Ελλάδα-Αίγυπτος: Το κατάλληλο momentum γιά την ΑΟΖ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ*
Δυο σημαντικες ενεργειες του νεου Προεδρου της Αιγυπτου Αμιντελ Φαταχ Σισι (στη φωτογραφία με τον Πρόεδρο Ομπάμα) που αφορουν στις σχεσεις Αιγυπτου με την Κυπρο, με κυριο αποδεκτη την Τουρκια και οχι μονο, στο διαστημα των τελευταιων ημερων, δημιουργουν μια νεα θετικη πραγματικοτητα και για τις μελλοντικες εξελιξεις στο Κυπριακο αλλα και για το μελλον των Ελληνο-Αιγυπτιακων σχεσεων που με καταλληλους χειρισμους μπορουν και πρεπει πλεον να τεθουν σε νεα εποικοδομητικη βαση.
Η πρωτη αφορα στην αποφαση του Αιγυπτιου Προεδρου να προχωρησει η χωρα του στην συνεκμεταλλευση με την Κυπρο των κοιτασματων υδρογονανθρακων που βρισκονται στις ΑΟΖ των δυο χωρων αντιστοιχα, μια αποφαση που συνοδευτηκε και απο την εκδοση Προεδρικου διαταγματος για την επικυρωση της σχετικης συμφωνιας των δυο χωρων. Η δευτερη αφορα στην απορριψη απο την Αιγυπτο στα πλαισια της προσφατης συνοδου του Οργανισμου Ισλαμικης Συνεργασιας ,της Τουρκικης θεσης για τον ορο « Τουρκικη Δημοκρατια της Βορειας Κυπρου», απορριψη που υποστηριχθηκε και απο αλλες συμμετεχουσες χωρες.
Αν και αναπτυχθηκαν σε διαφορετικα επιπεδα οι δυο αυτες πολυ σημαντικες αποφασεις του νεου Αιγυπτιου Προεδρου Σισι, εχουν στην ουσια την ιδια αφετηρια. Την αποδοχη και στηριξη απο την πλευρα της Αιγυπτου της ξεκαθαρης και διεθνως κατοχυρωμενης θεσης οτι η Κυπρος ειναι ανεξαρτητο κρατος μελος του Οργανισμου Ηνωμενων Εθνων και της Ευρωπαικης Ενωσης, το οποιο εχει πληρη κυριαρχικα δικαιωματα που δεν αμφισβητουνται , μεσα στα οποια περιλαμβανεται και η Κυπριακη ΑΟΖ . Το γεγονος οτι ενα τμημα του εδαφους της Κυπριακης Δημοκρατιας κατεχεται απο τις στρατιωτικες δυναμεις αλλου κρατους, της Τουρκιας, που ειναι και μελος των Ηνωμενων Εθνων και υποψηφια προς ενταξη στην ΕΕ χωρα, αποτελει βεβαιως μια θλιβερη και κατακριτεα πραγματικοτητα σε καμμια ομως περιπτωση δεν επηρεαζει τα κυριαρχικα δικαιωματα της Κυπριακης Δημοκρατιας.
Οι αποφασεις αυτες του Αιγυπτιου Προεδρου σηματοδοτουν, μια νεα , σωστη αντιληψη που ανατρεπει παλαιοτερες τοποθετησεις της Αιγυπτου και σε σχεση με την Κυπρο αλλα και σε σχεση με την Ελλαδα. Την περιοδο που η τοτε Ελληνικη Κυβερνηση υπο τον Κωστα Καραμανλη ειχε ξεκινησει επαφες με την Αιγυπτιακη πλευρα για την χαραξη των οριων των θαλασσιων ζωνων, ενω αρχικα οι Αιγυπτιοι ειχαν δεχθει την εναρξη συνομιλιων στο Καιρο στη συνεχεια ανεφεραν οτι αμεσως μετα θα ειχαν συνομιλιες για το ιδιο θεμα και με την Τουρκικη πλευρα. Το γεγονος αυτο εστελνε ενα πολυ αρνητικο μυνημα στην Ελλαδα. Η εξηγηση ειναι σχετικα απλη και εχει την αφετηρια της στην σχετικα φιλοτουρκικη σταση των προκατοχων του σημερινου Αιγυπτιου Προεδρου κ. Σισι. Και τουτο γιατι η Αιγυπτος που δεν εχει θαλασσια συνορα με την Τουρκια δεν ειχε κανενα λογο διαπραγματευσεων με τη χωρα αυτη. Η μονη περιπτωση που θα δημιουργουσε βαση για τετοιες διαπραγματευσεις θα ηταν η μη αναγνωριση απο την Αιγυπτο των δικαιωματων του Καστελλοριζου, γεγονος που διεφανη κατα την διαρκεια των συζητησεων. Μια τετοια δυσμενης εξελιξη θα δημιουργουσε κοινα θαλασσια συνορα με την Τουρκια διοτι θα εξουδετερωνε τα ελληνικα κυριαρχικα δικαιωματα , πραγμα βεβαιως που επεδιωκε η Τουρκια . Οι αποψεις για το θεμα αυτο ηταν ηδη γνωστες δια στοματος μεταξυ αλλων και του τοτε Υπουργου Εξωτερικων και σημερα πρωθυπουργου Α. Νταβουτογλου.
Το ζητημα της εκμεταλλευσης ενεργειακων πηγων εχει σημερα λογω και των διεθνων εξελιξεων που αγγιζουν και τον ενεργειακο πλουτο ,τεραστια σημασια. Τεραστια σημασια εχει και η καθε αλλαγη στον διεθνη ενεργειακο συσχετισμο δυναμεων, αποψη που σημερα ενισχυεται απο την προσφατη Ρωσο-Αμερικανικη ανακαλυψη τεραστιου μεγεθους πετρελαικων κοιτασματων στην περιοχη της Αρκτικης.
Πολυ σημαντικο επισης και το ζητημα της ανακηρυξης ΑΟΖ το οποιο πολλες χωρες αντιμετωπιζουν με μεγαλη προσοχη. Δεν ειναι τυχαια εν προκειμενω η δηλωση του Βρεττανου ευρωβουλευτη Ρεη Φιντς συμφωνα με την οποια η Μεγαλη Βρεταννια θα ανακυρηξει ΑΟΖ διακοσιων μιλιων απο τις Βρεταννικες ακτογραμμες που κατα τον κ.Φιντς περιλαμβανουν και τα νησια Φαλκλαντ και το Γιβραλταρ και την νησο Ασενσιον, μεσα στην οποια κανεις δεν θα μπορει να εκμεταλλευτει θαλασσιους πορους η να προβει σε γεωτρησεις χωρις προη γουμενη συμφωνια με την Μεγ.Βρεταννια. Και μπορει μεν η δηλωση του Βρεταννου Ευρωβουλευτη να εγινε στα πλαισια στηριξης της Βρεταννικης ανεξαρτησιας και αμφισβητησης της εξουσιας της ΕΕ εχει ομως απο καθε αποψη τη σημασια της.
Με αυτα ως δεδομενα η Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί σωστά την νεα ευκαιρία που παρουσιαζεται μετα και τις θετικες δηλωσεις του νεου Προεδρου της Αιγυπτου και να προχωρησει στην ρυθμιση του ζητηματος της οριοθετησης των θαλασσιων οριων με την Αιγυπτιακη ΑΟΖ. Ο προεδρος της Δημοκρατιας κ. Παπουλιας που θα επισκεφθει την Αιγυπτο το επομενο διαστημα έχει την δυνατοτητα και και για τη χωρα και για την υστεροφημια του να θεσει το θέμα της ΑΟΖ και να ανοίξει μια νέα σελίδα οχι μονο στις Ελληνο-Αιγυπτιακες σχεσεις αλλα και στην ευρύτερη ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή.
* Ο Γιωργος Δημητρακόπουλος είναι πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Koινοβουλίου
