ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Αρθρο του Ζαδάλλα Μούσλεχ*
Συγκριτικά με άλλους καρκίνους ο καρκίνος του θυρεοειδούς θεωρείται από τους λιγότερο επιθετικούς. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή αντιμετώπιση και η μακροχρόνια παρακολούθηση μετεγχειρητικά συμβάλλουν στην πλήρη ίαση. Μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς χρειάζεται να λαμβάνει ο ασθενής ειδική αγωγή. Μετεγχειρητικά ακολουθεί αγωγή με θυροξίνη διά βίου, υποκαθιστώντας έτσι τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι η πιο συχνή ενδοκρινική κακοήθεια, ανήκει όμως στους σπάνιους καρκίνους και αντιπροσωπεύει λιγότερο από 1% του συνόλου των κακοήθων νεοπλασιών στον άνθρωπο.
Είναι πιο συχνός στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες, ενώ η επίπτωσή του στον γενικό πληθυσμό ανέρχεται σε 5 άτομα ανά 10.000 ανά έτος. Η θνησιμότητα από καρκίνο του θυρεοειδούς είναι πολύ χαμηλή.
Παλιότερα, η πιο συχνή του εμφάνιση ήταν ως μονήρης όζος, αλλά σήμερα με την ευρεία χρήση του υπερηχογραφήματος διαπιστώνεται κυρίως ως όζος στο πλαίσιο πολυοζώδους βρογχοκήλης. Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνοί και ανάλογα με την ευαισθησία της μεθόδου ανίχνευσης απαντούν στο 20%-50% του γενικού πληθυσμού. Από αυτούς, το 5%-10% είναι κακοήθεις.
Τα τελευταία χρόνια, η επίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς έχει υπερδιπλασιαστεί στη χώρα μας, όπως και παγκοσμίως. Η αυξημένη επίπτωση οφείλεται κυρίως στην αυξημένη ιατρική επαγρύπνηση και στον τακτικό προληπτικό έλεγχο.
Η θνησιμότητα όμως από τη νόσο έχει παραμείνει σταθερή, γεγονός που αποδίδεται στην άμεση και καλύτερη αντιμετώπιση.
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς διακρίνεται σε καλά διαφοροποιημένο (θηλώδες, θυλακιώδες, μυελοειδές), χαμηλής διαφοροποίησης, αδιαφοροποίητο και άλλες μορφές (λέμφωμα, σάρκωμα).
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή του είναι η θεραπευτική ακτινοβολία στο κεφάλι και στον λαιμό για άλλα νοσήματα ιδιαίτερα σε παιδική ηλικία, η έκθεση σε ραδιενεργή ακτινοβολία, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, οζίδιο του θυρεοειδούς που αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος και η ηλικία μετά τα σαράντα. Η διάγνωση γίνεται με την κλινική εξέταση ή με το υπερηχογράφημα όπου διαπιστώνεται η παρουσία όζου του θυρεοειδούς. Η εξέταση που μπορεί να μας δείξει με σχετικά μεγάλη ακρίβεια αν ένας όζος είναι κακοήθης ή ύποπτος είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνη.
Με τη μέθοδο αυτή και χρησιμοποιώντας σαν οδηγό το υπερηχογράφημα, τοποθετούμε μια πολύ λεπτή βελόνη μέσα στον όζο και παίρνουμε κύτταρα ή υγρό τα οποία στη συνέχεια στέλνονται για κυτταρολογική εξέταση.
Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και το αν έχει επεκταθεί εκτός του θυρεοειδούς. Αν η διαγνωστική παρακέντηση είναι ύποπτη για καρκίνο θυρεοειδούς, τότε θα πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά όλος ο θυρεοειδής αδένας, καθώς και οι γειτονικοί στον θυρεοειδή λεμφαδένες.
Μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς χρειάζεται να λαμβάνει ο ασθενής ειδική αγωγή. Μετεγχειρητικά ακολουθεί αγωγή με θυροξίνη διά βίου, υποκαθιστώντας έτσι τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Είναι απαραίτητη, επομένως, η παρακολούθηση κατά τακτά χρονικά διαστήματα από τον ενδοκρινολόγο για τη ρύθμιση της αγωγής, όχι μόνο γιατί η θυροξίνη είναι απαραίτητη ορμόνη για όλες τις λειτουργίες του οργανισμού, αλλά γιατί στην περίπτωση του καρκίνου του θυρεοειδούς η σωστή μετεγχειρητική αγωγή συμβάλλει στην αποφυγή της υποτροπής.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση, επίσης, αρκετά συχνά ακολουθεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Η θεραπεία αυτή βασίζεται στη λήψη μιας ποσότητας ραδιενεργού ιωδίου έτσι ώστε να καταστραφεί οποιοδήποτε υπόλειμμα του θυρεοειδούς έχει παραμείνει από το χειρουργείο.
Το ραδιενεργό ιώδιο μπορεί ακόμα να «σκοτώσει» καρκινικά κύτταρα που έχουν ξεφύγει σε άλλα σημεία του σώματος.
Συγκριτικά με άλλους καρκίνους ο καρκίνος του θυρεοειδούς θεωρείται από τους λιγότερο επιθετικούς. Η έγκαιρη διάγνωση, η σωστή αντιμετώπιση και η μακροχρόνια παρακολούθηση μετεγχειρητικά συμβάλλουν στην πλήρη ίαση.
Στη χώρα μας, έχουμε αξιόλογους ενδοκρινολόγους με μεγάλη εμπειρία που μπορούν με αποτελεσματικότητα να αντιμετωπίσουν τον Ελληνα ασθενή με καρκίνο του θυρεοειδούς.
* Ενδοκρινολόγος, πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας – Πανελλήνιας Ενωσης Ενδοκρινολόγων