ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Δυο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, η Eurobank και η Alpha Bank, επιβεβαιώνουν ότι αιτήθηκαν χρηματοδοτική γραμμή στήριξης από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας (ELA) μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος.
Σύμφωνα με στελέχη αμφότερων των τραπεζών, με τα οποία επικοινώνησε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα δυο πιστωτικά ιδρύματα δεν προτίθενται να κάνουν χρήση των κεφαλαίων που μπορούν να εξασφαλίσουν μέσω του ELA, στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς διαθέτουν εχέγγυα για χρηματοδότηση από την ΕΚΤ, αλλά η σχετική αίτηση έγινε καθαρά για προληπτικούς λόγους και λόγω των συνθηκών που έχουν διαμορφωθεί την τρέχουσα χρονική περίοδο.
Την προσφυγή στο ELA από τις δύο τράπεζες επιβεβαίωσε και η Τράπεζα της Ελλάδος, γράφει η Ημερησία.
Η προσφυγή στο ELA πραγματοποιείται για να αντιμετωπιστούν οι παρούσες ανάγκες ρευστότητας, λόγω της σχετικής υποχώρησης που εμφανίζεται στο επίπεδο των καταθέσεων αλλά και τη συμμετοχή των τραπεζών στις εκδόσεις εντόκων γραμματίων του Δημοσίου, καθώς και των εξελίξεων περί το ελβετικό φράγκο, σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Σημειώνεται ότι, η προσφυγή στο ELA βαρύνεται με αρκετά μεγαλύτερο κόστος, με επιτόκιο 1,55% έναντι επιτοκίου 0,05% με το οποίο δίδεται η βασική χρηματοδότηση της ΕΚΤ.
Τα αιτήματα των τραπεζών θα συζητηθούν στην ΕΚΤ την ερχόμενη εβδομάδα. Το ELA χορηγείται έπειτα από έγκριση της ΕΚΤ, αλλά βρίσκεται υπό την ευθύνη της εθνικής κεντρικής τράπεζας και δίνεται μόνο σε βιώσιμες τράπεζες, ενώ είναι απαραίτητη η παροχή εγγυήσεων.
Tο συνολικό ποσό που αιτούνται τα δύο τραπεζικά ιδρύματα είναι λίγο πάνω από 5 δις ευρώ. Ενα ποσό που δεν είναι μεγάλο, αλλά που είναι ενδεικτικό της ανησυχίας που έχει δημιουργηθεί τις τελευταίες εβδομάδες εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας.
Πηγές της Eurobank ανέφεραν ότι η τράπεζα προχώρησε σε προληπτική αίτηση για ένταξη στον ELA. Αυτό δεν σημαίνει ότι η τράπεζα θα προχωρήσει να κάνει χρήση της συγκεκριμένης βοηθητικής γραμμής ακόμα. Εκτιμάται μάλιστα ότι είναι πιθανό κάτι τέτοιο να αποφευχθεί μέχρι τις εκλογές και στη συνέχεια να εξομαλυνθεί η κατάσταση.
Όσον αφορά τις χρηματοδοτήσεις της τράπεζας σε ελβετικό φράγκο είναι ύψους 3 δισ. αλλά είναι καλυμμένες (hedge) από θέσεις τέτοιες για αποδεχθούν επιπτώσεις όπως συνέβη κατά τη χθεσινή υποτίμηση του ευρώ.
Σύμφωνα εξάλλου με την JP Morgan, η Eurobank είναι η τράπεζα με τη μικρότερη έκθεση στο ρίσκο ρευστότητας αφού θα χρειαζόνταν 4% με 8% επί της συνολικών περιουσιακών της στοιχείων για την κάλυψη του κενού.
Εθνική και Πειραιώς ανέφεραν ότι δεν έχουν καταθέσει αίτημα για προσφυγή στον μηχανισμό. Ωστόσο, πηγές της αγοράς αναφέρουν ότι δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν και αυτές.
Τι έγινε
Η εκροή καταθέσεων μέσα στον Δεκέμβριο προφανώς επέτεινε τις πιέσεις για προσφυγή σε έναν μηχανισμό που, υπενθυμίζεται, βαρύνεται με υψηλότερο κόστος, συγκεκριμένα με επιτόκιο της τάξης του 1,55% αντί επιτοκίου 0,05% που έχει η βασική χρηματοδότηση.
Οι εξελίξεις γύρω από το ελβετικό φράγκο και την ισοτιμία με το ευρώ προκαλούν πλήγμα στις ελληνικές τράπεζες που κάποιοι το υπολογίζουν πάνω από 1,5 δισ. ευρώ. Σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας λόγω της εκροής καταθέσεων και της κάλυψης εκδόσεων εντόκων του δημοσίου από το τραπεζικό σύστημα, ήρθε η απόφαση για προσφυγή στον ELA με τα αιτήματα των δύο τραπεζών να συζητούνται την επόμενη εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Πάντως, από όλες τις πλευρές συνιστάται ψυχραιμία και τονίζεται πως η όποια εκροή καταθέσεων είναι ελεγχόμενη και δεν μπορεί να δημιουργήσει άμεσο πρόβλημα στις τράπεζες και την οικονομία.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελης είχε πει ότι η εκροή καταθέσεων είναι της τάξης των 3 δισ. ευρώ. Σε ανακοίνωσή της πριν μερικές ημέρες η Τράπεζα της Ελλάδος είχε αναφέρει ότι είναι απόλυτα ελεγχόμενη η κατάσταση στις ελληνικές τράπεζες αλλά παρακολουθείται στενά. «Με αφορμή δημοσιεύματα που αφορούν σε εκροές καταθέσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό απόλυτο έλεγχο. Η Τράπεζα της Ελλάδος, μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις και παρεμβαίνουν όποτε αυτό είναι αναγκαίο», ανέφερε η ανακοίνωση.
Εκτακτη
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προσφυγή στον ELA είναι έκτακτη και δεν μπορεί να διαρκέσει πάνω από 6 μήνες. Γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη της ΕΚΤ αλλά υπό τον απόλυτο έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας που ανήκουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Ο μηχανισμός ELA αξιοποιείται σε έκτακτες περιπτώσεις και έχει προσωρινό χαρακτήρα. Παραχωρείται σε φερέγγυα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ρευστότητα μέσω των αγορών ή μέσω της συνήθους συμμετοχής τους σε πράξεις ρευστότητας.
Σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΚΤ, η ΤτΕ θα πρέπει να ενημερώνει εγκαίρως το ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε ποια τράπεζα έδωσε, πόσα χρήματα, πότε θα επιστραφούν, τους λόγους που το έκανε, την πιστοληπτική αξιολόγηση της τράπεζας, τυχόν συστημικές επιδράσεις κλπ. Μάλιστα σε περίπτωση που η ρευστότητα που δίνεται σε μια τράπεζα ξεπερνά τα 500 εκατ ευρώ τότε η ΤτΕ είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει εκ των προτέρων την ΕΚΤ και να λάβει σχετική άδεια.
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν προσφύγει ξανά στον έκτακτο μηχανισμό προκειμένου να ενισχύσουν τη ρευστότητά τους. Εγινε την περίοδο 2011- 2012 όταν η μαζική απόσυρση καταθέσεων είχε «γονατίσει» τις τράπεζες οι οποίες χρειάστηκαν περί τα 124 δισ. ευρώ για να ορθοποδήσουν. Η εντυπωσιακή πρόοδος της ελληνικής οικονομίας και των τραπεζών οδήγησε μέσα σε δύο χρόνια στην απαγκίστρωση από τον ELA.