΕΕ, και να καταστεί η μικρή Κύπρος μια όαση ειρήνης, ένας πυλώνας σταθερότητας στην ταραχώδη περιοχή μας, σίγουρα είναι μια ελκυστική πρόκληση και θα έστελλε ισχυρά μηνύματα διεθνώς.
Και η Τουρκία, με πολλά προβλήματα με τους γείτονες της, βέβαια θα ήθελε να κερδίσει διπλωματικούς πόντους με μια διευθέτηση στο Κυπριακό.
Να εκμεταλλευτούμε αυτές τις συγκυρίες τώρα ή να περιμένουμε, με την ελπίδα να υπάρξουν πιο ευνοϊκές συνθήκες λόγω της ρευστής κατάστασης και της έντασης στις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας; Αυτό είναι ένα δίλημμα. Το ότι προσπαθεί η μικρή Κύπρος να δημιουργήσει συνεργασίες με Αίγυπτο, Ισραήλ και άλλες γειτονικές χώρες, με κυρίαρχο θέμα την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ μας, είναι θετικό. Αλλά τα γεωπολιτικά δρώμενα τα καθορίζουν συνήθως οι μεγάλες δυνάμεις, η κάθε μια προωθώντας τα δικα της συμφέροντα, και είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσουμε να επηρεάσουμε σημαντικά τις εξελίξεις με τρόπο που θα μας βόλευε.
Να μην υποτιμήσουμε καθόλου τη δυνατότητα περαιτέρω ενίσχυσης των σχέσεών μας με την Κίνα, γιατί όπως φάνηκε απο την πρόσφατη επίσκεψη του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών, οι προοπτικές είναι τεράστιες, σε πολλούς τομείς.
Η κατάληξή μου είναι αυτή που ανάφερα πριν έξη μήνες. Οι συναντήσεις Αναστασιάδη-Ακιντζί δημιουργούν ένα καλύτερο κλίμα στις σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους, αλλά η λύση αργεί, παρά τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις ότι θα έχουμε συμφωνία πριν τα μέσα του 2016.