Σύγκρουση Ουάσιγκτον-Μόσχας για την ενέργεια και στη μέση η Ελλάδα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στην μέγγενη της σύγκρουσης ΗΠΑ-Ρωσίας βρέθηκε εγκλωβισμένη η Ελλάδα καθώς το μεγάλο ενεργειακό σχέδιο της Μόσχας για κατασκευή αγωγού συνέχειας του Turkish Stream μέσω του ελληνικού εδάφους προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη προσκρούει στην αντίθεση της Ουάσιγκτον και εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Κομισιόν, που θεωρείται απίθανο να προσφέρει την έγκριση της.
Σε ένα πυκνό διήμερο όπου η Gazprom ανακοίνωσε την συμφωνία μ την Τουρκία για την κατασκευή του αγωγού μήκους σχεδόν 1100 χιλιόμετρων που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Ρωσία στην Τουρκία, στα σύνορα με την Ελλαδα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πουτιν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ενώ έφτανε στην Αθήνα ο ειδικός συντονιστής της αμερικάνικης κυβέρνησης για θέματα ενέργειας Αμος Χοχστάιν.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος είχε ένα σαφές μήνυμα: οι ΗΠΑ θα ενισχύσουν την προσπάθεια της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος αλλά και η Αθήνα οφείλει να διαφοροποιήσει τόσο τις οδούς μεταφοράς όσο και τις πηγές προμήθειας ενέργειας. Οι επαφές του κ. Χοχσταιν στην Αθήνα πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων που έχει η αμερικανική πλευρά με συμμάχους συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας για τον περιορισμό εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ και ο Αντονι Μπλίνκεν, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, και στενός συνεργάτης του Προέδρου Ομπάμα, κινήθηκε στην ιδία γραμμή.
Τη στιγμή που ο κ. Χόκσταιν συναντούσε στην Αθήνα Έλληνες υπουργούς, ο κ. Μπλίνκεν υπογράμμισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και κάθε χώρα στην Ευρώπη «έχουμε μεγάλο ενδιαφέρον στην ενεργειακή διαφοροποίηση, σε σχέση με τις πηγές, τις μορφές ενέργειας και τις διαδρομές. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια και μέσα από αυτό το πρίσμα αντιμετωπίζουμε την κατάσταση και σε αυτό εστιάζουμε στις συζητήσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους μας για τα ενεργειακά θέματα».
Ο κ. Μπλίνκεν, και άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι, παρουσιάζονται άκαμπτοι στο ζήτημα αυτό, και σύμφωνα με πληροφορίες ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι κατέστησε με σαφήνεια την αμερικανική θέση στον Έλληνα ομόλογο του Νίκο Κοτζιά, όταν συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον. Συγκεκριμένα τόνισε πως ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επιχειρεί τον ενεργειακό στραγγαλισμό της Ευρώπης και αυτό δεν πρέπει να συμβεί. Στο πλαίσιο αυτής τη συζήτησης συμφωνήθηκε η αποστολή του κ. Χόκσταιν στην Αθήνα, ο οποίος έφτασε με ακριβείς οδηγίες να μεταφέρει την αμερικανική απογοήτευση για τα «παιγνίδια», όπως χαρακτηρίζονται στην αμερικανική πρωτεύουσα, με τη Ρωσία.
Ο κ. Μπλίνκεν με την ευκαιρία υπενθύμισε, για να το ακούσει η Αθήνα, τη νέα αμερικανική πρωτοβουλία στο θέμα της ελληνικής κρίσης χρέους και τόνισε:
«Παρεμπιπτόντως συνεχίζουμε να συζητάμε τρόπους με τους οποίους η Ευρώπη μπορεί να προωθήσει την ζήτηση και την δημιουργία θέσεων εργασίας, έτσι ώστε να δημιουργηθεί περιβάλλον υποστηρικτικό για μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Σε αυτό εστιάζουμε», τόνισε και πρόσθεσε:
«Ενθαρρύνουμε και θα συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε την ελληνική κυβέρνηση, τους Ευρωπαίους εταίρους της και το ΔΝΤ να συνεχίσουν να εργάζονται μαζί προς την κατεύθυνση εκείνη που θα οδηγήσει την Ελλάδα σε βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία. Η εφαρμογή εκ μέρους της Ελλάδος αξιόπιστων και αναπτυξιακών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα την βοηθήσει να βγει ισχυρότερη από την οικονομική κρίση και να διαδραματίσει σταθεροποιητικό ρόλο στην περιοχή. Ελπίζουμε ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας μπορούν να βρουν ρεαλιστική λύση, η οποία θα επιτρέψει στην Ελλάδα να συνεχίσει την οικονομική ανάπτυξη. Από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες ισχυροποίησης των θεμελίων της Ελλάδος για μακροπρόθεσμη ευημερία».
Ο κ. Χόκστειν, που θεωρείται το νέο αστέρι της αμερικανικής κυβέρνησης στην ενεργειακή διπλωματία, είχε υποστηρίξει σθεναρά την Κύπρο και την πολιτική της στο θέμα της συνεργασίας με όλες τις χώρες της Μεσογείου και ήταν αυτός που ενθάρρυνε τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον υπουργό Ενέργειας Λακκοτρύπη να προχωρήσουν σε συμφωνία με την Αίγυπτο. Σύμφωνα με πληροφορίες του “Ε”, έχει εκπονήσει σχέδια που συμπεριλαμβάνουν και την Ελλάδα και έκανε τη θέση του γνωστή στους Ελληνες συνομιλητές του.
Διπλωμάτης των «καθαρών λύσεων», που σε πολλούς θυμίζει την αποφασιστικότητα και τις ικανότητες του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ήταν αναμενόμενο να επιχειρήσει να ξεκαθαρίσει το σκηνικό. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε μέσω της αμερικανικής πρεσβείας, επαναλαμβάνει τη θέση για τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών από την Ελλάδα, αναφέροντας τους αγωγούς φυσικού αερίου, που υποστηρίζει η Αμερική και συγκεκριμένα τον Trans Adriatic Pipeline (TAP) και τον Greece-Bulgaria Interconnector (IGB).
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, «αυτά τα σχέδια θα αυξήσουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μειώσουν την εξάρτηση της Ελλάδας από έναν μεμονωμένο πάροχο φυσικού αερίου, θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα και θα μειώσουν τα κόστη για τους καταναλωτές».
Η αμερικανική κυβέρνηση απορρίπτει ειδικά τον ρωσοτουρκικό αγωγό Turkish Stream, ο οποίος θα συνδεθεί με την Ελλάδα και σύμφωνα με πληροφορίες θα εναντιωθεί στην κατασκευή του.
«Οι ΗΠΑ», τονίζεται στην ανακοίνωση, «εκφράζουν την ανησυχία τους ότι οι σκέψεις της Ελλάδας για επέκταση του αγωγού Turk Stream κατά μήκος της Ελλάδας δεν θα αυξήσει την διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, μπορεί να απασχολήσει τις αρχές ανταγωνισμού της ΕΕ, και δεν είναι μακροπρόθεσμη λύση για τις ενεργειακές ανάγκες της Ελλάδας».
Η Πρεσβεία σημειώνει ότι ο Αμερικανός αξιωματούχος «συνομίλησε με τους Έλληνες (υπουργούς) για την μεγάλη δυνατότητα της Ελλάδας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο ως μέρος της λύσης στους προβληματισμούς της Ευρώπης σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια».
Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης απάντησε εμμέσως στον Αμερικανό αξιωματούχο λέγοντας ότι η Ελλάδα «επιδιώκει να γίνει ένας πλουραλιστικός ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, θέλει μια πολυεπίπεδη και ανεξάρτητη ενεργειακή πολιτική, η οποία θα κινείται με αποκλειστικό γνώμονα το εθνικό μας συμφέρον, το όφελος του ελληνικού λαού και ασφαλώς τη συνεργασία και την ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή μας και την Ευρώπη».
Ο πρόεδρος Πούτιν στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αλ. Τσιπρα προσέφερε ένα σημαντικό δέλεαρ, καθώς υποσχέθηκε ότι η Ρωσία θα προσφέρει χρήματα ως προκαταβολή όταν αρχίσει να υλοποιείται η συμφωνία (που τώρα μένει παγωμένη λόγω του εμπάργκο) για την κατασκευή του αγωγού. Αλλα μόνον αυτά…
Και τώρα πλέον η Αθήνα περιμένει να ξεμπλοκάρει η υπόθεση από την Κομισιόν, καθως παρά τα όσα λέγονται ο αγωγός από τα ελληνοτούρκικα σύνορα δεν θα έχει περιεχόμενο αν δεν υπάρχουν έτοιμοι αγοραστές και πρόθυμοι επενδυτές να κτίσουν το δίκτυο αγωγών από τα ελληνοτούρκικα σύνορα μέχρι την Ουγγαρία.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ – ΜΙΧΑΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΥ, WWW.ETHNOS.GR, WWW.MIGNATIOU.COM