Το πραξικόπημα, η εισβολή, η συγνώμη του Χόλμπρουκ




Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Τις ημέρες αυτές τιμούμε κάθε χρόνο τους νεκρούς της Κύπρου, όσους έπεσαν κατά το χουντικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, και κατά την εισβολή του Αττίλα, στις 20 Ιουλίου και στις 14 Αυγούστου. Ηταν μέρες εξαιρετικά δύσκολες, βαμμένες με αίμα, για τους Ελληνες του νησιού, που μέσα σε τόσο μικρό διάστημα δέχθηκαν διπλό ύπουλο κτύπημα. Το σχέδιο, όπως αποδεικνύεται από πληθώρα μαρτυριών και εγγράφων, εκπονήθηκε στην Ουάσιγκτον και υλοποιήθηκε από την Τουρκία, τη χούντα, της οποίας ηγείτο η Δημήτριος Ιωαννίδης, και τους πράκτορές της στην Κύπρο

Από τότε πέρασαν 40 χρόνια. Οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις παραμένουν ανενόχλητες στην κατεχόμενη βόρεια Κύπρο και σήμερα, το κατοχικό καθεστώς παραμένει μεν και σήμερα παράνομο, αλλά κερδίζει στις διαπραγματεύσεις αποδοχή πολλών εκ των απαράδεκτων θέσεων του, και οι Ελληνοκύπριοι, που είναι τα θύματα της εισβολής και της κατοχής, παρουσιάζονται ως οι «κακοί» της υπόθεσης, ενώ οι Τουρκοκύπριοι που συνεργάζονται ακόμα και σήμερα με τους κατακτητές είναι οι κερδισμένοι, καθώς το έχουν δίπορτο: Απολαμβάνουν όλα τα προνόμια (ακόμα και περισσότερα από τους Ελληνοκύπριους) ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, την οποία στοχεύουν να καταργήσουν οι πάτρωνές τους στην Αγκυρα.

Κατά καιρούς έγινε προσπάθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω συνεργατών της υπερδύναμης σε πανεπιστήμια και μέσα ενημέρωσης, να παρουσιάσουν μία άλλη «αλήθεια» για το διπλό έγκλημα, του πραξικοπήματος και της εισβολής. Ο μακαρίτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ένας σκληρός αλλά δίκαιος διπλωμάτης, που ασχολήθηκε επισταμένα με το Κυπριακό, και ο οποίος σχεδίασε την πορεία ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε., απολογήθηκε στον τότε Πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη (11 Νοεμβρίου 1997) για την αμερικανική συμπεριφορά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

Στον υποφαινόμενο, αλλά και σε άλλους συναδέλφους, επανέλαβε τη δήλωση που έκανε στη Λευκωσία μετά τις συναντήσεις που είχε με τον Κληρίδη και τον Ντενκτάς, ενώ μας περιέγραψε και τα λάθη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής αναφορικά με την υποστήριξη στην ελληνική χούντα. Μας είχε πει και τη φοβερή κουβέντα ότι «συνέβησαν ορισμένα πράγματα, για τα οποία ντρέπομαι».

Βεβαίως, όσοι καταφέραμε να κερδίσουμε πρόσβαση στα πραγματικά έγγραφα του Χένρι Κίσιγκερ, και όχι στα προεπιλεγμένα των αμερικανικών αρχείων, δεν έχουμε την παραμικρή αμφιβολία για το ρόλο του τότε υπουργού Εξωτερικών. Ο κ. Κίσιγκερ είναι ο μεγαλύτερος ένοχος για την κυπριακή τραγωδία. Από την 19η Ιουλίου μέχρι την παραμονή της δεύτερης εισβολής, παρακολουθούσε τον σχεδιασμό της πορείας των τουρκικών στρατευμάτων ενώ απέρριψε σημαντικές εισηγήσεις των συνεργατών του, όπως ο μακαρίτης Τζόζεφ Σίσκο, που του πρότειναν:

Πρώτον: Να μετακινηθεί ο αμερικανικός Εκτος Στόλος μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας, και

Δεύτερον: Να επεκταθεί ο ρόλος της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στο νησί και τα αποσπάσματα που βρίσκονταν τότε στην Κυπρο να μετακινούνταν στην Κερύνεια.

Απέρριψε και τις δύο εισηγήσεις, λέγοντας στο Σίσκο που βρισκόταν στην Αγκυρα την παραμονή της εισβολής ότι θα αναλάμβανε ο ίδιος να πείσει τον Μπουλέντ Ετσεβίτ να μην προχωρήσει με την επίθεση εναντίον της Κύπρου. Του ζήτησε δε να μεταβεί αμέσως στην Αθήνα, για να σταματήσει τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, στην περίπτωση που η Τουρκία υλοποιούσε το σχέδιο της εισβολής. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά σε όλους. Ο κ. Κίσιγκερ ούτε σταμάτησε τους Τούρκους, αντίθετα εκμεταλλευόμενος το πραξικόπημα και την εισβολή ξεκίνησε διαβουλεύσεις για να επιβάλει λύση στο νησί με βάση «τις νέες πραγματικότητες». Ο τότε υπουργός Εξωτερικών είναι ο «πατέρας» της φιλοτουρκικής και ρατσιστικής λύσης της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που 40 χρόνια μετά προσπαθούν να την επιβάλουν με το ζόρι στους Ελληνοκύπριους.

Η Αμερική δεν θα μπορέσει ποτέ να αποσείσει τις τεράστιες ευθύνες της για την συνεχιζόμενη κατοχή του νησιού. Οσα βιβλία και να γράψουν οι Αμερικανοί, τα στοιχεία είναι αμείλικτα για τον Χένρι Κίσιγκερ και την τότε κυβέρνηση. Είναι προτιμότερο να αποδεχθούν τις ευθύνες τους και να απολογηθούν, όπως έπραξε ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ. Αλλωστε, ο «ψυχρός πόλεμος» ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, «επέβαλλε» στους Αμερικανούς να «καθαρίσουν» με τον Μακάριο, ο οποίος έπαιζε με τη φωτιά φλερτάροντας με τους Σοβιετικούς, ενώ στην πραγματικότητα ήταν αντικομμουνιστής, σε σημείο που σκέφθηκε να θέσει εκτός νόμου το ΑΚΕΛ.

Τότε (ίσως και τώρα), η υπερδύναμη που ασκούσε έλεγχο στην Κύπρο, την Κρήτη, τη Μάλτα και το Γιβραλτάρ, έλεγχε λίγο-πολύ και τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό η Αμερική του Κίσιγκερ δεν υπήρχε περίπτωση να επιτρέψει την απώλεια της Κύπρου στους Σοβιετικούς. Τόσο απλά είναι τα πράγματα, και ταυτόχρονα τόσο σκληρά και απάνθρωπα…

Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ την Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: