Ένα νέο βήμα στις σχέσεις Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ, Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΒΙΚΕΤΟΥ, Αθηναϊκό Πρακτορείο
«Νέο και αναγκαίο βήμα στην πορεία προς την ενότητα, προς την οποίαν μόνον το Άγιο Πνεύμα δύναται να μας οδηγήσει, εκείνην της κοινωνίας εν νομίμω ποικιλία», χαρακτηρίζουν την σημερινή τους συνάντηση στα Ιεροσόλυμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος, όπως αναφέρεται στην Κοινή Διακήρυξη που υπέγραψαν.
Με την Διακήρυξη απευθύνουν έκκληση σε όλους τους χριστιανούς , καθώς και πιστούς κάθε παραδόσεως και όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης , να αναγνωρίσουν ότι επείγει να επιζητείται η καταλλαγή και ενότητα της ανθρώπινης οικογένειας , με πλήρη σεβασμό προς τις νόμιμες διαφορές , για το καλό όλης της ανθρωπότητας και των γενεών του μέλλοντος.
Οι κύριοι Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος αναφέρουν ότι αποφάσισαν να συναντηθούν, όπως οι αείμνηστοι προκάτοχοι τους, Αθηναγόρας και Παύλος Στ΄, στα Ιεροσόλυμα «όπου ο κοινός ημών Λυτρωτής, Χριστός ο Κύριος ημών, έζησεν, εδίδαξεν, απέθανεν, ανέστη και ανελήφθη εις τούς ουρανούς, όθεν απέστειλε το Άγιον Πνεύμα επί της πρώτης Εκκλησίας».
Στην πορεία των πενήντα αυτών ετών αναφέρεται στην Διακήρυξη «ο Θεός, η πηγή πάσης ειρήνης και αγάπης, μας εδίδαξε να σεβώμεθα αλλήλους ως μέλη της χριστιανικής οικογενείας, υπό τον ένα Κύριο καί Σωτήρα Ιησού Χριστό και να αγαπώμεν αλλήλους, ώστε να δυνηθώμεν να ομολογήσωμεν την πίστιν μας εις το ίδιον Ευαγγέλιον του Χριστού, όπως παρελήφθη υπό των Αποστόλων και εξεφράσθη και μετεδόθη εις ημάς υπό των Οικουμενικών Συνόδων και των Πατέρων της Εκκλησίας».
Στην Κοινή Διακήρυξη οι κύριοι Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος, ενώ αναγνωρίζουν ότι οι δύο Εκκλησίες δεν έχουν φθάσει στο σκοπό της πλήρους κοινωνίας, επαναβεβαιώνουν την δέσμευσή τους να συνεχίσουν «βαδίζοντες από κοινού προς την ενότητα , για την οποία προσευχήθηκε ο Κύριος προς τον Πατέρα ίνα πάντες εν ώσιν». Επίσης, τονίζουν ότι προσβλέπουν με έντονη προσδοκία «εις την ημέρα, κατά την οποία θα μετάσχωμεν, τελικώς , από κοινού στο ευχαριστιακό δείπνο».
Συναφώς επισημαίνεται ότι ο διεξαγόμενος από ετών θεολογικός διάλογος προσφέρει «θεμελιώδη συμβολή στην προσπάθεια για πλήρη κοινωνία μεταξύ Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η παράγραφος της Διακήρυξης , στην οποία οι κύριοι Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος βεβαιώνουν ότι «ο θεολογικός διάλογος δεν επιζητεί έναν ελάχιστο κοινό παρανομαστή, επί του οποίου να επιτευχθεί συμβιβασμός, αλλά πρόκειται μάλλον περί της εμβαθύνσεως στην κατανόηση του συνόλου της αλήθειας , την οποία ο Χριστός παρέδωσε στην Εκκλησία Του». Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας Φραγκίσκος βεβαιώνουν ότι «η πιστότης στον Κύριο απαιτεί αδελφική αγάπη και αληθή διάλογο».
Επίσης, αναφέρουν ότι έχουν καθήκον να προσφέρουν κοινή μαρτυρία της αγάπης του Θεού προς όλους τους ανθρώπους και να συνεργαστούν στην υπηρεσία της ανθρωπότητας, ιδιαίτερα για την υπεράσπιση της αξιοπρέπειας του ανθρωπίνου προσώπου σε όλα τα στάδια της ζωής, της αγιότητας της οικογένειας θεμελιωμένης στον γάμο, της προωθήσεως της ειρήνης και του κοινού καλού. «Αποτελεί καθήκον μας να επιζητούμε την οικοδόμηση από κοινού μιας δίκαιης και ανθρώπινης κοινωνίας, στην οποία κανείς δεν θα αισθάνεται αποκλεισμένος και περιθωριοποιημένος», τονίζεται.
Στην Διακήρυξη σημειώνεται ότι το μέλλον της ανθρωπότητας εξαρτάται από την προστασία του περιβάλλοντος και ότι επείγει η αποτελεσματική και δεσμευτική συνεργασία των χριστιανών για την εξασφάλιση παντού του δικαιώματος της δημόσιας έκφρασης της πίστης και καλούν τους χριστιανούς «να προωθήσουν αυθεντικό διάλογο μετά του Ιουδαϊσμού, τού Ισλάμ και άλλων θρησκευτικών παραδόσεων».
Στην Διακήρυξη ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Πάπας εκφράζουν «κοινή βαθειά ανησυχία για την κατάσταση των χριστιανών της Μέσης Ανατολής και το δικαίωμα τους να παραμένουν πλήρεις πολίτες των χωρών της καταγωγής τους». Αναφέρουν ότι προσεύχονται για την ειρήνη στην Αγία Γη και γενικότερα στην Μέση Ανατολή και ενθαρρύνουν όλες τις πλευρές , ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων , να εργαστούν για την δίκαιη αναγνώριση των δικαιωμάτων των λαών.
Η συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Πάπα στο κτίριο της Νουντσιατούρας στα Ιεροσόλυμα κράτησε περισσότερο από ότι είχε προγραμματιστεί, γι ‘ αυτό και καθυστέρησε η προσέλευση τους στον ναό της Αναστάσεως.
Στην αρχή της συνάντησης έγινε ανταλλαγή συμβολικών δώρων και ακολούθως οι δύο προκαθήμενοι είχαν ιδιαίτερη συνομιλία. Κατά την υπογραφή της Κοινής Διακήρυξης ήταν παρόντες ο Καρδινάλιος Παρολίνι, Γραμματέας του Κράτους της πόλης του Βατικανού, ο Καρδινάλιος Κουρτ Κοχ και οι Μητροπολίτες Αμερικής Δημήτριος, Περγάμου Ιωάννης και Γαλλίας Εμμανουήλ. Επίσης εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριαρχείου παρέστησαν ο Αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Σαμαράς, Αρχιγραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου και ο Μέγας Αρχιδιάκονος Μάξιμος .
Κατά την προσέλευση τους στο ναό της Αναστάσεως και πριν εισέλθουν σε αυτό ο Οικουμενικός Πατριάρχης και ο Πάπας αντάλλαξαν ασπασμό ειρήνης. Κατευθύνθηκαν στον λίθο της Αποκαθηλώσεως και προσκύνησαν ταυτόχρονα. Μετά πήραν θέση απέναντι από τον Πανάγιο Τάφο , ενώ ελληνορθόδοξος χορός έψαλε: «Τον Τάφον σου Σωτήρ». Τους δύο προκαθημένους προσφώνησε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος. Αναγνώστηκαν Ευαγγελικές περικοπές και ακολούθησαν ύμνοι από λατινική χορωδία.
Για την σημασία της συνάντησης μίλησαν οι κύριοι Βαρθολομαίος και Φραγκίσκος . Ο Ποντίφικας πριν την ομιλία του, έπιασε το χέρι του Οικουμενικού Πατριάρχη και το φίλησε. Ο κ. Βαρθολομαίος ανταπέδωσε με ασπασμό, όπως κατά την προσέλευση τους στον ναό. Πατριάρχης και Πάπας είπαν το «Πάτερ ημών» και μετά εισήλθαν και προσκύνησαν στον Πανάγιο Τάφο. Κατά την έξοδο ευλόγησαν τους παριστάμενους. Πριν την αναχώρηση τους από τον ναό Πατριάρχης και Πάπας προσκύνησαν στον Γολγοθά.