Ανοικτό το Ισραήλ σε αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες με την Ελλάδα, τονίζουν οι Ισραηλινοί
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ανοικτό σε μια μεγάλη γκάμα «αμοιβαία επωφελών συνεργασιών» με την Ελλάδα εμφανίζεται το Ισραήλ, ενόψει της επίσκεψης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην περιοχή, με ωριμότερες αυτές στην ενέργεια και τα startups, ενώ εκφράζονται από ισραηλινής πλευράς περισσότερες προσδοκίες και για πολιτική συνεργασία, δεδομένης της θέσης και του ρόλου της Ελλάδας ως κράτους-μέλους στην ΕΕ και πύλης εισόδου στην Ευρώπη.
Οι συνεργασίες μεταξύ των startups – καινοτόμων νεοφυών επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας – έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία τεχνογνωσίας και απασχόλησης, η ενεργειακή συνεργασία αναβαθμίζει γεωπολιτικά την Ελλάδα και εδραιώνει τη σταθερότητα στην περιοχή της Α. Μεσογείου, η τουριστική συνεργασία, γνωρίζει σταθερή άνοδο, ενώ οι δύο λαοί μπορούν να αξιοποιήσουν την πολιτιστική εγγύτητα, που προκύπτει από τη θρησκευτική, καλλιτεχνική και εκπαιδευτική όσμωση των δύο λαών.
Μια δημοσιογραφική ομάδα, προσκεκλημένοι του υπουργείου Εξωτερικών, περιηγηθήκαμε τη χώρα και είδαμε τα διαφορετικά της πρόσωπα και τις δυνατότητες για συνέργειες που διανοίγονται μεταξύ των δύο κρατών και λαών.
Το παραθαλάσσιο Τελ Αβίβ, «μινιατούρα» του Μαιάμι, είναι μια πόλη non stop. Ολο το 24ωρο σφύζει από ζωή με γεμάτους δρόμους, γεμάτα μαγαζιά και το βράδυ ακούς γνώριμους ήχους μπουζουκιού και στίχους ελληνικούς, που τραγουδάνε οι Ισραηλινοί ξεφαντώνοντας “α λα ελληνικά”.
“Sτartup”, για την αξιοποίηση του πιό δημιουργικού δυναμικού της Ελλάδας
Το Τελ Αβίβ όμως, είναι και μια πόλη hi tech, μια πόλη που η παραλιακή λεωφόρος της είναι γεμάτη με τα ονόματα πολυεθνικών κολοσσών και οι βιβλιοθήκες του γεμάτες με νεαρούς/ες που δουλεύουν συλλογικά ιδέες και project, τα οποία αν ευδοκιμήσουν να ωριμάσουν, θα πουληθούν στους παραπάνω κολοσσούς έναντι εκατομμυρίων ακόμη και δισεκατομμυρίων δολαρίων, φέρνοντας στο κράτος και στα πανεπιστήμια πλούτο.
Αυτή η άνθιση νεανικής επιχειρηματικότητας είναι που χαρακτηρίζει τη χώρα ως “startup nation”. Ο δήμος του Τελ Αβίβ έχει αναλάβει ένα μέρος αυτής της προσπάθειας, που αποκαλείται “startup city”, παρέχοντας χώρους εργασίας, κοινωνική δικτύωση, φορολογικά κίνητρα και κινητοποιώντας ανταλλαγές με ξένους νεαρούς, εν δυνάμει επιχειρηματίες.
Στον τομέα των startup, Ελλάδα και Ισραήλ έχουν εγκαινιάσει μια συνεργασία με υψηλές προσδοκίες. Τον περασμένο Δεκέμβριο, ήρθαν στην Αθήνα μερικές από τις πιο επιτυχημένες νεοφυείς επιχειρήσεις και κάποιοι από τους πιο έμπειρους μέντορες, δείχνοντας στους ελληνικούς “νεοσσούς” πώς θα κάνουν τα πρώτα τους βήματα, πώς θα κατοχυρώνουν πατέντες, πώς θα προωθουν τα προϊόντα στην αγορά και πάνω απ’ όλα πώς θα δουλεύουν συλλογικά προκαλώντας “brainstorming”.
Με την επίσκεψη του κυβερνητικού επιτελείου στο Ισραήλ επανέρχεται ως προτεραιότητα η διμερής συνεργασία, με υψηλή προστιθέμενη αξία τεχνογνωσίας και προοπτική αξιοποίησης του πιο δημιουργικού ανθρώπινου δυναμικού της, μέσα στην Ελλάδα.
