Η ήττα του Τσίπρα ανοίγει νέες προοπτικές στη σκληρή Δεξιά
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Στέφανο Φόλι*
Μέχρι πριν λίγο καιρό, ο Αλέξης Τσίπρας ήταν ο ήρωας του «ΟΧΙ» στη γερμανική λιτότητα. Τώρα, είναι ο προδότης των ψευδαισθήσεων τις οποίες καλλιέργησαν μια ευρωπαϊκή Αριστερά σε αναζήτηση σημαίας και μια ευρωπαϊκή εθνικιστική Δεξιά που επιζητεί τη ρεβάνς. Το μέτωπο αυτό έχασε με δραματικό τρόπο από το μέτωπο των Βρυξελλών. Αν το είχε κερδίσει, το κύμα θα εξαπλωνόταν πολύ πέρα από την Ελλάδα. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, το Podemos δεν κρύβει τη φιλοδοξία του να κερδίσει τις επόμενες εκλογές.
Στην Ιταλία, το άθροισμα των ευρωσκεπτικιστών και αντιευρωπαϊστών, αν και ετερογενές (Πέντε Αστέρια, Λέγκα του Βορρά, ριζοσπαστική Αριστερά, ένα μέρος της Φόρτσα Ιτάλια), φτάνει το 50% των ψήφων, ίσως μάλιστα και να το υπερβαίνει. Ισχυρά είναι τα αντισυστημικά κινήματα και σε άλλες χώρες, από τη Γαλλία ως τη βόρεια Ευρώπη. Αν ο Τσίπρας είχε κρατήσει μια σκληρή γραμμή, η Ένωση θα βυθιζόταν σε κρίση, που οι επιπτώσεις της θα ήταν ορατές σε όλες τις πρωτεύουσες.
Αντί γι’ αυτό, αποσυντίθεται το πείραμα του Τσίπρα μπροστά σε μια ακόμη πιο σκληρή λιτότητα, οδηγώντας σε ναυάγιο ελπίδες που γεννήθηκαν την επομένη του δημοψηφίσματος.
Οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες, σύμμαχοι της Άνγκελα Μέρκελ, ήταν από τους πρώτους που έβαλαν στο τραπέζι το Grexit. Ο σοσιαλιστής Ολάντ προσπάθησε να μεσολαβήσει, αλλά η συμφωνία που επιτεύχθηκε δεν επιτρέπει στο Παρίσι να θριαμβολογήσει, με εξαίρεση ένα σημείο: Η Ευρώπη δεν διασπάστηκε, και αυτό ήταν προς το συμφέρον τόσο της Μέρκελ, όσο και του Ολάντ και χωρίς αμφιβολία του Ρέντσι. Ο τελευταίος έμεινε στο περιθώριο, στη σκιά της Γαλλίας, και μάλλον έκανε τη σωστή επιλογή με δεδομένο το μεγάλο δημόσιο χρέος που κουβαλάει στην πλάτη του.
Η Ιταλία θα είχε πολλά να χάσει αν η Ελλάδα εκτοπιζόταν από το ευρώ και έχει πολλά να κερδίσει αν στην Αθήνα επιστρέψει η σταθερότητα. Η ήττα της ριζοσπαστικής Αριστεράς, που έχει ισχυρή εκπροσώπηση στη μειοψηφία του Δημοκρατικού Κόμματος, ευνοεί τον Ιταλό πρωθυπουργό, ο οποίος θα συναντούσε μεγάλες δυσκολίες αν θριάμβευε ο Τσίπρας: Η αριστερή του πτέρυγα θα τον κατηγορούσε ότι έχει υποκύψει στη λογική της Μέρκελ και του Eurogroup. Ο κίνδυνος αυτός αποφεύχθηκε, κι ας μην εγγυάται η σημερινή Ευρώπη τα συμφέροντα της Ιταλίας. Τι ελπίδες υπάρχουν, για παράδειγμα, ότι θα εισακουστούν στο μέλλον οι εκκλήσεις της Ιταλίας να αντιμετωπιστεί με διαφορετικό τρόπο το μεταναστευτικό πρόβλημα; Μάλλον καμία.
Η Ρώμη και το Παρίσι, δύο κυβερνήσεις της κεντροαριστεράς, δύο μέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, δύο ηγέτες που θα ήθελαν να αναγνωστούν ως «γεφυροποιοί» στην ελληνική κρίση, έχουν στην πραγματικότητα, διαφορετικά εθνικά συμφέροντα. Η βόρεια Ευρώπη, που την ενώνει η δυσπιστία απέναντι στις χώρες του Νότου, αποδεικνύεται πιο συμπαγής και αποφασισμένη από τη νότια Ευρώπη, η οποία επιθυμεί μεν να εκφράσει ένα διαφορετικό όραμα για το μέλλον της Ευρώπης, αλλά αποδεικνύεται στην πράξη ανίκανη να ξεπεράσει τους εθνικούς εγωισμούς.
Υπάρχει όμως και ένας άλλος κίνδυνος από τον οποίο πρέπει να προφυλαχθεί ο Ρέντσι, και όχι μόνο αυτός. Η ήττα του Τσίπρα – και όλου του αρχιπελάγους της Αριστεράς που πίστεψε σ’ αυτόν – άνοιξε νέες προοπτικές για τη σκληρή Δεξιά. Ο εθνικισμός, άπαξ και αφυπνιστεί, δεν αντιμετωπίζεται εύκολα. Ούτε στην Αθήνα ούτε αλλού. Ίσως αυτή να είναι η κατάληξη της ελληνικής κρίσης. Όποιος άκουσε τις προάλλες τη Μαρίν Λεπέν στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο έβγαλε τα συμπεράσματά του.
*Ο Στέφανο Φόλι δημοσιογραφεί στη «Λα Ρεπούμπλικα»
(Πηγή: La Repubblica)