Στόχος η «αυστηρή διζωνικότητα»: Η Αγκυρα στοχεύει σε ένα ισχυρό συνιστών κράτος με χαλαρή σχέση με την κεντρική κυβέρνηση
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Ο Ρούμπιν εκθέτει και εγκαλεί τον Πρόεδρο Μπάιντεν: Γιατί επιβραβεύεις τους εχθρούς μας και αγνοείς τους συμμάχους μας; Γιατί καλείς τον Ερντογάν και όχι τον Νίκο Χριστοδουλίδη;
Πέτυχε το σχέδιο του Προεδρικού: Η Λευκωσία πιστεύει και υπογραμμίζει ότι υλοποιήθηκε ο στόχος διασύνδεσης των ευρωτουρκικών με την πρόοδο στο Κυπριακό
Του Κώστα Βενιζέλου
Στη λογική της «αυστηρής διζωνικότητας» κινούνται οι τουρκικές θέσεις στις εν εξελίξει συζητήσεις στο επίπεδο των δύο διαπραγματευτικών ομάδων. Τούτο πρακτικά διαπερνά τις συζητήσεις σε όλα τα κεφάλαια, όπως Διακυβέρνηση, Εδαφικό, Περιουσιακό.
Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, με βάση τα όσα παρουσιάζονται από τουρκικής πλευράς οι διαφοροποιήσεις σε σχέση με το παρελθόν δεν είναι σημαντικές, παρά το γεγονός ότι το κλίμα είναι προδήλως καλύτερο και η διάθεση για συζητήσεις, σαφώς αλλαγμένη. Είναι ωστόσο προφανές από τις προσεγγίσεις που αναπτύσσονται από τον Τουρκοκύπριο διαπραγματευτή Οζντίλ Ναμί, ότι η βασική επιδίωξη είναι οι ισχυρές εξουσίες που θα έχουν τα συνιστώντα κρατίδια και η χαλαρή σχέση με το κεντρικό κράτος. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, η τουρκική πλευρά θεωρεί ότι θα πρέπει τα συνιστώντα κρατίδια να ασκούν κυριαρχία και εξουσίες εντός των «συνόρων» τους.
Είναι σαφές από την εικόνα που υπάρχει ότι παρουσιάζονται με πιο προχωρημένες θέσεις από το Σχέδιο Ανάν, προβάλλοντας πολλές φορές τον ισχυρισμό ότι τα δεδομένα από τότε έχουν διαφοροποιηθεί (κυρίως αυτό αφορά τα κριτήρια για το Εδαφικό). Αλλά και εκεί που αποδέχονται τη συμμετοχή στη βάση της πληθυσμιακής αναλογίας, έστω και εάν εξασφαλίζουν προίκα από την ελληνική πλευρά για μεγαλύτερο ποσοστό, προβάλλουν άλλα αιτήματα. Για παράδειγμα, η συμμετοχή σε ένα ομοσπονδιακό θεσμό θα είναι 60-40 (ούτε καν 70-30 δεν δέχονται), σε ό,τι αφορά όμως τη λήψη αποφάσεων επιμένουν στο 50-50. Αυτό ισχύει στις περισσότερες από τις δομές που συζητούνται στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης του κεφαλαίου για τη Διακυβέρνηση. Οι λογικές αυτές παραπέμπουν σε μια μορφή συνομοσπονδίας, όπου στα συνιστώντα κρατίδια θα υπάρχει απόλυτη κυριαρχία ως προς την άσκηση των εξουσιών, αλλά είναι σαφές ότι παράλληλα επιδιώκουν και έλεγχο στην επικράτεια. Γίνεται αντιληπτό ότι τούτο αφορά τις διαχρονικές επιδιώξεις της Τουρκίας και όχι των Τουρκοκυπρίων. Ωστόσο, αυτό είναι εμφανές κατά την κατάθεση απόψεων και συζήτηση θέσεων.
