Είναι κοινό μυστικό: Το μεγάλο φαβορί αυτού του Παγκοσμίου Κυπέλλου είναι η Βραζιλία. Πόσο σίγουρος όμως μπορεί να είναι κανείς σε ένα άθλημα όπου ένας τραυματισμός της τελευταίας στιγμής, μια λάθος πάσα στο 89′ ή… το χέρι του Θεού μπορούν να κρίνουν το αποτέλεσμα; Παρόλα αυτά, Μουντιάλ χωρίς πρόβλεψη του νικητή δεν γίνεται.
Οι τραπεζίτες το δοκίμασαν. Οι δημοσιογράφοι του Economist το δοκίμασαν. Ακόμη και ένα χταπόδι – μέντιουμ το δοκίμασε κάποτε. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι φαίνεται πως συμφωνούν με το συμπέρασμα: η νικήτρια αυτού του Μουντιάλ θα είναι η Βραζιλία. Ως διοργανώτρια, η Βραζιλία μπορεί να επωφεληθεί από το τεράστιο ιστορικό πλεονέκτημα ότι καμία ευρωπαϊκή ομάδα δεν έχει κερδίσει ποτέ σε διοργάνωση στη λατινική Αμερική – πόσο σίγουροι μπορούμε όμως να είμαστε για το αποτέλεσμα;
Σύμφωνα με τους Κρις Άντερσον και Ντέιβιντ Σάλι, συγγραφείς του The Numbers Game, ένα βιβλίο σχετικά με τα στατιστικά του ποδοσφαίρου, περίπου το 50% της νίκης σε έναν αγώνα επαφίεται στην τύχη και μόνο. Όταν δύο ομάδες αναμετρώνται στο πλαίσιο ενός πρωταθλήματος στη διάρκεια μιας σεζόν, οι καλύτερες ομάδες τείνουν να επικρατούν. Σε αγώνες νοκ-άουτ, ωστόσο, όπως είναι οι αγώνες στις τελευταίες φάσεις του Παγκοσμίου Κυπέλλου, μια λάθος πάσα μπορεί να είναι αυτή που θα κρίνει την πρόκριση στην επόμενη φάση της διοργάνωσης ή, αντίθετα, το πρόωρο «αντίο». Το γεγονός αυτό καθιστά την προσπάθεια πρόβλεψης του νικητή ακόμη δυσκολότερη. Παρόλα αυτά δεν αποθαρρύνει μια σειρά από φορείς, ανάμεσά τους και ο Economist, να δοκιμάζουν την τύχη τους.
Το μοντέλο πρόβλεψης του Economist έλαβε υπόψη του όλους τους διεθνείς αγώνες που έχουν γίνει από το 1993 και έπειτα, αναλύοντας την έκβασή τους για κάθε ομάδα, είτε εκείνη αγωνίστηκε στην έδρα της, είτε στην έδρα της αντιπάλου της, είτε σε ουδέτερο έδαφος. Επίσης ανέλυσε τη σχέση ανάμεσα στις πιθανότητες μιας ομάδας να κερδίσει έναν αγώνα και τη διαφορά που είχαν τη δεδομένη στιγμή οι δύο ομάδες στην παγκόσμια κατάταξη της FIFA.
Ανάλογη προσέγγιση ακολούθησε και η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, χρησιμοποιώντας ωστόσο μια ανεπίσημη βάση δεδομένων ως πηγή για την παγκόσμια κατάταξη των ομάδων (καθώς αυτή καλύπτει μεγαλύτερη χρονική περίοδο). Επίσης η Goldman Sachs, λαμβάνει υπόψη της και πιο σύγχρονα αποτελέσματα (μετρώντας τον αριθμό των γκολ που σκόραραν οι ομάδες στα δύο τελευταία ματς) ενώ δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο πλεονέκτημα έδρας και στο πόσο καλές ήταν οι επιδόσεις των ομάδων στο προηγούμενο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (αποκλείοντας, έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες την Αγγλία).
