Μόνο η ενέργεια στη μεγάλη εικόνα – Ο Μπάιντεν έρχεται βασικά για υδρογονάνθρακες και εξελίξεις στην περιοχή
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Όταν η κατοχική Τουρκία δεν θέλει ούτε «ζωγραφιστή» να βλέπει την Κύπρο: Κάνουν λάθος όσοι επενδύουν, για διαφορετικούς λόγους, στις ευρωτουρκικές σχέσεις
Η συντονίστρια του ΟΗΕ, Ζίγκριντ Κάαχ παίζει περίεργα παιγνίδια: Ο θαλάσσιος διάδρομος της Κύπρου βοήθησε, αλλά δεν αρκεί, ισχυρίστηκε αντί να ευχαριστήσει
Του Κώστα Βενιζέλου, www.philenews.com, www.mignatiou.com
Οι Αμερικανοί επιχειρούν να παντρέψουν το κυπριακό με το ενεργειακό, ωστόσο δεν αποτελεί το μοναδικό τους σενάριο, ούτε και το πρωταρχικό για την περιοχή. Η επίσκεψη αυτή την εβδομάδα του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζόζεφ Μπάιντεν στην Κύπρο (21-23 Μαΐου) αποτελεί δείγμα του υψηλού ενδιαφέροντος για την περιοχή, έχοντας στη μεγάλη εικόνα το θέμα της ενέργειας και τον γεωπολιτικό έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη σύνθεση της αποστολής, που θα συνοδεύει τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, που οι περισσότεροι ασχολούνται με τα ενεργειακά θέματα. Φάνηκε, επίσης και από τους συμβούλους που είχε δίπλα του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, στη συνάντησή της περασμένης εβδομάδας με τον Κύπριο ομόλογό του, Ιωάννη Κασουλίδη.
Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, η Ουάσινγκτον επεξεργάζεται διάφορα σενάρια για την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και για την ευρύτερη περιοχή, με στόχο τη διαμόρφωση τρόπων μείωσης της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αναζητούν ενδογενείς πηγές ( όπως η Κύπρος) αλλά και συνεργασίες με γειτονικές χώρες. Την ίδια ώρα, στα σενάρια αυτά εντάσσονται και σχεδιασμοί για τον γεωπολιτικό έλεγχο της περιοχής μέσα από τις ανακατατάξεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο περιφερειακό παιχνίδι, οι Αμερικανοί προβαίνουν σε μια αξιολόγηση των δεδομένων και ασκούν πρέσιγκ για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους. Γι αυτό και στην ατζέντα θα είναι και το ουκρανικό. Είναι σαφές πως το Κυπριακό «κολλά» στους σχεδιασμούς αυτούς υπό την έννοια ότι θέλουν να αποτρέψουν τα όποια εμπόδια υπάρχουν στην εφαρμογή της πολιτικής τους.Παρακολουθώντας την επιθετικότητα της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, με τις προκλήσεις στην ΑΟΖ αλλά και τις κινήσεις σε διπλωματικό επίπεδο, οι Αμερικανοί έχουν ενεργοποιηθεί με στόχο «η διαμάχη» να ξεπερασθεί μέσα από μια συμφωνία στο Κυπριακό.
Το σενάριο για μεταφορά του κυπριακού φυσικού αερίου με αγωγούς μέσω Τουρκίας, βρίσκεται στο τραπέζι των αμερικανικών επαφών, δεν αποτελεί ωστόσο το μοναδικό και το πρώτο. Άλλωστε, όπως αναφέρει ενημερωμένη πηγή, υπάρχουν στην Ουάσινγκτον διάφορες απόψεις επί του θέματος και μια από αυτές είναι και η υιοθέτηση του σεναρίου για μεταφορά του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας. Άποψη που έχουν στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ όπως και ο εδώ πρέσβης.
Έχοντας ως στρατηγικό στόχο να διασφαλίσει τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, η Ουάσινγκτον κινείται, συνεπώς και στο Κυπριακό, θεωρώντας το ως κομμάτι του πάζλ, όχι όμως σημαντικό. Γι αυτό άλλωστε και δεν ασχολούνται με το περιεχόμενο μιας συμφωνίας.
Είναι σαφές πως ο Αμερικανός αντιπρόεδρος δεν θα εξαγγείλει οποιοδήποτε μεγάλο βήμα στο Κυπριακό, κατά την επίσκεψη του στο νησί. Στόχος να ανακοινωθούν κάποια μικρά βήματα, που τα έχουν εντάξει στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Τις τελευταίες ημέρες διεξήχθησαν πολλές συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων για να διαμορφωθεί το πρόγραμμα του κ. Μπάιντεν στο νησί, αλλά και για το περιεχόμενο των ανακοινώσεων. Σε ότι αφορά το Κυπριακό, οι Αμερικανοί θέλουν να ανακοινώσουν την είσοδο στην κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου, εμπειρογνωμόνων για να κάνουν μελέτη για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα κτίρια. Τη μελέτη προτίθενται να χρηματοδοτήσουν.Στο θέμα αυτό δεν υπήρξε ακόμη κατάληξη. Δεν συνδέεται, πάντως, η εξέλιξη αυτή με τη θέση της Λευκωσίας για επιστροφή της περιοχής πριν από τη λύση του Κυπριακού. Παράλληλα με το θέμα των ειδικών, γίνεται προσπάθεια να συμφωνηθεί άρση ναρκοπεδίων. Τούτο δεν θεωρείται ΜΟΕ, καθώς μάλλον ανασφάλεια παράγεται με το ξήλωμα ναρκοπεδίων, τα οποία αποδυναμώνουν την αδύνατη πλευρά και διευκολύνουν τη δυνατή, που κατά κύριο λόγο οι δυνάμεις της είναι μηχανοκίνητες. Συζητείται το ξήλωμα ναρκοπεδίων στις περιοχές Δάλι, Λίμπια, Λουρουτζίνα και Δερύνεια. Ενός μεγάλου τουρκικού ναρκοπεδίου και δυο της Εθνικής Φρουράς.
