ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Της Ευθυμίας Γιώσα
Η αντίληψη του μέλλοντος υπό το πρίσμα του παρόντος και η πραγμάτωσή του εντός των χρονικών διαστάσεων, που το δεύτερο ορίζει, δεν είναι άλλο ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά ο ενδεδειγμένος τρόπος άσκησης της πολιτικής επιστήμης και τέχνης συνάμα.
«Για τους μεγάλους πολιτικούς, το ρήμα “βλέπω” δεν έχει μέλλοντα», συμπεραίνει ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ στους “Χωριάτες”. Η πρώτη ανάγνωση του αποφθεγματικού του λόγου έχει να κάνει με την αποφασιστικότητα που οφείλει να χαρακτηρίζει έναν πολιτικό και η οποία δε χωρά αναβλητικότητα. Με μια μικρή εν τω βάθει τομή εύκολα φτάνει κανείς στο δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης και στις έννοιες της προνοητικότητας και της διορατικότητας. Έτσι, ένας μεγάλος πολιτικός έχει καταφέρει να προβλέψει τα μελλούμενα και να πάρει τα κατάλληλα μέτρα έχοντας συναπαντηθεί με το μέλλον πριν ακόμα αυτό φτάσει. Η δράση δεν κωλυσιεργεί με “θα”, αλλά έχει μπει ήδη σε εφαρμογή απ’ τη στιγμή που σχεδιάστηκε στο μυαλό του εκτελεστή της.
Μια τρίτη επιχειρηθείσα ερμηνεία του μπαλζακικού σχολίου είναι η φαινομενικά ασύμβατη κι όμως εφικτή βίωση του μέλλοντος εντός του παρόντος. Οι πολιτικοί με ανάστημα ενσωματώνουν την αναγκαία και ζωοποιό δύναμη της στοχοθεσίας, γνώρισμα του μέλλοντος, στη δεδομένη στιγμή του παρόντος, προσδίδοντας σε αυτό ένα νόημα που ξεπερνά τα φυσικώς ορισθέντα χρονικά όριά του. Είναι σαν κάποιος να προχωρά, ενώ μένει στάσιμος.
Οι επίδοξοι μεγάλοι πολιτικοί, λοιπόν, ας αναλογιστούν πως η επίκληση στο μέλλον, εκείνο το άγνωστο μετά, που το φτιάχνει ο καθείς όπως τον συμφέρει, δεν είναι παρά μια βαριά κουρτίνα, που κρύβει εσκεμμένα το παρόν, στερώντας από αυτό τη μακρόπνοη σημασία του και την ιστορική του σημειολογία.