Ελλάδα, Κύπρος, Παλαιστίνη, κανένας Τούρκος δεν θα μείνει…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ*
Η πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Κύπρου που αναφερεται αφενός στην συνεργασία των δυο χωρών σε θεματα έρευνας και διάσωσης, αφετέρου στην τριμερή συνδιάσκεψη Αιγύπτου-Ελλάδας-Κύπρου για τα θεματα οριοθετησης των αντιστοιχων ΑΟΖ, εδωσε, οπως αλλωστε ηταν αναμενομενο, νέα διάσταση σε μια συζήτηση που δεν ειναι βέβαια νέα και που αφορα στις πολιτικες που πρεπει να ακολουθηθουν στο εξης για την αποτροπη των συνεχων Τουρκικών προκλήσεων και των κινδυνων για θερμα επεισοδια που αυτες περικλείουν.
Θύμισε δε ως ενα βαθμο μια παλαιότερη αλλα πιο ολοκληρωμένη πολιτική, την πολιτική του ενιαίου αμυντικού χώρου Ελλαδας-Κυπρου, την οποια είχε αρχικα συλλάβει ο τοτε Πρωθυπουργος Ανδρεας Παπανδρέου και εθεσε σε εφαρμογη λιγο μετά ο τοτε Υπουργος Εθνικης Αμυνας Γεράσιμος Αρσένης. Δυστυχώς, η πολιτικη αυτη με την παροδο των χρονων εγκαταλείφθηκε παρα το γεγονός οτι ηταν σωστή διοτι περαν αλλων επιχειρησιακων διαστασεων περιελαμβανε, με την δημοσιοποιηση της υπαρξης της, και το στοιχειο της αποτροπής.
Ετσι δεν υπάρχει αμφιβολία οτι η προχθεσινή συμφωνία είναι , επιτέλους , ενα πρώτο βήμα προς τη σωστη κατεύθυνση. Πρέπει ομως να συνοδευτεί και απο άλλα βήματα ώστε να ολοκληρωθεί και να ειναι αποτελεσματική για την προστασία της Κύπρου και της Ελλάδας απο την ολοένα εντεινόμενη Τουρκική προκλητική συμπεριφορά, και τους κινδύνους που αυτη περικλείει, μετα μαλιστα και τα γνωστα τελευταία επεισόδια στην Κυπριακη ΑΟΖ. Το γεγονος οτι παρά την διαλλακτική στάση και τις υποχωρήσεις της σημερινής Κυπριακής Κυβέρνησης – ξεκινούν απο την στήριξη που ο Πρόεδρος Αναστασιαδης παρείχε στο απαράδεκτο Σχέδιο Ανάν- η Τουρκία και ειδικότερα οι «τοποτηρητές» της στο κατεχόμενο τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν έδειξαν καμμιά αλλαγή στάσης, προς το καλύτερο δείχνει οτι , απο ενα χρονικό σημείο και μετα η προσήλωση της Κυπριακής Κυβέρνησης στην πολιτικη αυτή, ηταν λανθασμένη επιλογή.
Η προσεκτικη βεβαια παρατήρηση της Τουρκικής πολιτικής , διαχρονικά, οδηγεί στο συμπέρασμα οτι η Τουρκία, στην ουσια δεν μεταβάλλει την πολιτική της , με αποτέλεσμα να συνιστά πολιτικη αφέλεια η οποιαδήποτε ελπίδα ή άποψη για το αντίθετο.
