ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βεργόπουλου, www.avgi.gr
Σε προσφατη εξομολογηση του, ο αμερικανος δικαστης Τομας Γκριεζα που καταδικασε σε δευτερο βαθμο την Αργεντινη να πληρωσει κατα προτεραιοτητα τα «κερδοσκοπικα ταμεια», προτου αποπληρωσει τους δανειστες που ειχαν αποδεχθει την απομειωση κατα 70% των απαιτησεων τους παραδεχεται οτι εξ αρχης στοχος του ηταν οχι τοσο να λειτουργησουν τα CDS υπερ των κερδοσκοπων, οσο κυριως να θεσει την οφειλετρια χωρα σε καθεστως «επιλεκτικης χρεωκοπιας».
Με αυτο τον τροπο, η Αργεντινη δεν αποτελει μεμονωμενη περιπτωση, αλλα η μεταχειριση της απο τους διεθνεις χρηματοπιστωτικους θεσμους εγκαινιαζει νεα φαση στην εξελιξη της τρεχουσας κρισης. Στην επιδιωξη του να τιμωρησει την χωρα χαρακτηριζοντας την «αναξιόχρεη», ο δικαστης βρηκε συμμαχο την Διεθνη Ενωση Σουαπς και Παραγώγων (ISDA), η οποια εσπευσε να υιοθετησει τον χαρακτηρισμο, που προθυμα ακολουθησαν οι υποβαθμισεις πιστοληπτικης ικανοτητος απο τους οικους Moody’s και S&P.
Το ζητημα ειναι οτι σε υπερασπιση της Αργεντινης απεναντι στις επιθεσεις των αρπακτικων κερδοσκοπων ειχαν προστρεξει οι κυβερνησεις των ΗΠΑ και της Γαλλιας, οπως επισης η Λεσχη των Παρισιων, που προσφατα ειχε επικυρωσει τον συμβιβασμο μεταξυ Αργεντινης και της συντριπτικης πλειοψηφιας των δανειστων της. Επισης, το ΔΝΤ ειχε τοποθετηθει δημοσια υπερ της απομειωσης του χρεους της Αργεντινης, ακολουθωντας την προσφατη συμφωνια στα πλαισια της Λεσχης των Παρισιων. Απο ολες τις κυβερνησεις του κοσμου, μονον η ελληνικη ειχε θεωρησει « αυτονοητη » και « αναποφευκτη » την τιμωρια της Αργεντινης, με αιτιολογια πως αυτη η χωρα δεν ειχε αφομοιωσει οτι στην εποχη μας τα κρατη χανουν την κυριαρχια τους και οφειλουν να υποτασσονται στα κελευσματα των δανειστων τους.Η υπερασπιση της Αργεντινης απο την διεθνη κοινωνια δεν σταθηκε ικανη για να την διαφυλαξει απο τους «γυπες» των χρηματιστηριων και τα οργανωμενα χρηματοπιστωτικα συμφεροντα. Το ζητημα ειναι πως ειναι δυνατον το διεθνες χρηματιστικο λομπυ να κατισχυει σε ανοιχτη αντιθεση με ολες τις κυβερνησεις και τους διεθνεις οικονομικους οργανισμους. Επισης ποιες οι συνεπειες απο την υποβαθμιση της μακρινης χωρας.
Οι επιχαιροντες για την χρεωκοπια της Αργεντινης, ειτε για να την καταδικασουν ειτε για να την εγκωμιασουν, ακομη και απο τον χωρο της Αριστερας, διαβεβαιωνουν οτι η κατασταση της χωρας «δεν ειναι απελπιστικη», οτι η χρεωκοπια «δεν σημαινει και πολλα», οτι οι συνεπειες θα ειναι «ασημαντες», αφου η χωρα διαθετει ηδη συναλλαγματικα αποθεματα 30 δισεκατομμυριων δολλαριων. Ωστοσο, 30 δις ειναι ανησυχητικα ανεπαρκη για τοσο μεγαλη εξαγωγικη οικονομια. Ηδη, περα απο την Κινα και Ιαπωνια που διαθετουν αντιστοιχα 4069 δις και 1283 δις, πολλες λατινοαμερικανικες χωρες, με πολυ περισσοτερα αποθεματικα, αντιμετωπιζουν σοβαρες δυσκολιες στις εξωτερικες πληρωμες τους : Βραζιλια με 373 δις, το Μεξικο με 192 δις, το Περου με 65 δις, η Κολομβια με 44 δις, η Χιλη με 41 δις. Επειτα, οταν οι οροι της διεθνους χρηματοδοτησης επιδεινωνονται, μοιραια η οικονομια επιβραδυνεται οχι μονον για τους υπερχρεωμενους, αλλα ακομη και για τους υγιεις. Αλλωστε, η διεθνης κοινοτητα εχει φθασει σε σημειο να κατανοει πως ο,τι πληττει ενα μελος της, εστω και νοσηρο, πληττει κατ’αναγκην το συνολο των μελων της.
Ο Νομπελιστας Τζοζεφ Στιγκλιτς και 100 αμερικανοι οικονομολογοι επισημαινουν οτι η κηρυξη της Αργεντινης σε «επιλεκτικη χρεωκοπια» αποτελει βομβα στη λειτουργια του παγκοσμιου χρηματοπιστωτικου συστηματος και της διεθνους οικονομιας. Με την καταδικαστικη αποφαση του αμερικανικου εφετειου και την υποβαθμιση της Αργεντινης, στην ουσια ακυρωνεται καθε δυνατοτητα του συμβιβασμου αναμεσα σε κρατη-οφειλετες και δανειστες. Η αντιρρηση ακομη και ενος δανειστη θα ειναι αρκετη για να μπλοκαρει καθε χρεωστικο συμβιβασμο μεταξυ δημοσιου οφειλετη και δανειστων. Τα δημοσια χρεη θα πρεπει στο εξης να αποπληρωνονται στο ακεραιο της ονομαστικης αξιας τους και οποια χωρα δεν συμμορφωνεται, θα εγγραφεται στον μαυρο πινακα με διεθνεις κυρωσεις εις βαρος της. Αυτο δεν ειναι διολου «ασημαντη συνεπεια» ουτε για την Αργεντινη ουτε για την διεθνη κοινοτητα. Η υπερχρεωμενη και αδυναμη χωρα θα φερει μονη της το κοστος της αποκαταστασης της, με αυτονοητη συνεπεια την υφεση και εξισορροπηση του οφειλετη σε αναγκαστικα χαμηλοτερο επιπεδο λειτουργιας της οικονομιας του. Αυτο μοιραια θα συνεπαγεται απωλεια συναλλαγων για την διεθνη κοινοτητα που συναλλασσεται με την πτωχευμενη χωρα. Ο,τι κερδιζει η διεθνης κοινοτητα επιρριπτοντας το βαρος της εξισορροπησης στην οφειλετρια χωρα, θα το χανει λογω της σταθεροποιησης της σε κατωτερο επιπεδο λειτουργιας. Αυτο δεν ηταν ευκταιο ουτε αναγκαιο, τονιζουν οι 100 αμερικανοι οικονομολογοι, και αποτελει πραγματικη οπισθοδρομηση στην διαχειριση της διεθνους οικονομιας. Αντιθετα, η διεθνης κοινοτητα εχει καθε συμφερον να βοηθα τις υπερχρεωμενες χωρες για να ισοσκελιζουν χωρις να εγκαθιστανται σε υφεσιακο φαυλο κυκλο, που ειναι επιζημιος για ολους.
Παραλληλα, οι 100 οικονομολογοι αντιστρεφουν το επιχειρημα σχετικα με το «ηθικο ατοπημα» (Moral Hazard). Η συντηρητικη και αντιδραστικη προσεγγιση επισειει κατα συστημα οτι δεν πρεπει να βοηθουνται οι αποτυχημενοι, αφου ετσι ενθαρρυνονται στην αποτυχια τους. Ομως, στην συγκεκριμενη περιπτωση, ο αμερικανος δικαστης και διεθνης ενωση ISDA κατοχυρωνουν το δικαιωμα των κερδοσκοπων να αγοραζουν ομολογα σε εξευτελιστικες τιμες και να πληρωνονται στο ακεραιο για τις κερδοσκοπικες τοποθετησεις τους. Το ηθικο ατοπημα των κερδοσκοπων ειναι πολυ βαρυτερο απο αυτο της στηριξης αδυναμων οφειλετων.
Οταν η αμερικανικη κυβερνηση και μαζι της ο υπολοιπος κοσμος αδυνατουν να ελεγξουν τους αρπακτικους γυπες των χρηματαγορων, τοτε καθε ανησυχια ειναι θεμιτη. Ειτε οι κυβερνησεις υποκρινονται και αυτο θα ηταν θλιβερο ειτε αδυνατουν πραγματι και αυτο θα ηταν ακομη χειροτερο για τις προοπτικες απεμπλοκης της παγκοσμιας οικονομιας απο τις συνθηκες της κρισης και της υφεσης. Σε καθε περιπτωση, η ελληνικη συγκυβερνηση εχει φροντισει να ταχθει με τους γυπες, προεξοφλωντας οτι οι ορεξεις τους αποτελουν την «νεα πραγματικοτητα», στην οποια οι οφειλετριες χωρες οφειλουν να υποκλινονται και πως σφαλμα της Αργεντινης ηταν οτι πιστεψε στον «μυθο» της εθνικης κυριαρχιας, που σημερα «καταρρεει». Ωστοσο, εαν πραγματι σημερα η εθνικη κυριαρχια καταρρεει, καταρρεει επισης εξ αυτου η σταθεροτητα του παγκοσμιου συστηματος, αφου αυτο βασιζεται στους εθνικους πυλωνες και τιποτα το διεθνες δεν λειτουργει, εαν δεν επικυρωνεται απο εθνικες κυριαρχιες. Η διεθνης κοινοτητα στηριζει την Αργεντινη, η ελληνικη συγκυβερνηση καλυπτει τους γυπες. Ομως, για Ελληνες θα μιλαμε τωρα;
Ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected] – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΥΓΗ