Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ – www.philenews.com

Η ΜΟΡΦΗ της λύσης μετά από τέσσερις δεκαετίες μετά την εισβολή εξακολουθεί να αποτελεί θέμα δημόσιας συζήτησης και διαφωνιών. Είναι, όμως, ένα τοπίο στην ομίχλη. Εσχάτως οι διαφωνίες επανήλθαν μετά από δημόσιες τοποθετήσεις για την εισαγωγή μαθήματος για την ομοσπονδία ( εμπλουτισμός υφιστάμενων μαθημάτων ή κάτι άλλο). Οι συζητήσεις στη δημόσια σφαίρα επαναφέρουν ένα ζήτημα που επιβεβαιώνεται συνεχώς: Η πολιτική ηγεσία δεν έχει ξεκαθαρίσει τι ακριβώς θέλει και ποιος ο επιδιωκόμενος στόχος και αυτό δεν αφορά τα γενικά και τα διακηρυκτικά αλλά την ουσία. Η ομοσπονδία είναι για όλες τις περιπτώσεις και χρησιμοποιείται δογματικά, εκβιαστικά, λάιτ αλλά και για σκοπούς προεκλογικούς και μετεκλογικούς. Το θέμα, όπως προκύπτει διαχρονικά είναι η ανάγκη να ξεκαθαρίσει πέραν από την ταμπέλα και η ουσία του στόχου. Η πολιτική ηγεσία χρειάζεται φροντιστήρια και μια εξαντλητική συζήτηση του θέματος.

Τα Ηνωμένα Έθνη, σε ένα έγγραφο που είχε συνταχθεί από το συνεργάτη του Αλεξάντερ Ντάουνερ, Στήβεν Μπερκ, ασχολήθηκε με το θέμα αυτό. Το έγγραφο ετοιμάσθηκε το 2010 και το περιεχόμενο του αποκαλύφθηκε από το «Φ». Το βασικό συμπέρασμα του εγγράφου ήταν πως «οι δύο πλευρές, ποτέ δεν έχουν συμφωνήσει επί του θέματος της διζωνικότητας, άσχετα με τους όρους των κ.κ. Κουεγιάρ και Γκάλι και την υιοθέτηση των όρων αυτών στα προσχέδια από τις Ιδέες Γκάλι μέχρι το σχέδιο Ανάν». Από το έγγραφο είναι πρόδηλο ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά έχει αποδεκτή ένα όρο, «χωρίς περιεχόμενο». Περαιτέρω προκύπτει ότι οι υποχωρήσεις βαθμηδόν οδήγησαν σε μια ομιχλώδη μεν αλλά με κάποιες προδιαγραφές μορφή διζωνικότητας( πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας κλπ).

Σύμφωνα με το έγγραφο, ο όρος διζωνικότητα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά εγγράφως κατά την περίοδο όπου ο Περέζ ντε Κουεγιάρ, ήταν Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Ο τότε Γ.Γ. έδωσε τον ορισμό στην εκφώνηση του κατά έναρξη των συνομιλιών της 26ης Φεβρουαρίου- 2 Μαρτίου 1990. «Καταρχήν καθώς η διζωνικότητα διαφαίνεται να είναι αδιαμφισβήτητη, δυο βασικά σχετικά ζητήματα που έχουν επιπτώσεις στην διζωνικότητα είναι υπό αμφισβήτηση. Συγκεκριμένα: εδαφικές αναπροσαρμογές και η επιστροφή των προσφύγων. Κατά δεύτερον, παρά την δέσμευση των παραμέτρων των Η.Ε., οι δυο πλευρές στις συνομιλίες σπάνια παρουσίαζαν συναντίληψη για τους πιο πάνω όρους», αναφέρει ο Μπερκ στο έγγραφο του. Σύμφωνα με το έγγραφο, « υπερβαίνοντας τον εδαφικό ορισμό και αναφερόμενο ως εσωτερική δημογραφική και οικονομική αρχή», ο πρώτος ορισμός του όρου διζωνικότητα από τα Η.Ε. αναφέρεται σε δήλωση του Γενικού Γραμματέα στις 26 Φεβρουαρίου 1990 όπως σημειώνεται και στην έκθεση του της 8ης Μαρτίου.« «Η διζωνικότητα της ομοσπονδίας είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να προέρχεται από το γεγονός ότι το κάθε ομοσπονδιακό κράτος θα διοικείται από μια κοινότητα στην οποία θα υπάρχει σταθερά εγγυημένη ξεκάθαρη πλειοψηφία πληθυσμού και ιδιοκτησίας περιουσιών στην περιοχή της. Θα είναι επίσης ξεκάθαρο από το γεγονός ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν θα επιτρέπεται να παρεμβαίνει στις εξουσίες και λειτουργίες των ομοσπονδιακών κρατών».

Οι διαπιστώσεις του αξιωματούχου του ΟΗΕ, δείχνουν ότι οι συζητήσεις διεξάγονται ουσιαστικά στο κενό. Και στο εσωτερικό της ελληνοκυπριακής πλευράς αλλά και στο πεδίο της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων.

Το θέμα της ομοσπονδίας, όπως έγινε αποδεκτό τρία χρόνια μετά την εισβολή, δεν έχει καμία σχέση με τα όσα σήμερα συζητούνται. Το ζητούμενο είναι κατά πόσο αυτό που έστω και γενικά συζητείται σήμερα, αλλά και ειδικά με κάποιες πρόνοιες που προτάσσονται, είναι βιώσιμο και μπορεί να εφαρμοσθεί. Η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε., η μορφή της λύσης, έμμεσα ή άμεσα τέθηκε στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004 για το σχέδιο Ανάν. Τα γεωπολιτικά δεδομένα έχουν διαφοροποιήσει τις ισορροπίες και τις προτεραιότητες. Εάν τη στιγμή κατά την οποία γίνονται ανατροπές στην ευρύτερη περιοχή μας, το Κυπριακό αντιμετωπίζεται με όρους της δεκαετίας του ΄70, τούτο δεν είναι μόνο κοντόφθαλμη αντίληψη των πραγμάτων, αλλά και αδιέξοδη. Το Κυπριακό δεν μπορεί σήμερα να θεωρείται απλά μια διακοινοτική διαδικασία. Η ομοσπονδία, ως πολιτειακό σύστημα, λειτουργεί σε πολλές χώρες και στηρίζεται στη δημοκρατία. Αυτή της μορφής η ομοσπονδία συζητείται και στο Κυπριακό; Υπάρχει δημοκρατική νομιμοποίηση μέσα από τις συζητήσεις που διεξάγονται ή ο στόχος είναι η νομιμοποίηση αποτελεσμάτων της εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής; Ένα σύστημα είτε θα είναι δημοκρατικό είτε δεν μπορεί να επιβιώσει.

Διαφώτιση… επιχειρήθηκε και το 2009

ΜΙΑ προσπάθεια αποσαφήνισης του θέματος της ομοσπονδίας επιχειρήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, όμως αυτό εκ του αποτελέσματος ήταν ένα μόνο ξέσπασμα. Το Δεκέμβριο του 2009 κατατέθηκε στο Εθνικό Συμβούλιο, ενημερωτικό έγγραφο για την ομοσπονδία. Συντάκτης του οκτασέλιδου εγγράφου, ήταν ο σύμβουλος του Προέδρου της Δημοκρατίας, Τουμάζος Τσελεπής. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι τότε είχε αναφερθεί πως το έγγραφο ετοιμάσθηκε για να ενημερωθούν οι πολίτες για την ομοσπονδία.

Το κείμενο, μεταξύ άλλων, αναφέρει πως η Ομοσπονδία είναι η βάση λύσης του Κυπριακού από το 1977. Εξηγεί τι σημαίνει ομοσπονδία και διαφέρει από το ενιαίο κράτος. «Σύνθετο κράτος αποτελούμενο από δυο τουλάχιστον περιοχές με χωριστά θεσμικά όργανα». Αναφέρεται, επίσης, σε διαφορές ομοσπονδίας και συνομοσπονδίας. Το έγγραφο σημειώνει ότι σήμερα υπάρχουν καμία εικοσαριά ομοσπονδιακά κράτη( τα οποία, όμως, καταλαμβάνουν σχεδόν τη μισή έκταση του πλανήτη και στα οποία ζει περίπου το 40% του πληθυσμού της γης) και πως πράγματι δεν βρίσκεις ούτε δυο που να μοιάζουν μεταξύ τους.

Το έγγραφο αναφέρει πως η διζωνικότητα δεν περιλαμβάνεται στη Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου του 1977. Ασφαλώς, αναφέρει, «στη συμφωνία γίνεται λόγος και για διασφάλιση της ενότητας της χώρας, όρος που απευθύνεται στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Το ερώτημα για τη δική μας πλευρά είναι κατά πόσον δεχόμαστε τις παραγράφους 2 και 3. Αν ναι, τότε δεχόμαστε το περιεχόμενο της διζωνικής, που δεν είναι άλλο από την ύπαρξη δύο ζωνών», είναι το συμπέρασμα του ενημερωτικού εγγράφου.

Στο έγγραφο υποστηρίζεται πως σε όλα τα σχέδια του ΟΗΕ που υποβλήθηκαν μετά τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου προνοούν ρητώς για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδίας όσον αφορά την εδαφική πτυχή. Σε διζωνική, ομοσπονδία, υπενθυμίζει, αναφέρεται και στη συμφωνία της 8ης Ιουλίου.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: