«Κανένας χρήστης δεν μετακινείται» λέει η Τουρκία για τις περιουσίες




Του Κώστα Βενιζέλου

Κανένας χρήστης ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα δεν θα πρέπει να επηρεαστεί, επιμένει η τουρκική πλευρά κατά τη διάρκεια των συζητήσεων του ακανθώδες αυτού κεφαλαίου στις διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το περιουσιακό φαίνεται να έχει για καλά κολλήσει καθώς η τουρκική πλευρά θέτει ζητήματα τα οποία εξουδετερώνουν το δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Παράλληλα, στα χέρια του κατοχικού καθεστώτος είναι και οι τίτλοι ιδιοκτησίας των Τουρκοκυπρίων που εγκατέλειψαν τις περιουσίες τους στις ελεύθερες περιοχές μετά την τουρκική εισβολή. Το χαρτί αυτό αναμένεται να το χρησιμοποιήσει η τουρκική πλευρά στις συζητήσεις, με στόχο να επιτύχει τους στόχους της.

Είναι σαφές ότι διά των τοποθετήσεων στις συνομιλίες που διεξάγονται, βασική επιδίωξη της τουρκικής πλευράς είναι να μεταφέρει τις θεραπείες που αφορούν τα ζητήματα αυτά βασικά στις αποζημιώσεις και σε λιγότερο βαθμό ενδεχομένως στην ανταλλαγή. Υπενθυμίζεται συναφώς πως οι θεραπείες που έχουν συμφωνηθεί είναι πέντε: Η πλήρης αποκατάσταση, η μερική αποκατάσταση, η εναλλακτική (να δοθεί περιουσία σε άλλη τοποθεσία), η ανταλλαγή και η αποζημίωση.

Όπως πληροφορούμαστε, η τουρκική θέση κωδικοποιείται ως εξής:

Πρώτον, κανένας δεν θα πρέπει να μετακινηθεί από περιουσία την οποία χρησιμοποιεί (ανεξαρτήτως του χρόνου που είναι χρήστης). Για τους Ελληνοκύπριους που θα επιστρέψουν υπό τη διοίκηση του τουρκοκυπριακού συνιστώντος κρατιδίου παραπέμπουν στην παραχώρηση χαλίτικης γης.

Δεύτερο, δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ Τουρκοκύπριου και έποικου χρήστη. Όλοι έχουν τα ίδια δικαιώματα, τα οποία καθορίζει ως ίσα και περισσότερα από τους νόμιμους ιδιοκτήτες.  Υπάρχει σκοπίμως ο διαχωρισμός του «ιδιοκτήτη μέχρι το 1974» και του «ιδιοκτήτη μετά το 1974».

Είναι σαφές ότι οι «περιουσιακές διαφορές» θα επιλύονται στην επιτροπή που θα συγκροτηθεί μετά την επίτευξη συμφωνίας. Η Επιτροπή θα αποφαίνεται επί της διαφοράς ενώ ο επηρεαζόμενος θα μπορεί να εφεσιβάλει, ακόμη και να προσφύγει στο ΕΔΑΔ.

Την ίδια ώρα, δεν έχει ζητηθεί το θέμα των πόρων που θα χρησιμοποιηθούν για τις αποζημιώσεις. Όσοι έχουν εκφράσει πρόθεση να βοηθήσουν (ΗΠΑ, ΕΕ) δεν αναφέρονται στο ύψος του ποσού που θα δώσουν, πλην όμως δεν θα είναι υψηλό. Παράλληλα, διεθνείς οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, κλιμάκιο του οποίου βρίσκεται αυτές τις μέρες στο νησί, θα συμβάλει με τεχνοκρατικές μελέτες. Η τουρκική πλευρά έμμεσα αναφέρεται ότι τα λεφτά από τις αποζημιώσεις θα μπορούν να συγκεντρωθούν από τα έσοδα από την πώληση του φυσικού αερίου.

Πώς μπορεί, όμως, να συζητείται η εφαρμογή των βασικών ελευθεριών και ταυτόχρονα η τουρκική πλευρά να αρνείται το δικαίωμα της αποκατάστασης στις περιουσίες;  Το ερώτημα αυτό αφορά και τη θέση που εκφράζει η τουρκική πλευρά ζητώντας να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχει στο τουρκοκυπριακό συνιστών κρατίδιο πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας. Η ελληνοκυπριακή πλευρά θα επιδιώξει σύντομα τη συζήτηση του εδαφικού, το οποίο επηρεάζει και το περιουσιακό. Πρώτο βήμα θα είναι η συζήτηση των ειδικού καθεστώτος περιοχών και στόχος να αρχίσει συζήτηση εντός Δεκεμβρίου. Η ελληνοκυπριακή πλευρά ενδιαφέρεται για την Καρπασία, μαρωνίτικα χωριά, μνημεία και μοναστήρια, ενώ η τουρκική για τη Λεύκα, τη Λουρουτζίνα και ενδεχομένως για περιοχές στην Πάφο.

Για το θέμα του περιουσιακού δόθηκε ιδιαίτερο βάρος στις συζητήσεις. Όλοι οι εμπλεκόμενοι θεωρούν πως εάν υπάρξει συμφωνία θα διευκολυνθεί η διαδικασία. Την ίδια ώρα, εάν διαμορφωθούν τα κριτήρια και τα ζητήματα ιδιοκτητών και χρηστών, δηλαδή των σφετεριστών, αφεθούν να επιλύονται στην επιτροπή, θα δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος με πολλές περιπλοκές και αντιπαραθέσεις.

Διάβημα Ακιντζί στον Κέρι για Ρωσία!

Η τουρκική πλευρά διά του Μουσταφά Ακιντζί έθεσε στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, υπό μορφή διαβήματος, ζήτημα στρατιωτικής δραστηριότητας των Ρώσων στην περιοχή της Κύπρου και τη δέσμευση περιοχών. Κατηγόρησε, μάλιστα, την κυπριακή Κυβέρνηση για το γεγονός ότι διευκολύνει τη Ρωσία για τις στρατιωτικές της δραστηριότητες.

Παρά το γεγονός ότι δέσμευση των θαλάσσιων περιοχών δεν εξαρτάται από τη Λευκωσία, ωστόσο, με τον τρόπο που έθεσε ο Μουσταφά Ακιντζί το θέμα, ανάγκασε τον Τζον Κέρι να το εγείρει στην κυπριακή πλευρά. Είναι σαφές ότι παρόλο που η μη πραγματοποίηση της συνάντησης Ακιντζί-Λαβρόφ δεν συνδέεται με τη ρωσοτουρκική κρίση, είναι προφανές πως η κίνηση για το διάβημα έγινε με οδηγίες της Άγκυρας στη σκιά του πρόσφατου επεισοδίου κατάρριψης ρωσικού αεροσκάφους από την Τουρκία.

Η Άγκυρα ετοιμάζει «διαφοροποίηση» της για τις εγγυήσεις

«Η Τουρκία είναι σαράντα λεπτά από την Κύπρο και δεν χρειάζονται οι εγγυήσεις για να παρέμβουμε εάν χρειαστεί». Αυτό αναφέρθηκε από τον υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου, εκφραστή του βαθέως κράτους και της διαχρονικής γραμμής της Άγκυρας στο Κυπριακό. Η τοποθέτηση αυτή, που έγινε σε Κύπριο αξιωματούχο, εκφράζει και την πραγματικότητα για το ρόλο που θέλει να διαδραματίζει η Άγκυρα.

Το ζητούμενο για τους Ελληνοκύπριους είναι η ασφάλεια και η μη παρουσία της Τουρκίας πολιτικά και στρατιωτικά στο νησί μετά τη λύση, με παράλληλες διασφαλίσεις που θα αποτρέπουν παρεμβάσεις της Άγκυρας στο νησί. Το ζητούμενο είναι να μην ελέγχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την Κύπρο η Τουρκία. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως η Τουρκία είναι έτοιμη να συζητήσει το θέμα των εγγυήσεων, δεν είναι όμως διατεθειμένη να μην έχει παρουσία στο νησί. Ξένοι διπλωμάτες αναφέρουν ότι η Άγκυρα θα παρουσιάσει το θέμα ως «υποχώρησή της», ώστε να το ανταλλάξει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με άλλα κεφάλαια. Το γεγονός ότι ακούγεται συχνά-πυκνά τον τελευταίο καιρό ότι «δεν θα είναι στρατιωτικής φύσεως οι εγγυήσεις», δείχνει την πρόθεση να παρουσιαστούν οι Τούρκοι ότι… διαφοροποιούνται και είναι ανοικτοί να συζητήσουν ένα θέμα που απασχολεί τους Ε/κ. Σημειώνεται ότι και στις Συνθήκες του ’60 δεν υπάρχουν στρατιωτικής φύσεως εγγυήσεις, τις… εφεύρε, όμως, η Άγκυρα το 1974 για να εισβάλει.

Με βάση τα όσα αναφέρει η τουρκική πλευρά αλλά και ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα, θα προωθεί μια φόρμουλα που «θα ικανοποιεί όλες τις πλευρές». Παρόλο που αφήνονται πολλά να διαρρεύσουν, ακόμη δεν υπάρχει οτιδήποτε συγκεκριμένο προς συζήτηση. Ξένος διπλωμάτης σημείωνε πως η Τουρκία υπό το φως και των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή δύσκολα θα εγκαταλείψει την παρουσία της στο νησί, όποια μορφή και να έχει αυτή.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: