Η απαξίωση της ΑΟΖ από κόμματα-πολιτικούς
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Θεόδωρου Καρυώτη*
Προκαλεί βαθειά θλίψη το γεγονός ότι διαβάζοντας τις προεκλογικές εξαγγελίες των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα μόνο η ναζιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή και οι ακροδεξιοί Ανεξάρτητοι Έλληνες αναφέρονται στο θέμα της ΑΟΖ.
Ο Αντώνης Σαμαράς, όταν ήταν στην αντιπολίτευση, ήταν μεγάλος οπαδός της ΑΟΖ αλλά όταν έγινε πρωθυπουργός έλεγε ότι θα ανακηρύξει ΑΟΖ αλλά έφυγε χωρίς να το κάνει. Το κόμμα του Αλέξη Τσίπρα δεν καταδέχεται καν να αναφερθεί στην ΑΟΖ με μοναδική εξαίρεση την Ρένα Δούρου. Το ΠΑΣΟΚ, το κόμμα που γνωρίζει καλύτερα από τα άλλα κόμματα το θέμα της ΑΟΖ, ξέχασε και αυτό να κάνει έστω και μία μικρή αναφορά σ’ αυτό το θέμα.
Ένας γνωστός δημοσιογράφος και μεγάλος εχθρός της ΑΟΖ έγραψε πρόσφατα: «Ο Αντώνης Σαμαράς, λένε οι πληροφορίες, «πάγωσε» την ανακήρυξη ΑΟΖ και κατάθεση συντεταγμένων θαλασσίων ζωνών στον ΟΗΕ. Ελπίζουμε ότι ισχύουν, γιατί αυτή είναι, εκτιμούμε, η μόνη εθνικά υπεύθυνη στάση στις δεδομένες συνθήκες. Στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ιδιαίτερα τα ελληνοτουρκικά, πολύ περισσότερο στη δυσκολότατη σημερινή συγκυρία, «επικοινωνιακές» αφροσύνες θα έχουν τραγικές συνέπειες. Ελπίζουμε, αλλά δεν είμαστε σίγουροι. ‘Άλλες πληροφορίες κάνουν λόγο για «τακτική αναδίπλωση» των «ΑΟΖολογούντων», που περιμένουν σύντομα καταλληλότερη στιγμή να εφαρμόσουν τις ιδέες τους.»
Πρόκειται για μια απαράδεκτη και προκλητική στάση για να υποστηρίξει τις τουρκικές θέσεις ότι η μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και συμβαδίζει, επίσης με τις αμερικανικές θέσεις που λένε «μη τολμήσετε να κάνετε μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ εάν δεν τα βρείτε με την Τουρκία!»
Ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις συνέβη τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013, αλλά πέρασε απαρατήρητο. Εκείνη την ημέρα έγινε ο 55ος γύρος συνομιλιών από το 2002 που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία και ήταν μια ιστορική συνάντηση , διότι για πρώτη φορά ο πρέσβης Αποστολίδης, ο οποίος είναι επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στα θέματα αυτά, κατόπιν εντολής του υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου, ανέφερε το θέμα της ΑΟΖ στον Τούρκο ομόλογό του.
Από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν τόλμησαν ποτέ να αναφέρουν την ΑΟΖ στις συνομιλίες με τους Τούρκους. Όταν ο Γιώργος Παπανδρέου έγινε πρωθυπουργός, είχε δώσει εντολή στον πρέσβη Αποστολίδη να μην αναφέρει την ΑΟΖ στις συζητήσεις του με την Τουρκική πλευρά!
Πρόσφατα, ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, αγνοώντας τις εντολές Βενιζέλου, σε μια συνέντευξή του στην εφημερίδα Καθημερινή, είπε: «Ωστόσο, είναι γεγονός ότι στην Ανατολική Μεσόγειο είναι παίκτης και η Τουρκία και επομένως, μια οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών δεν μπορεί να γίνει ερήμην της. Σε αυτό το κομμάτι έχει δίκιο ο κ. Νταβούτογλου. Εάν προχωρούσαμε σε μια οριοθέτηση με την Αίγυπτο που κάλυπτε περιοχή που διεκδικεί η Τουρκία και δεν λαμβάναμε υπόψη τα συμφέροντά της, αυτή δεν θα γινόταν αποδεκτή από την Τουρκία, με οποιεσδήποτε πρακτικές και νομικές συνέπειες.»