Η εικόνα που υπάρχει σε σχέση με τις μέχρι σήμερα συζητήσεις είναι ότι στηρίζοται σε δύο βασικούς άξονες. Στις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ, που αποτελούν το υλικό για συζητήσεις ώστε να διαπιστωθούν διαφωνίες και συμφωνίες (συγκλίσεις και αποκλίσεις). Για την τουρκική πλευρά στο βάθος των συζητήσεων βρίσκεται το Σχέδιο Ανάν, το οποίο «συμβουλεύονται» όταν κάνουν ασκήσεις επί χάρτου στα πλαίσια των προετοιμασιών τους.
Αύριο Δευτέρα θα πραγματοποιηθεί μια νέα συνάντηση του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Μουσταφά Ακιντζί στην παρουσία του ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό, Έσπεν Μπαρθ Άιντα. Ενώπιον των Αναστασιάδη και Ακιντζί θα παρουσιασθεί το έγγραφο που έχουν ετοιμάσει οι δύο διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί. Μέχρι στιγμής, τα όσα σημειώνουν με μαύρο, που εκφράζουν τις συγκλίσεις, παραμένει μικρό μέρος των κειμένων με τις θέσεις.
Ευρωπαϊκές συναντήσεις για εμπλοκή
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ θα έλθει ως γνωστό στην Κύπρο από τις 15-18 Ιουλίου με βασικό στόχο να εγκαινιάσει την εμπλοκή της Ένωσης στο Κυπριακό. Όπως έχει ανακοινωθεί από τα κατεχόμενα, στις Βρυξέλλες θα μεταβεί αύριο Δευτέρα Μουσταφά Ακιντζί ( αμέσως μετά το τέλος της συνάντησης του με τον Πρόεδρο, Νίκο Αναστασιάδη).
Την Τρίτη μέχρι την Πέμπτη, θα πραγματοποιήσει επαφές στην έδρα της Ε.Ε. Μέχρι στιγμής έγινε γνωστό ότι θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς. Στην ατζέντα θα βρίσκεται το θέμα της εμπλοκής της Ε.Ε. στο Κυπριακό, με το οποίο ο κ. Ακιντζί συμφωνεί.
Αποδίδουν ήδη οι πρωτοβουλίες με τις χώρες της περιοχής
Οι πρωτοβουλίες της Λευκωσίας στην περιοχή με τα ανοίγματα προς τις χώρες της περιοχής και την εμπλοκή της Ευρωπαϊκή Ένωση, αποδίδουν και θα αποδώσουν πολύ περισσότερα, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις από τους βασικούς παίκτες. Το μείζον δεν είναι η πρόσκληση από την Ευρωπαϊκή Ένωση στον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου και τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, για να μιλήσουν ενώπιον των κρατών-μελών της Ε.Ε. για τις θέσεις τους, εντός Σεπτεμβρίου, σε χωριστές συνόδους. Αλλά, η εμπλοκή της Ένωσης διά της Κύπρου στο Μεσανατολικό.
Ήδη η πρωτοβουλία του Προέδρου Αναστασιάδη, βρήκε θετική υποδοχή στην Ένωση. Πέραν από τα θεσμικά όργανα, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, Ντόναλντ Ντουκ, τον Πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και την αρμόδια για εξωτερικές υποθέσεις, Φρεντερίκα Μογκερίνι και ηγέτες κρατών-μελών είδαν με ενδιαφέρον τις πρωτοβουλίες αυτές και τις συζήτησαν με τον Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η κάθοδος της κ. Μογκερίνι στην Κύπρο, στις 24 Ιουλίου αλλά ενδεχομένως και του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Ντουκ, συνδέονται με τις κινήσεις αυτές.
Η Λευκωσία διατηρεί γέφυρες επικοινωνίας με Ισραήλ, Παλαιστίνη και Αίγυπτο ενώ προετοιμάζεται ταξίδι του Προέδρου Αναστασιάδη στην Ιορδανία. Εξελίξεις, όμως, αναμένεται να υπάρξουν και στο πεδίο της Ενέργειας. Την ίδια ώρα, θα υπάρξει και ενίσχυση των σχέσεων με χώρες του Κόλπου. Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι στην ετήσια σύναξη των πρέσβεων της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΥΠΕΞ, που θα πραγματοποιηθεί στο τέλος Ιουλίου, επίσημος προσκεκλημένος και ομιλητής θα είναι ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.