Αναπτυξιακή προοπτική κρύβει και η εκπαιδευτική συνεργασία που εγκαινίασαν οι Ελληνες πανεπιστημιακοί και ερευνητές, οι οποίοι επισκέφθηκαν για πρώτη φορά το Ισραήλ στις αρχές του Νοεμβρίου και συμφώνησαν με τους Ισραηλινούς ομολόγους τους στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας και φοιτητών, καθώς και στη σύνδεση της έρευνας με την επιχειρηματικότητα, όπου υπάρχει έλλειμμα στο ελληνικό πανεπιστήμιο.
Οι Ισραηλινοί startupers δεν μας έκρυψαν ότι αξιοποιούν την τεχνογνωσία που παίρνουν από το στρατό, εξειδικεύοντάς τη σε ειρηνικούς σκοπούς και σε εφαρμογές της καθημερινότητας.
Ένα ακόμη “μυστικό” είναι η αποδοχή ως “φυσιολογικού” από την ισραηλινή κοινωνία της αποτυχίας της συντριπτικής πλειονότητας των εγχειρημάτων startup, καθώς μόνον το 3% ως 5% φτάνει να διεκδικήσει θέση στην αγορά.
Ενέργεια: παράγοντας γεωπολιτικής αναβάθμισης της Ελλάδας
Η ενέργεια είναι ένα πεδίο που έφερε πιο κοντά την Ελλάδα με το Ισραήλ, ενώ η συνεργασία διευρύνθηκε με την τριμερή Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ, η οποία αναμένεται να έχει την επόμενη συνάντηση κορυφής στη Λευκωσία προς το τέλος του Ιανουαρίου.
Για την Ελλάδα το στοίχημα είναι διπλό. Αφ ενός ποντάρει στην ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο για τη μεταφορά φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, είτε μέσω αγωγού, είτε μέσω LNG και αφ’ ετέρου, μέσω αυτής της συνεργασίας να δημιουργήσει «εσωτερικές γραμμές σταθερότητας» μέσα στο τρίγωνο της αστάθειας, όπως λέει ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Κοτζιάς, αναφερόμενος σε Ουκρανία – Συρία – Λιβύη.
Παρότι, κατά γενική ομολογία, το ενεργειακό παιγνίδι απαιτεί συνεννόηση μεταξύ περισσότερων παικτών- το οποίο αναδεικνύεται ιδιαίτερα, μετά την ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος υδρογονανθράκων Ζορ στην Αίγυπτο- και παρά το ότι τον τελικό λόγο τον έχουν οι εταιρείες, το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών, όπως δηλώνουν αξιωματούχοι του , “δεν στηρίζει την εξαγωγή φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας, αν δεν υπάρξει εξομάλυνση των σχέσεων” προτάσσοντας την όδευση μέσω Ελλάδας προς την Ευρώπη.
Η ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ “κουμπώνει” και με την ευρωπαϊκή πολιτική, υπέρ της διαφοροποίησης των πηγών και των δρόμων ενέργειας, ενώ πρόσφατα πήραν την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έργα όπως η δημιουργία σταθμού LNG στη Β. Ελλάδα και η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, τα οποία εντάχθηκαν στα “έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ”.
Το Πατριαρχείο στην υπηρεσία της ειρηνικής συνύπαρξης
Στην Ιερουσαλήμ, το κλίμα είναι εντελώς διαφορετικό. Νιώθεις το βάρος της ιστορίας στην πόλη, στην οποία προσεύχονται Εβραίοι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι. “Tel Aviv is to play, Jerousalem is to pray”, μας έλεγε έμπειρος διπλωμάτης χαριτολογώντας αλλά και συνοψίζοντας τη μεγάλη αντίθεση μεταξύ των δύο πόλεων.
Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος Γ΄ μας υποδέχεται εγκάρδια και μας ενημερώνει για τις τελευταίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Το Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο είναι το “μαξιλάρι” πάνω στο οποίο σταματάει η μισαλλοδοξία, για να μείνει η ανοχή, η διαλλακτικότητα και η “συμπεριληπτικότητα όλων” όπως προτιμάει να λέει ο Πατριάρχης.
Πριν λίγες μέρες, ο κ. Θεόφιλος ήταν στην Αθήνα για δύο εκδηλώσεις που δείχνουν την επιθυμία και της Αθήνας και του Ισραήλ να συνεργαστούν για “τον θρησκευτικό πλουραλισμό και την ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή”, χρησιμοποιώντας “ήπια” διπλωματικά μέσα. “Θρησκευτικός και πολιτιστικός πλουραλισμός και ειρηνική συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή”, ήταν ο τίτλος συνεδρίου που οργανώθηκε από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών , ενώ η ισραηλινή πρεσβεία στην Αθήνα και η πρέσβης Ιριτ Μπεν Αμπα, οργάνωσε «διεθνές συνέδριο Χριστιανών και Εβραίων», στο οποίο διακηρύχθηκε η δέσμευση «να αποκλείεται η διάπραξη βίαιων ενεργειών εξ ονόματος της θρησκείας».