Και τα δύο μοντέλα καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Βραζιλία είναι η επικρατέστερη ομάδα για να σηκώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, ωστόσο ο βαθμός βεβαιότητας ποικίλει: η Goldman Sachs δίνει 50% πιθανότητες, ενώ ο Economist δίνει μόλις 21% πιθανότητες.
Μια κάπως διαφορετική προσέγγιση ακολούθησε η Deutsche Bank. Παρόλο που και εκείνη έλαβε υπόψη της τις επιδόσεις των ομάδων στα προηγούμενα Μουντιάλ καθώς και το πλεονέκτημα έδρας, η DB δίνει μεγάλη έμφαση στο πρόσφατο παρελθόν (αναλύοντας τα αποτελέσματα των τελευταίων τεσσάρων χρόνων) καθώς και το ταλέντο των παικτών (μετρώντας τον συνολικό αριθμό διεθνών στα επτά καλύτερα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα). Παρόλο που και εδώ το φαβορί είναι η Βραζιλία, οι πιθανότητες εδώ είναι ακόμη χαμηλότερες, φτάνοντας μόλις 12%.
Παρόλο που όλα τα παραπάνω μοντέλα μάς λένε ποιο είναι το αποτέλεσμα που πρέπει να περιμένουμε βασιζόμενα στα όσα ξέρουμε για τη δυναμικότητα των ομάδων διαχρονικά, δεν αντικατοπτρίζουν ωστόσο πιο πρόσφατους παράγοντες, όπως ο τραυματισμός ενός πολύτιμου παίκτη. Κάτι τέτοιο βέβαια μπορεί να κρύβει παγίδες: 21 βρετανοί bookmakers τοποθετούν τη Βραζιλία ως το μεγάλο φαβορί για τη νίκη, με ποσοστό 34%, δίνοντας όμως και πολλές πιθανότητες στο φορμαρισμένο Βέλγιο, παρά τις φτωχές επιδόσεις του στα προηγούμενα Παγκόσμια Πρωταθλήματα.
Άλλη τακτική ακολούθησε η EA Sports, η γνωστή εταιρεία ηλεκτρονικών παιχνιδιών, η οποία προσομοίωσε τους αγώνες μέσω της «ποδοσφαιρικής μηχανής» της – έπαιξε δηλαδή ψηφιακά όλα τα παιχνίδια του Μουντιάλ με βάση τα ρόστερ και τις τακτικές που αναμένεται να ακολουθήσουν οι προπονητές των ομάδων. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους, η εταιρεία εκτιμά ότι η Γερμανία θα νικήσει τη Βραζιλία στον τελικό με σκορ 2-1, χωρίς ωστόσο να δίνει ποσοστό εκτίμησης γι’ αυτό το αποτέλεσμα.
Ο Economist, ωστόσο, εκτός από τα στατιστικά του δεδομένα, παρουσιάζει και μια πρόβλεψη βασισμένη στις εκτιμήσεις 41 δημοσιογράφων. Σύμφωνα με αυτήν την εκτίμηση, η Βραζιλία είναι και πάλι η ομάδα με τις περισσότερες πιθανότητες να πανηγυρίσει τη νίκη (23%), με την Αργεντινή, τη Γερμανία και την Ισπανία να ακολουθούν. Οι δημοσιογράφοι μάλιστα προβλέπουν ότι ο τελικός θα είναι λατινοαμερικανική υπόθεση μεταξύ Βραζιλίας – Αργεντινής, με τελικό σκορ το 2-0.
Αν και οι δημοσιογράφοι δεν αποκλείεται να έχουν επηρεαστεί από τα δημοσιεύματα που διαβλέπουν βραζιλιάνικο θρίαμβο ή να εμφορούνται από υποκειμενικά κριτήρια (κάποιος ψήφισε Βραζιλία λόγω… Caipirinha), ωστόσο οι προβλέψεις τους είναι σίγουρα πιο αξιόπιστες από τον Πολ, το χταπόδι που (με λίγη πίεση από τους Γερμανούς) προέβλεψε σωστά τους 11 από τους 13 αγώνες του Μουντιάλ του 2010.
Ε.Σ. – Economist, ΕΘΝΟΣ