Άνοδος εξτρεμισμού στην Ευρώπη και Ευρωεκλογές
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Εκδήλωση με τίτλο “Barbarians at the Gates. Racism and Intolerance in the European Elections” συνδιοργανώθηκε από το αμερικανο-ιταλικό φόρουμ και τη Σχολή Ανωτέρων Διεθνών Σπουδών (SAIS) του πανεπιστημίου Johns Hopkins, με τη συμμετοχή της Κατερίνας Σώκου, ανταποκρίτριας της Καθημερινής στην Ουάσιγκτον, του Renzo Cianfanelli, ανταποκριτή της Corriere della Sera, του Robert Friedmann, ιδρυτή του κέντρου Georgia International Law Enforcement Exchange, του Antoine Ripoll, διευθυντή του Γραφείου Σύνδεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ουάσιγκτον και του Michael Whine, διευθυντή στο Community Security Trust και μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας εκ μέρους της Μ. Βρετανίας. Στο συντονισμό της συζήτησης ήταν ο Daniele Moro, ακαδημαϊκός συνεργάτης του SAIS.
Ξεκινώντας την εκδήλωση ο Ripoll, ενώ αναγνώρισε το ότι τα πράγματα στην Ευρώπη έχουν αλλάξει, κυρίως λόγω της κρίσης, σημείωσε ότι οι προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές θα είναι πιο δημοκρατικές από ποτέ, λόγω των αλλαγών στην εκλογή του Προέδρου της Επιτροπής. Πρόσθεσε ακόμη ότι στην ουσία το λεγόμενο δημοκρατικό έλλειμμα είναι περισσότερο αίσθημα παρά πραγματικότητα, αφού οι Ευρωπαίοι βουλευτές εκλέγονται άμεσα από τους πολίτες ήδη από το 1979, ενώ οι κυβερνήσεις που συμμετέχουν στους διακυβερνητικούς θεσμούς είναι και αυτές δημοκρατικά εκλεγμένες. Σε σχέση με την άνοδο των εξτρεμιστικών κομμάτων και τι αυτό μπορεί να σημαίνει για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ), ο Ripoll σημείωσε ότι αναμένεται αύξηση του ποσοστού τους και των εδρών τους από το 13% που κατέχουν τώρα στο 25-30%. Παρόλα αυτά, το 70% του ΕΚ θα παραμείνει στους παραδοσιακούς κεντρώους κομματικούς σχηματισμούς.
Στην συνέχεια, το λόγο πήρε η Σώκου, η οποία αναφέρθηκε στην οικονομική κρίση ως το θεμελιώδη παράγοντα για την άνοδο του εξτρεμισμού στην Ευρώπη. Σημείωσε ακόμη ότι ρόλο παίζει και η αποτυχία του πολιτικού συστήματος να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις αδυναμίες του οικονομικού συστήματος. Η υιοθέτηση του ευρώ από τόσες ανομοιογενείς χώρες που οδήγησε στην απώλεια της ανταγωνιστικότητας αποτελεί πανευρωπαϊκό πρόβλημα και όχι μόνο πρόβλημα του ευρωπαϊκού Νότου. Επεσήμανε ακόμη την αδυναμία των ευρωπαϊκών θεσμών να προβλέψουν και να αποτρέψουν την κρίση χρέους. Σε σχέση με την Ελλάδα και την αλλαγή του πολιτικού της σκηνικού με την εμφάνιση ενός νεο-φασιστικού κόμματος, υποστήριξε ότι ένας ακόμη λόγος που συνέτεινε είναι το πρόβλημα της μετανάστευσης που είναι ιδιαίτερα αισθητό στη χώρα. Μπορεί το οικονομικό πρόγραμμα που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση να φέρει αποτελέσματα, ωστόσο, αυτά βασίζονται στις μεγάλες θυσίες των Ελλήνων πολιτών.
