Πρόκριμα εξελίξεων η κάθοδος Ταγίπ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Η κατοχική Τουρκία επιστρέφει στις προκλήσεις, ανακοίνωσε ενίσχυση των ερευνών στη Μεσόγειο: “Οπλισμένη” με τα δικά της πλοία θα …”κατέβει” προς την ΑΟΖ της Κύπρου
Να αλλάξουν περιοχές στη Συρία από επικίνδυνες σε ασφαλείς απαιτεί η Κύπρος από τις Βρυξέλλες: Γύρω στα 10 κράτη συμφωνούν με τη Λευκωσία για να σταματήσουν οι ροές μεταναστών
Του Κώστα Βενιζέλου
Στην επίσκεψη του νέου Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στα κατεχόμενα, που χρονικά τοποθετείται την 1η Σεπτεμβρίου, στρέφεται η προσοχή των εν δυνάμει μεσολαβητών στο Κυπριακό. Αν και θα έχει η επίσκεψη αυτή συμβολικό χαρακτήρα, ωστόσο, είναι προφανές πως, κατά τις εκτιμήσεις διπλωματικών πηγών, θα σταλούν και μηνύματα. Δεν αναμένονται εξαγγελίες επί της ουσίας, ενδεχομένως όμως, ο νεοεκλεγέντας Πρόεδρος της Τουρκίας, να επιχειρήσει να δώσει στίγμα προθέσεων και διαθέσεων του στο Κυπριακό. Το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να απογοητεύσει τόσο νωρίς όσους επενδύουν στο πρόσωπο του είναι ορατό, ωστόσο όλοι τηρούν στάση αναμονής.
Είναι προφανές πως οι εξελίξεις στην περιοχή δεν ευνοούν κινήσεις στο Κυπριακό από τουρκικής πλευράς. Είναι άλλες οι προτεραιότητες της σε αυτή τη φάση, ενώ είναι πρόδηλο πως ψηλά στην ατζέντα του Ερντογάν είναι η αναθεώρηση του συντάγματος, που στόχο έχει την ενίσχυση των εξουσιών του Προέδρου.
Η επιλογή Νταβούτογλου, ως αντικαταστάτη του στη θέση του Πρωθυπουργού, αποτελεί επιβεβαίωση πώς ο Ερντογάν δεν θα επιτρέψει διαρχία, ούτε και πρόκειται να αφήσει περιθώρια σε άλλο πολιτικό να παίξει δικό του παιχνίδι. Ο νυν υπουργός Εξωτερικών, δεν έχει λαϊκό έρεισμα, δεν έχει χαρακτηριστικά κομματικού ηγέτη ενώ αναρριχήθηκε ως σύμβουλος με καλές ακαδημαϊκές γνώσεις. Ως εκ τούτου και από τη νέα του θέση θα λειτουργήσει βασικά ως βοηθός του μεγάλου αρχηγού του.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, εκτός από επικοινωνιακός και κινητικός, δεν έχει να παρουσιάσει στα θέματα εξωτερικής πολιτικής επιτυχίες. Αντίθετα, μετρά πολλές αποτυχίες, οι οποίες οδήγησαν την Τουρκία σε απομόνωση. Έχει διαμορφώσει μια πολιτική με στόχο την κυριαρχία της χώρας του στη Μέση Ανατολή, η οποία όχι μόνο δεν απέδωσε, αλλά έχει δημιουργήσει αντιπαραθέσεις και έχθρα με χώρες της περιοχής όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Παράλληλα στην Άγκυρα φορτώνουν και τη ενίσχυση και δράση τουISIS σε τμήμα του Ιράκ.
Διπλωματικές πηγές σημείωναν πως το Κυπριακό θα βρεθεί στην ημερήσια διάταξη, μόνο εάν Ερντογάν και Νταβούτογλου θεωρήσουν πως θα πρέπει να «κάνουν μια επιτυχία», για να στείλουν μηνύματα εντός και εκτός Τουρκίας και επιλέξουν το Κυπριακό. Τούτο, όμως, επί του παρόντος δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Την ίδια ώρα, είναι σαφές πως τόσο λόγο της πολιτικής της ίδιας της Άγκυρας είτε με αφορμή και τις εξελίξεις που σημειώνονται στο Ιράκ, η Τουρκία απομακρύνεται από την Ε.Ε. Πυκνώνουν οι φωνές εντός της Ένωσης που τάσσονται κατά της ένταξης της Τουρκίας, που φαίνεται να ξεμένει από συμμάχους. Πλην των Βρετανών και ενδεχομένως και των Σκανδιναβών, που παραμένουν δίπλα στην Τουρκία, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές δυνάμεις, βλέπουν το τουρκικό καράβι να απομακρύνεται από την Ένωση. Τούτο, όμως, διαμορφώνει νέα δεδομένα, που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν και από Αθήνα και Λευκωσία. Αμφότερες έχουν στηρίξει την πολιτική τους και διαμόρφωσαν τακτική στη βάση ότι η Τουρκία θα βρίσκεται σε τροχιά ένταξης στην Ε.Ε. Τούτο φαίνεται να αλλάζει και ως εκ τούτου θα πρέπει να υπάρξουν ανατροπές και στην ακολουθούμενη πολιτική της ελληνικής πλευράς.
Eντός Σεπτεμβρίου η πρώτη κάθοδος του νέου απεσταλμένου
Ο νέος ειδικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα για το Κυπριακό, ΈσπανΜπαχτ Άιντα, αναμένεται στην Κύπρο, εντός Σεπτεμβρίου και πριν τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Όπως συναφώς πληροφορούμαστε, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας, έχει αρχίσει να ενημερώνεται για το Κυπριακό, πλην όμως έχει συνεννοηθεί με αξιωματούχους του Διεθνούς Οργανισμού, ότι θα πρέπει να εγκαινιάσει την ενασχόληση με το Κυπριακό με την κάθοδο του στο νησί.
Η επίσκεψη γνωριμίας με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου αλλά και τους δυο διαπραγματευτές, Μαυρογιάννη και Οζερσάι, θα συνοδευτεί και από ενημέρωση από την ομάδα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που ασχολείται με το Κυπριακό. Είναι προφανές πως ο νέος απεσταλμένος του Γ.Γ. του ΟΗΕ στο Κυπριακό, θα έχει «να παλέψει τα κύματα» και θα φορτωθεί μια διαδικασία, η οποία ουσιαστικά παραπαίει. Η νέα προσπάθεια θα ξεκινήσει με δεδομένο ότι στην Τουρκία έχει ξεκαθαρίσει το πολιτικό σκηνικό, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει πως θα υπάρξουν διαφοροποιήσεις στο Κυπριακό.
Ο κ. Άιντα, σύμφωνα με το πολιτικό βιογραφικό του, έχει ευαισθησίες με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τούτο το έχει δείξει κατά τη διάρκεια της θητείας του σε δυο υπουργεία της χώρας του, το Άμυνας και το Εξωτερικών. Έχει καταγραφεί η αντιπαράθεσή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ για θέματα παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Όταν ήταν υπουργός Άμυνας( Μάρτιος 2012) είχε εκφράσει την έντονη διαφωνία του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν όταν ο τελευταίος είχε δηλώσει πως τα βασανιστήρια θα μπορούσαν να συνιστούσαν ένα εργαλείο για απόσπαση πληροφοριών. Είχε χαρακτηρίσει την τοποθέτηση τούτη ως απαράδεκτη καθώς όπως είχε πει παραβιάζει διεθνείς συμβάσεις. Διατηρούσε και διατηρεί πολύ καλές σχέσεις με τους Αμερικανούς, κυρίως την ιεραρχία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλά και με το νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Κουβέντιασαν και Κυπριακό Μπαν- Ταγίπ
ΤΟ Κυπριακό ήταν ένα από τα θέματα τα οποία συζήτησαν σε τηλεφωνική επικοινωνία ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και ο νεοεκλεγέντας Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Αν και το Κυπριακό δεν απασχόλησε πολύ τη συνομιλία τους, καθώς κουβέντιασαν, κυρίως, την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και το Ιράκ, ωστόσο, ο Μπαν Κι Μουν, βρήκε την ευκαιρία να υπενθυμίσει το θέμα στον Ερντογάν. Όπως ανέφερε ο Εκπρόσωπος του Γ.Γ. Stephan Dujarric «ο Γ.Γ. είπε, τέλος, στον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Ερντογάν ότι η προσωπική του ενασχόληση και στήριξη στην επίτευξη συνολικής διευθέτησης στην Κύπρο είναι ζωτική» καθώς και ότι προσβλέπει στη συμμετοχή του (Ερντογάν) στην επικείμενη Σύνοδο για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη, το Σεπτέμβριο. Ενδιαφέρον έχει πως ο Γ.Γ. επικοινώνησε με τον Ερντογάν στα πλαίσια τηλεφωνικών επαφών που είχε «με σημαντικούς παράγοντες στη Μέση Ανατολή όσον αφορά την κατάσταση στη Γάζα». Συζήτησε επίσης την κατάσταση στο Ιράκ, εκφράζοντας( ο Γ.Γ.) βαθιά ανησυχία για την κατάσταση στο βόρειο Ιράκ και τα δεινά των κοινοτήτων των Χριστιανών, των Γεζίντι και των Τουρκμένων.