Στο Ισραήλ, οι υπερορθόδοξοι μελετητές του Ταλμούδ με τα πλατύγυρα μαύρα καπέλα και τις υπερσυντηρητικές απόψεις, οι οποίοι δεν πάνε στο στρατό, ούτε δουλεύουν και ζουν από τα κρατικά επιδόματα έχουν φτάσει το 20% του πληθυσμού. Είναι μια μεγάλη εσωτερική πρόκληση του Ισραήλ, δέχονται οι ισραηλινοί αναλυτές, ένα δίλημμα που αντιμετωπίζει η πολιτική τάξη, αν θα συνεχίσει την κοσμική και δημοκρατική διακυβέρνηση, ή αν θα ενδώσει στον υπερσυντηρητισμό και τις θρησκευτικές επιταγές. Ένα δίλημμα που έχει γίνει γόρδιος δεσμός, καθώς το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής βάζει τους υπερορθόδοξους στην κυβέρνηση, απ όπου διεκδικούν τη διατήρηση των προνομίων τους.
Είναι χαρακτηριστικό των εσωτερικών αντιθέσεων, που αντιμετωπίζει το Ισραήλ η επίθεση πέρυσι με μαχαίρι ενός υπερορθόδοξου Εβραίου, κατά συμμετέχοντα σε pride parade στο Τελ Αβίβ, όπου σημειωτέον, γίνεται μια από τις πιο εντυπωσιακές ποαρελάσεις του είδους.
Η Ελλάδα έχει ρόλο στις σχέσεις Ισραήλ-ΕΕ
Οι Ισραηλινοί είναι πολύ ενοχλημένοι από την πρόσφατη απόφαση της ΕΕ να υπάρξει ειδική σήμανση στα προϊόντα που παράγονται στους εβραϊκούς οικισμούς στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη της Δυτικής Οχθης. Είναι ένα “βαρύ σύννεφο” που σκιάζει τις σχέσεις της χώρας με την ΕΕ, αναφέρουν ισραηλινοί αξιωματούχοι του ΥΠΕΞ, οι οποίοι πιστεύουν ότι “η ενέργεια αυτή – labelling- θα βλάψει τελικά τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι τα παράγουν, ενισχύοντας την ανεργία”.
Το Ισραήλ αναζητά βελτίωση των σχέσεων με την ΕΕ. Είναι γνωστό ότι ισραηλινός πρωθυπουργός δεν έχει εμφανιστεί στις Βρυξέλλες επί δεκαετίες. Η Ελλάδα, που είναι μέλος της ΕΕ και αποτελεί πύλη προς την Ευρώπη, μπορεί να συμβάλει στην πολιτική κατανόησης των δύο πλευρών.
Εξάλλου, στο τελευταίο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ συζητήθηκε η ανάγκη για ειλικρινή διαμεσολάβηση της ΕΕ μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων και η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο λόγω της εξαιρετικής συνεργασίας της με το Ισραήλ και των ιστορικών σχέσεών της με τον αραβικό κόσμο.
Στο πολιτικό πεδίο, πιστεύουν ακόμη ότι υπάρχει κοινό συμφέρον για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού και υπογραμμίζουν ότι πλήττονται εβραϊκοί στόχοι στην Ευρώπη.
Ιδιαίτερα θερμοί, για την προοπτική της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού στο Ισραήλ-στη συνέχεια θα επισκεφθεί και τη Ραμάλα- ήταν κυβερνητικοί αξιωματούχοι και αναλυτές: Είναι σημαντική η επίσκεψη πρώτα απ΄’ όλα γιατί είμαστε γείτονες, τονίζει ο πρόεδρος του ισραηλινού κοινοβουλίου Γιούλι Εντελστέιν. Είναι μια παράμετρος που τονίστηκε ιδιαίτερα μετά την ανάδειξη της αξίας των θαλασσίων ζωνών. Υπάρχει, προσθέτει η ισραηλινή πλευρά, προοπτική συνεργασίας στην ενέργεια, τον τουρισμό, την τεχνολογία, την αγροτοδιατροφικό τομέα, την ιατρική τεχνολογία, την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων. Υποσχόμενος είναι και ο αμυντικός τομέας από τον οποίο η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί με τεχνογνωσία και με συνεργασίες για την ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Όλοι στο Ισραήλ μιλούν για τις ομοιότητες των δύο κρατών, το μέγεθος, την εγγύτητα της κουλτούρας και της ιστορίας. “Είναι σημαντικό και μόνον που θάρθει ο πρωθυπουργός”, δήλωσε η επικεφαλής της ελληνοισραηλινής φιλίας στην Κνεσέτ Αγελέτ Ναχμίας, βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, ελληνικής καταγωγής.
Νίνα Μελισόβα, ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ, ΑΠΕ-ΜΠΕ