Όπως ήδη ανέφερα, ο Παύλος Αποστολίδης είναι ο Έλληνας διπλωμάτης που έχει αναλάβει την κρίσιμη θέση να συζητά με την Τουρκία όλα τα θέματα που αφορούν την ελληνοτουρκική διαφορά στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο από τις τελευταίες τρεις ελληνικές κυβερνήσεις. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να πάει σπίτι του.
Η Τουρκία τον Οκτώβριο του 2014, παραβίασε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής ΑΟΖ που απορρέουν από τη Σύμβαση του Δίκαιου της Θάλασσας. Η Κύπρος και η Ελλάδα αντέδρασαν σωστά με τα περιορισμένα μέσα που διαθέτουν μια και δεν έχουν πολλά περιθώρια δράσης μια και βρίσκονται οικονομικά γονατισμένες. Βέβαια, εάν το Barbaros παραβίαζε την ΑΟΖ του Ισραήλ, οι Ισραηλινοί θα το είχαν βυθίσει σε λιγότερες από έξι ώρες.
Η Τουρκία, με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος, συνεχίζει για σαράντα χρόνια τώρα μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο και τα τελευταία χρόνια και στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς διεκδικήσεις, χωρίς να βασίζεται πουθενά, και παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
Όταν άρχισα τον αγώνα μου για την ΑΟΖ της Ελλάδας, πριν 32 χρόνια, δεν περίμενα ότι θα περάσουν τρεις δεκαετίες χωρίς η Ελλάδα να ανακηρύξει ΑΟΖ. Όπως έχω γράψει πολλές φορές, η ΑΟΖ ήταν και είναι ο εφιάλτης της Τουρκίας, γιατί από γεωστρατηγικής άποψης η θάλασσα και όχι οι ηπειρωτικές εκτάσεις είναι αυτές που εξασφαλίζουν μεγάλη επιρροή.
Προσπάθησα να αναδείξω την αξία του Καστελόριζου και της Στρογγύλης αλλά αγνοήθηκα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι, αισθάνθηκα ότι κάτι θα συμβεί όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου αποφάσισε να πάει στο Καστελόριζο για να κάνει μια ιστορική ομιλία προς τον ελληνικό λαό και νόμισα ότι θα μιλούσε για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη αλλά αντ’ αυτού μας έβαλε στο ΔΝΤ. Φαίνεται ότι δεν είχε ποτέ ακούσει τον μεγάλο πατέρα του όταν μας έλεγε ότι το χειρότερο ινστιτούτο στην παγκόσμια οικονομία ήταν το ΔΝΤ.
Πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε αλλά ακόμα και σήμερα, που τουρκικά υποβρύχια βρίσκονται κοντά στο Καστελόριζο, όλα τα κεντρικά δελτία ειδήσεων, όταν έρχεται η ώρα να πουν τι καιρός επικρατεί στην Ελλάδα, δείχνουν τον χάρτη της Ελλάδας που δεν συμπεριλαμβάνει ποτέ το σύμπλεγμα του Καστελόριζου! Ήρθε η ώρα για την ΕΕ να τονίσει σε όλους ότι η ελληνική και η κυπριακή ΑΟΖ αποτελούν μέρος της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ, ότι είναι ένα ζωτικό θέμα που για την ενεργειακή επιβίωση της Ευρώπης, και ότι το Καστελόριζο δεν είναι μόνο νησί της Ελλάδας, αλλά και νησί της ΕΕ, είναι δηλαδή η στιγμή που η ΕΕ οφείλει να διεκδικήσει και να προασπίσει τα ζωτικά συμφέροντά της στη Μεσόγειο.
Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες δεν έχουν αλλάξει καθόλου τα τελευταία τριάντα χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι του Αντώνη Σαμαρά, παίζουν το ίδιο τραγούδι στο βιολί τους, λέγοντας στις ελληνικές κυβερνήσεις ότι δεν πρέπει να κάνουν μια μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ χωρίς να τα βρουν με την Τουρκία, παριστάνοντας ότι δεν γνωρίζουν πως η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι πάντα μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έκαναν και αυτοί το 1983.
* Πρόσφατα δημοσιεύτηκε το βιβλίο του Θεόδωρου Καρυώτη με τίτλο «Η ΑΟΖ της Ελλάδας» – Εκδόσεις Λιβάνη- με πρόλογο του δημοσιογράφου Μιχάλη Ιγνατίου