Διεθνιστές εναντίον εθνικιστών, σημειώσατε 1




Του Γκίντεον Ράχμαν *

Το περασμένο Σαββατοκύριακο δοκιμάστηκαν στο Παρίσι οι σχετικές δυνάμεις του εθνικισμού και του διεθνισμού. Και αυτή τη φορά οι διεθνιστές επικράτησαν. Ο υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς ανακοίνωσε το Σάββατο ότι 200 χώρες υπέγραψαν μια συμφωνία για το κλίμα. Και την επόμενη ημέρα, το Εθνικό Μέτωπο απέτυχε να κερδίσει τον έλεγχο έστω και μιας γαλλικής περιφέρειας.

Η αρχηγός του Μετώπου, Μαρίν Λεπέν έχει υποστηρίξει ότι η πολιτική αποτελεί όλο και περισσότερο μια μάχη ανάμεσα στους εθνικιστές και τους διεθνιστές. Οι δεύτεροι δείχνουν λοιπόν ότι εξακολουθούν να ελέγχουν την κατάσταση. Τα περιθώρια όμως στενεύουν. Το 2002, ο Ζαν-Μαρί Λεπέν έλαβε 17% στον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών. Αυτή τη φορά, η κόρη του και η εγγονή του έλαβαν πάνω από 40% σε περιφερειακές εκλογικές αναμετρήσεις. Σε εθνικό επίπεδο, το Εθνικό Μέτωπο έχει κάτι λιγότερο από 30%.

Η συμφωνία για το κλίμα αποτέλεσε μια σημαντική επιτυχία για τους διεθνιστές. Σε μια εποχή που η Μαρίν Λεπέν ζητά το κλείσιμο των συνόρων και την αποχώρηση της χώρας της από διεθνείς συμφωνίες, η Γαλλία έδωσε την εικόνα μιας χώρας ικανής να παίζει ένα διεθνή ρόλο. Το γεγονός ότι η σύνοδος διεξήχθη στο Παρίσι λίγες εβδομάδες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις ήταν κι αυτό ένα σύμβολο της γαλλικής αντίστασης.

Αν και η συμφωνία αυτή αποτελεί χωρίς αμφιβολία μια αξιοσημείωτη ένδειξη διεθνούς συνεργασίας, θα συναντήσει πολλά εμπόδια προτού τεθεί σε εφαρμογή. Όπως επισημαίνουν πολλοί αναλυτές, οι διατάξεις αυτής της συμφωνίας μπορεί να αποδειχθούν ανεπαρκείς, ακόμη κι αν εφαρμοστούν σχολαστικά.

Οι αδυναμίες της συμφωνίας έχουν σημασία, καθώς η αντιπαράθεση ανάμεσα στους εθνικιστές και τους διεθνιστές γίνεται σε όλο τον κόσμο. Η κλιματική αλλαγή είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τους εθνικιστές, καθώς απαιτεί ξεκάθαρα μια παγκόσμια δράση. Αυτός είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο πολλοί εθνικιστές ισχυρίζονται ότι η κλιματική αλλαγή είναι ένας μύθος.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ρεπουμπλικανοί εθνικιστές όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Τεντ Κρουζ θα καταγγείλουν, χωρίς αμφιβολία, την κλιματική συμφωνία. Ο Τραμπ θεωρεί ότι κακώς οι πλούσιες χώρες πληρώνουν τις αναπτυσσόμενες για να περιορίσουν τις εκπομπές τους και ισχυρίζεται ότι θα μπορούσε με τις διαπραγματευτικές του ικανότητες να αναγκάσει τους Κινέζους και τους Ινδούς να πληρώσουν. (Όπως οι Μεξικανοί θα πληρώσουν για το τείχος κατά μήκος των συνόρων).