Η στιγμή για την επανεξέταση και τον συνολικό επαναπροσδιορισμό της πολιτικής που εχει ακολουθηθεί τελευταία απέναντι στην Τουρκία, ειναι η κατάλληλη. Και βέβαια η προχθεσινή συμφωνία για ενοποίηση του χώρου μέσα στον οποιο θα αναπτύσσεται η συνεργασία στα θέματα έρευνας και διάσωσης, θέματα σημαντικά τα οποία η Τουρκία ανεκαθεν επιβουλευόταν αμφισβητώντας πρώτα τα ελληνικά δικαιώματα και υποχρεώσεις στον τομεα αυτον, ανοιγει τον δρομο για τον επαναπροσδιορισμο αυτον. Παραλληλα δεν θα πρεπει να διαφεύγει της προσοχης η διεθνης συγκυρια με επικεντρο τις δραματικες εξελιξεις στην ευρυτερη περιοχη της Μεσης Ανατολης με τον πολεμο εναντιον των Τζιχαντιστων της ΙΣΙΣ που αφενος αναδεικνύουν πολλες σοβαρες πτυχές που εχουν διασυνοριακό αλλα και δια-περιοχικό χαρακτηρα, αφετερου , λογω της επαμφοτερίζουσας συμπεριφοράς της και των πρακτικων που ακολουθεί, εχουν φέρει την Τουρκια σε πολυ δυσκολη θέση.
Ο τροπος με τον οποιο η Τουρκια αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει την κριση στην Παλαιστινη, στη Συρια και το Ιρακ και ιδιαιτερα η συμπεριφορα της απεναντι στους Κούρδους γενικά , και στους Κουρδους μαχητες στην σημαντικη στρατηγικα πολη Κομπανι ειδικοτερα , αλλα και τα παρελκυστικα μυνηματα που εκπεμπει σχετικα με τη συνολικη σταση της απεναντι στους Τζιχαντιστες , εχουν προκαλεσει την σοβαρη ενοχληση πρωτα των ΗΠΑ και στη συνεχεια άλλων μελων της Συμμαχιας εναντιον των Τζιχαντιστων. Οι βομβαρδισμοι δε απο την τουρκικη πολεμικη αεροπορία Κουρδων μαχητων υπενθύμισε παλαιότερες τουρκικές πολιτικες για εθνοκαθάρσεις και σφαγές , αλλα και τις ευρυτερες διαστασεις της κρισης στο επικεντρο της οποιας βρισκεται και το ζητημα του μέλλοντος των Κουρδων, αλλα και ως ενα βαθμο, το μελλον του Κυπριακου.
Ο επαναπροσδιορισμος της πολιτκης γινεται σε μια ευνοική για την Κύπρο και την Ελλάδα διεθνή συγκυρία. Θα πρεπει δε για να ειναι πλήρης να περιλαμβάνει και τα ακόλουθα βήματα. Πρωτον την προσθήκη στην υπάρχουσα συμφωνία για συνεργασια στον τομεα της Ερευνας και Διασωσης και της συνεργασίας στον αμυντικο τομεα με την αναβάθμιση υπαρχόντων και την εκπόνηση νεων απαραίτητων επιχειρησιακών σχεδίων και αμυντικών υποδομών.
Δευτερον πρεπει ο προεδρος της Κυπρου κ. Αναστασιάδης να διατηρήσει την αναστολη των ενδοκυπριακων συνομιλιών που έστω και με μεγάλη καθυστέρηση και αφου δυστυχώς κατάπιε αρκετες προσβολές ,τελικά σωστά αποφάσισε. Παραλληλα πρεπει να καταγγείλει την γνωστή και επιεικώς απαράδεκτη περσινή συμφωνία της Νέας Υόρκης , της οποιας εως ενα βαθμο ηταν ο ιδιος αρχιτεκτων και η οποια με ολα αυτα τα περι συναντήσεων των διαπραγματευτών με τους Υπεξ Ελλάδας και Τουρκίας αντίστοιχα , έκανε δεκτή στην ουσια την πάγια απαίτηση της Τουρκίας για τετραμερή συνδιάσκεψη, αλλάζοντας τη βαση του Κυπριακού συντελώντας στην αποδιεθνοποίηση του, και στέλνοντας με τον τροπο αυτο στο καλάθι των αχρήστων σαράντα χρόνια αγώνων.