Σε τεντωμένο σχοινί το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα των επαφών του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζόζεφ Μπάιντεν, βρίσκεται υπό διαμόρφωση και αναμένεται να οριστικοποιηθεί αύριο, το αργότερο την Τρίτη. Σύμφωνα με το προκαταρκτικό πρόγραμμα, ο κ. Μπάιντεν θα φθάσει στο νησί στις 21 Μαίου. Την επόμενη ημέρα θα έχει χωριστές συναντήσεις με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον κατοχικό ηγέτη, Ντερβίς Έρογλου. Θα συναντηθεί και με θρησκευτικούς ηγέτες ενώ ψήνεται και ένα δείπνο που θα παραθέσει στην παρουσία της ειδικής αντιπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών, Λίζα Μπάντεχαϊμ, κατά πάσα πιθανότητα στο σπίτι της. Σε ότι αφορά τη συνάντηση με τον Έρογλου, αυτή θα γίνει σε κτίριο που βρίσκεται στην αυλή του «προεδρικού».
Κοντολογίς, «άλλαξε τα ρούχα του ο Μανωλιός και τα έβαλε αλλιώς». Οι Αμερικανοί θέλουν να διασφαλίσουν πως δεν θα υπάρχουν σύμβολα του ψευδοκράτους στο χώρο της συνάντησης. Στις ΗΠΑ, πάντως, η ομογένεια παρακολουθεί από κοντά το θέμα της επίσκεψης και εάν υπάρξει δυσάρεστη εξέλιξη θα αντιδράσει. Θεωρούν δε πως την ευθύνη σε αυτή την περίπτωση θα την έχει ο πρέσβης των ΗΠΑ στη Λευκωσία που διαχειρίζεται τα θέματα της επίσκεψης.
Τούρκοι ψάχνουν στοιχεία για ΕΒΚΑΦ σε κρατικές υπηρεσίες
Την ώρα που στο προσκήνιο βρίσκεται το θέμα της Αμμοχώστου ενόψει και της άφιξης, την ερχόμενη Τετάρτη, στην Κύπρο του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζόζεφ Μπάιντεν, οι Τούρκοι επιχειρούν να αμφισβητήσουν ότι στην περιοχή υπάρχουν ελληνοκυπριακές περιουσίες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η Άγκυρα έχει στείλει στις ελεύθερες περιοχές μια ομάδα, η οποία συγκεντρώνει στοιχεία για το καθεστώς των περιουσιών στην Αμμόχωστο.
Στόχος να «επιβεβαιωθεί» μια πάγια θέση τους ότι η περιοχή των Βαρωσίων ανήκει στο ΕΒΚΑΦ (ο Οργανισμός που διαχειρίζεται τη θρησκευτική περιουσία των μουσουλμάνων της Κύπρου). Υπό τον μανδύα των ερευνητών, που εργάζονται για λογαριασμό Τούρκου καθηγητή, που έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη, η ομάδα αυτή έχει ζητήσει από κρατικές υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας, στοιχεία ενώ ήδη έχει στα χέρια της, παλιά προπαγανδιστικά έγγραφα που χρησιμοποιούσε η τουρκική πλευρά.
Με βάση τη γνωστή ντενκτασική θέση διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι το 90% των περιουσιών στο Βαρώσι ανήκει στο ΕΒΚΑΦ. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι το θέμα αυτό έχει ξεκαθαριστεί με τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης και με τη ρύθμιση που έγινε, η τουρκοκυπριακή κοινότητα εισέπραξε τότε 1,5 εκατομμύριο λίρες. Με τη διευθέτηση εκείνη, σημειώνεται σαφώς ότι το ΕΒΚΑΦ δεν θα είχε οποιεσδήποτε οικονομικές απαιτήσεις. Το θέμα επανήλθε στα πρώτα χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Ανώτατο παρέπεμψε την τουρκοκυπριακή κοινότητα στη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης.
Είναι σαφές πως το θέμα επανέρχεται για να περιπλέξει τις συζητήσεις για την Αμμόχωστο και να στείλει στις ελληνικές καλένδες τις όποιες συζητήσεις διεξαχθούν για άνοιγμα της κλειστής περιοχής.
Photo via White House: Ο αντιπρόεδρος Μπάιντεν με τις εγγονές του