Στο επιχείρημα της Σώκου για τις ευθύνες των ευρωπαϊκών θεσμών για την οικονομική κρίση, ο Ripoll ανταπάντησε ότι ο λόγος που ο ευρωπαϊκός Νότος βρέθηκε σε τόσο δεινή οικονομική θέση είναι γιατί δεν εφάρμοσε τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Αντίθετα, χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά προχώρησαν οικειοθελώς σε μεταρρυθμίσεις για να προετοιμαστούν και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τη νέα πραγματικότητα. Κανείς, λοιπόν δεν επέβαλε στο Νότο τις επιλογές του και οι χώρες αυτές φέρουν ευθύνη για τα λάθη τους. Προχωρώντας περαιτέρω, ο Ripoll σημείωσε ότι καμιά χώρα δεν συμμετέχει στην ΕΕ με το ζόρι. Αν κάποια χώρα επιθυμεί να φύγει, μπορεί να το κάνει.
Ο Cianfanelli στην ομιλία του έκανε λόγο για κίνδυνο νέων διαιρέσεων στην Ευρώπη, με κυριότερο παράγοντα την παραπληροφόρηση των πολιτών και την άσκηση προπαγάνδας με σκοπό την ενοχοποίηση του ευρώ και των μεταναστών. Αντίθετα, το ευρώ έχει λειτουργήσει σταθεροποιητικά, σημείωσε, παραθέτωντας παραδείγματα από την ιταλική βιομηχανία, η οποία οφελήθηκε, ενώ η Ευρώπη εξακολουθεί να χρειάζεται μετανάστες, οι οποίοι μάλιστα συνεισφέρουν στα κρατικά έσοδα μέσω της φορολογίας.
Ο Whine επεσήμανε ότι πιστεύει ότι δύο είναι οι βασικοί λόγοι για την άνοδο του εξτρεμισμού στην Ευρώπη: η αντιληπτή και πραγματική απώλεια ταυτότητας που συνοδεύεται από αίσθημα αδυναμίας των πολιτκών και η ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Η οικονομική κρίση έχει βεβαίως συμβάλει, αλλά δεν τη συγκαταλέγει στους θεμελιώδεις λόγους. Στη συνέχεια, με βάση στοιχεία ερευνών του, παρέθεσε την πρόβλεψή του για την εικόνα του ΕΚ μετά τις προσεχείς εκλογές, σε σχέση με την άνοδο των εξτρεμιστικών κομμάτων. Συγκεκριμένα, προέβλεψε το ποσοστό όλων όσοι τοποθετούνται στο πολιτικό φάσμα από την κεντροδεξιά έως την άκρα δεξιά στο 40% περίπου, ποσοστό μεγαλύτερο από τα στοιχεία που παρέθεσε ο Ripoll. Το κομμάτι αυτό αποτελείται από ελαφρώς ευρωσκεπτικιστές, σκληρούς ευρωσκεπτικιστές, την άκρα δεξιά και τη νεο-φασιστική άκρα δεξιά. Τα εξτρεμιστικά κόμματα, μέχρι τώρα, δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ομάδα εντός του ΕΚ, λόγω αδυναμίας συνεννόησης μεταξύ τους. Αυτή τη φορά όμως, η πιθανότητα συγκρότησης ομάδας είναι μεγαλύτερη. Κάτι τέτοιο θα έχει ως αποτέλεσμα τη δυσχέρανση του έργου τόσο του ΕΚ όσο και των άλλων ευρωπαϊκών θεσμών, ιδιαίτερα σε σχέση με τις πολιτικές αντιμετώπισης της ξενοφοβίας και του ρατσισμού.
Ο Friedmann αποδείχθηκε ο πιο ευρωσκεπτικιστής του πάνελ κατηγορώντας την ΕΕ ότι δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της στο διεθνές επίπεδο, ιδιαίτερα σε σχέση με τις ΗΠΑ, με τις οποίες ευθυγραμμίζεται μόνο όταν τις έχει ανάγκη. Επεσήμανε ακόμη την ανάγκη ενδυνάμωσης των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων.
Στο πάνελ, τέλος, τέθηκε ερώτηση σχετικά με τις εξελίξεις στην Ουκρανία και το ρόλο της Ρωσίας, με τον Cianfanelli να απαντά ότι ο Πούτιν έχει κερδίσει το παιχνίδι και ότι επιθυμία του είναι να δει την ΕΕ αποσυντεθειμένη, τον Friedmann να υποστηρίζει ότι οι απειλές και οι όποιες κυρώσεις δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα και τον Ripoll να σημειώνει ότι η ΕΕ δεν θεωρεί τη Ρωσία εχθρό, αλλά αντίθετα επιθυμεί να είναι εταίρος.