Τριτον πρεπει να ασκηθεί το δικαιωμα του Βετο με σκοπο να σταματησουν οι ενταξιακες διαπραγματευσεις της Τουρκιας με την ΕΕ. Η πολιτικη βάση για την ενεργεια αυτη βρισκεται αφενος στο γεγονος οτι η Τουρκια με την συμπεριφορα της δεν τηρει δεσμευσεις που εχει αναλαβει αποδεχόμενη το διαπραγματευτικο πλαισιο για την εναρξη των διαπραγματευσεων αυτών, αφετέρου στην συμπεριφορά της απέναντι στους Κούρδους αφου η ΕΕ και τα θεσμικά της οργανα εχουν καταστησει το Κουρδικο μείζον ζήτημα των Ευρω-Τουρκικών σχέσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Γιαννάκης Κασουλίδης ο οποίος μαλιστα διετέλεσε και Ευρωβουλευτής , μέλος της Επιτροπης Εξωτερικων Υποθέσεων του Ευρωπαικου Κοινοβουλιου, πρεπει να γνωρίζει τα θεματα αυτα και πρεπει να δρομολογησει τις απαραιτητες διαδικασιες.
Τεταρτον η επιστροφή σε πολιτικές με στόχο την επαναδιεθνοποίηση του Κυπριακού. Η κίνηση αυτή σε συνδυασμο και με την επικείμενη τριμερη συνδιάσκεψη Ελλαδας-Αιγυπτου-Κυπρου ιδιαίτερα μάλιστα μετα τις πολυ θετικες τοποθετήσεις και αποφάσεις του νέου Προέδρου της Αιγυπτου. Δεν θα πρεπει να αποκλείεται στη φαση αυτη και η εξέταση προσφυγης στο Διεθνες Δικαστηριο για το Δικαιο της Θαλασσας , αν και λογω της προβλεπόμενης διαδικασιας μια τετοια ενέργεια θα έπεφτε στο κενό λογω της αρνησης της Τουρκιας να συμμετέχει σε αυτή. Θα μπορουσε ομως να εξετασθει το ενδεχομενο να ζητηθει απο το δικαστήριο μια συμβουλευτική γνωμη (Advisory opinion). Μια θετική τέτοια γνώμη θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο τα Ελληνικά και Κυπριακά επιχειρήματα.
Προσφατα η Κυπρος απεκτησε, στα πλαισια της συνθεσης της νεας Ευρωπαικης Επιτροπης ενα νεο σημαντικο χαρτοφυλάκιο για το περιεχομενο του οποιου ενδιαφέρονται αρκετες χωρες μελη της ΕΕ και οχι μονο. Αν και ο νέος Επιτροπος της Κύπρου, κ. Στυλιανιδης λόγω της πολιτικης που κληθηκε να στηριξει ως κυβερνητικος εκπροσωπος στην Κυβερνηση Αναστασιαδη, εχει τις συγκεκριμενες και, οπως αποδεικνυεται οχι σωστες τυπου σχεδιου Αναν καταβολες, θα μπορουσε, αν απαλλαγει απο αυτες, απο τη νεα του θεση να συμβαλλει με μια εξυπνη και διακριτικη διαχειριση του χαρτοφυλακιου του στην επαναδιεθνοποιηση του Κυπριακου.
Η στιγμη για τον επαναπροσδιορισμο της πολιτικης ειναι η καταλληλη. Χρειαζεται να ληφθουν και οι αλλες αποφασεις για να ολοκληρωθει η διαδικασια αυτη και να στηριχθει το πρωτο βημα που ηδη εγινε, ωστε να μην επιστρεψουμε στις συνθηκες του προσφατου παρελθοντος που κανενα ουσιαστικο αποτελεσμα δεν απεφεραν.
Η φωτογραφία είναι από την τριμερή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου, το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη
* Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Koινοβουλίου