Η επιμονή του Μπαράκ Ομπάμα ότι η συμφωνία αποδεικνύει τον ηγετικό χαρακτήρα των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν εκ των προτέρων τέτοιες επικρίσεις. Είναι αλήθεια ότι η αμερικανο- κινεζική συμφωνία που είχε επιτευχθεί νωρίτερα άνοιξε τον δρόμο για τη συμφωνία του Παρισιού. Οι δηλώσεις του Aμερικανού Pροέδρου θα ακουστούν κάπως αλαζονικές στα αυτιά μη Αμερικανών. Οι τελευταίοι, όμως, θα πρέπει να καταλάβουν ότι οι δηλώσεις αυτές έγιναν για εσωτερική κατανάλωση, καθώς ο Ομπάμα κατηγορείται συνεχώς για αδυναμία στη διεθνή σκηνή.

Το επιχείρημα αυτό ακούγεται πειστικό για όποιον κρίνει έναν ηγέτη με βάση τις βόμβες που εκτόξευσε. Στην πραγματικότητα, η συμφωνία για την κλιματική αλλαγή αποτελεί άλλον έναν κρίκο στην αλυσίδα των διεθνών συμφωνιών που έχει υπογράψει φέτος η κυβέρνηση Ομπάμα. Εκτός από τη συμφωνία του Παρισιού, ο χρόνος αυτός έφερε μια συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, μια εμπορική συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού και μια συμφωνία με την Κούβα για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών. Όλες αυτές οι συμφωνίες χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να επιτευχθούν.

Η τεράστια υπομονή, το πνεύμα συμβιβασμού, η σημασία στη λεπτομέρεια και η σοβαρότητα που επιδείχθηκε από τη σημερινή κυβέρνηση έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις βίαιες ή απλουστευτικές λύσεις που προτείνει η αμερικανική Δεξιά, όπου η υπόσχεση του Τραμπ να αποκλείσει όλους τους Μουσουλμάνους από τις ΗΠΑ συναγωνίζεται την υπόσχεση του Κρουζ να ρίξει τόσες βόμβες στη Μέση Ανατολή, ώστε θα κάνει την έρημο να λάμπει.

Δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί και οι Γάλλοι αναγκασμένοι να αντιμετωπίσουν τους εθνικιστές. Οι κυβερνήσεις της Ινδίας και της Κίνας δέχονται κι εκείνες επικρίσεις ότι ακολουθούν λύσεις που υπαγορεύει η Δύση. Σε μια εποχή όμως που το Πεκίνο είναι καλυμμένο από μια ασφυκτική αιθαλομίχλη και οι παγετώνες από τους οποίους εξαρτάται η Ινδία λιώνουν, οι δύο αυτές χώρες αντιλαμβάνονται ότι η ανάγκη να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή υπερισχύει του πειρασμού να κατηγορούν τη Δύση ότι εκείνη δημιούργησε το πρόβλημα, άρα πρέπει να το αντιμετωπίσει μόνη της.

Η κλιματική συμφωνία και η ήττα του Εθνικού Μετώπου σηματοδότησαν ένα καλό Σαββατοκύριακο για τους διεθνιστές. Όμως η νίκη τους επί των εθνικιστών δεν είναι δεδομένη. Οι εθνικιστικές δυνάμεις εξακολουθούν να ενισχύονται στην Ευρώπη, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και την ανατολική Ασία. Οι δυνάμεις που τροφοδοτούν το εθνικιστικό αφήγημα – οικονομική στασιμότητα, τρομοκρατία, μετανάστευση – δεν υποχωρούν. Είναι γεγονός όμως ότι ο εθνικισμός δεν μπορεί να δώσει πειστικές απαντήσεις στα πραγματικά ζητήματα που θέτουν πολιτικοί όπως η Λεπέν και ο Τραμπ. Όπως δείχνει η κλιματική συμφωνία, οι χώρες του πλανήτη πρέπει να συνεργαστούν για το γενικό καλό.

Πηγή: Financial Times
* Ο Γκίντεον Ράχμαν είναι αρθρογράφος των Financial Times

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: