Κινήσεις με ορίζοντα το 2015 – Η ελληνική πλευρά επεξεργάζεται τις διαπραγματευτικές της θέσεις
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου, www.philenews.com, www.mignatiou.com
Διαμορφώνονται οι διαπραγματευτικές θέσεις επί όλων των πτυχών και καθορίζεται η τακτική που θα ακολουθηθεί στη δεύτερη φάση της διαδικασίας των συνομιλιών, που η έναρξή της τοποθετείται χρονικά στις 6 Μαίου. Η διαπραγματευτική ομάδα με εντολές του Προέδρου της Δημοκρατίας επεξεργάζεται θέσεις, οι οποίες θα τεθούν ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου της επόμενες ημέρες.
Η διαδικασία στην πρώτη φάση, τη διερευνητική, δεν απέδωσε και το μεγάλο στοίχημα είναι εάν στη συνέχεια θα υπάρξει διαφοροποίηση. Διπλωματικές σημείωναν πως μέχρι και τις εκλογές στην Τουρκία, τον Αύγουστο, δεν αναμένονται αλλαγές και ποντάρουν σε «νέα δεδομένα» για το φθινόπωρο. Δεν θεωρείται δε τυχαίο πως κάποιοι τρίτοι, που εξακολουθούν να επενδύουν στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εκτιμούν πως το 2015 μπορεί να είναι «χρονιά της λύσης».
Η ελληνοκυπριακή πλευρά, ούτως ή άλλως, κρατά μικρό καλάθι, δεν αποκλείει ωστόσο, να επιβεβαιωθεί υπό κάποιες προϋποθέσεις, το σενάριο του 2015, το οποίο συνδέεται από τρίτους και με την ενδεχόμενη αλλαγή στην ηγεσία του ψευδοκράτους.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική πλευρά με βάση τις θέσεις που κατέθεσε στην πρώτη φάση της διαδικασίας κινείται σε μια λογική συνομοσπονδίας. Τούτο επιβεβαιώνεται από μια σειρά κινήσεις και προσεγγίσεις που έχει παρουσιάσει στις διαπραγματεύσεις.
Πρώτο, θέλει να προωθήσει μια αδύνατη σε εξουσίες και αρμοδιότητες κεντρική κυβέρνηση. Οι διάφορες «δικλίδες ασφαλείας» που ζητά, παραπέμπουν σε ένα κεντρικό κράτος που δεν θα είναι βιώσιμο και δυο περιοχές πλήρως αυτόνομες. Είναι δε σαφές πως επιμένει η τουρκική πλευρά στη λογική ότι είναι τα δυο συνιστώντα κράτη που θα σχηματίσουν τη νέα κατάσταση πραγμάτων.
Δεύτερο, επιμένει στην εκ περιτροπής προεδρία. Θέλει δε να υποβαθμίσει το θέμα σημειώνοντας ότι ακόμη και «για συμβολικούς λόγους», θα πρέπει να υπάρξει και Τ/Κ Πρόεδρος.
Τρίτο, ενδεικτικό της μορφής που θέλουν να δώσουν οι Τούρκοι στο περιεχόμενο της λύσης είναι και το γεγονός ότι με βάση τις ρυθμίσεις που προτείνουν ( Κεντρική Τράπεζα κλπ), προκύπτει ότι θα υπάρχουν δυο οικονομίες.
Τέταρτο, στο εδαφικό έχουν υποδείξει πως οι αναπροσαρμογές θα είναι περιορισμένες, αλλά το θέμα θα συζητηθεί στο τέλος.
Πέμπτο, στο περιουσιακό θέλουν να δώσουν μια λύση, που θα ενισχύει τη λογική των δυο εθνικά καθαρά περιοχών. Γι αυτό και ενεργοποιούν νέους μηχανισμούς για προσφυγή και Τουρκοκυπρίων στη λεγόμενη επιτροπή αποζημιώσεων. Ουσιαστικά προωθούν μια μορφής ανταλλαγή περιουσιών.
Έκτο, στο θέμα της ιθαγένειας, ο λεγόμενος υπουργός Εξωτερικών του κατοχικού καθεστώτος, Οζντίλ Ναμί ανέφερε δημόσια ότι η τουρκική πλευρά «έκανε κάποιες υποχωρήσεις στα τρία single (μια κυριαρχία, μια ιθαγένεια, μια διεθνή προσωπικότητα), πλην όμως όπως ανέφερε εξασφάλισε κάποια οφέλη, όπως το θέμα της κυριαρχίας, της διπλής ιθαγένειας και του κατάλοιπου εξουσίας. Για τους εποίκους η θέση πως θα πρέπει να παραμείνουν λίγο-πολύ όλοι, δεν την ανέφερε μόνο ο Έρογλου για να προκαλέσει συζητήσεις στην ελληνοκυπριακή πλευρά, αλλά αποτελεί και στόχο της Άγκυρας. Ζητούν όπως όσοι έχουν «υπηκοότητα» του ψευδοκράτους να παραμείνουν και μετά από μια λύση του Κυπριακού. Επί του παρόντος και χωρίς να δίνουν στοιχεία υποστηρίζουν πως «δεν είναι πολλοί» και πως «δεν είναι όλοι οι εκ Τουρκίας που έχουν ΄΄υπηκοότητα’’».
Παρά το γεγονός ότι οι εν δυνάμει μεσολαβητές υποδεικνύουν πως αυτές είναι μόνο αφετηριακές διαπραγματευτικές θέσεις της τουρκικής πλευράς, ωστόσο, είναι σαφές πως οι απόψεις αυτές είναι οι ίδιες με εκείνες που υποβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια και εγγράφως. Μόνο σε μερικές πτυχές υπάρχει επιδείνωση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως γίνεται κατά ανάγκη για διαπραγματευτικούς λόγους. Σε δέκα ημέρες αρχίζει η δεύτερη και ουσιαστική φάση της διαδικασίας και από τη στάση που θα τηρήσει η τ/κ πλευρά θα κριθεί και η συνέχεια.
Έρχεται το Μάιο ο Β.Γ.Γ. του ΟΗΕ
Εντός Μαίου αναμένεται να επισκεφθεί την Κύπρο ο Βοηθός ΓΓ για Πολιτικές Υποθέσεις Τζέφρι Φέλτμαν, διευκρίνισαν χθες τα Ηνωμένα Εθνη. Η επίσκεψη του θα είναι ενημερωτική και θα έχει χαρακτήρα γνωριμίας. Ο αξιωματούχος του Διεθνούς Οργανισμού έχει ανακοινώσει την πρόθεση του να έχει και μια επί τόπου εικόνα των γεγονότων και δεδομένων.
Επειδή δε θα έχει και την κεντρική ευθύνη του Κυπριακού θεωρεί πως επιβάλλεται να πραγματοποιήσει το ταξίδι αυτό, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα αναλάβει ρόλο ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. στο Κυπριακό. Ο εκπρόσωπος του ΓΓ Στεφάν Ντουζουρίκ, ερωτηθείς με αφορμή τη σύγχυση που προκάλεσε δήλωση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Ερογλου για επίσκεψη του Βοηθού ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, είπε πως «ο Φέλτμαν θα συνεχίσει να είναι ο Φέλτμαν. Όπως ανέφερα, η Λίζα Μπατενχάιμ εκτελεί χρέη Ειδικού Συμβούλου. Κατά πόσον ο κ. Φέλτμαν μεταβεί στην Κύπρο, θα ρωτήσω για αυτό».
Μεγάλο ενδιαφέρον για τη θέση Ντάουνερ, αλλά η Λίζα έχει προβάδισμα
Πολλοί πρώην αξιωματούχοι, κυρίως από τη Λατινική Αμερική, έχουν αυτοπροταθεί για να αναλάβουν τη θέση του ειδικού συμβούλου του Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, αντικαθιστώντας τον παραιτηθέντα Αλεξάντερ Ντάουνερ.
Όπως πληροφορούμαστε, ενδιαφέρον υπήρξε και από την αφρικανική ήπειρο, δεν φαίνεται όμως να επιβεβαιώνεται πως μεταξύ αυτών είναι και ο RoelofPetrus (Roelf) Meyer, για τον οποίο ταξίδευσαν στη Νότιο Αφρική οι δυο διαπραγματευτές, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Κουντρέτ Οζερσάι. Ο κ. Meyer, ως γνωστό, ήταν στη διαπραγματευτική ομάδα των λευκών, αγωνίστηκε για να επιτευχθεί συμφωνία και διετέλεσε υπουργός του Νέλσον Μαντέλα στην πρώτη κυβέρνησή του.
Πάντως, πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι τον Αύγουστο δεν πρόκειται να ανοίξει θέμα διορισμού ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στο Κυπριακό. Τόσο η κυπριακή κυβέρνηση όσο και η τουρκική πλευρά ευνοούν όπως τα ηνία του Κυπριακού παραμείνουν στη Λίζα Μπάντεχαϊμ, που ούτως ή άλλως ασκεί τα καθήκοντα αυτά από της παραίτησης του Ντάουνερ και εντεύθεν.
Ο κατοχικός ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν την περασμένη Δευτέρα, στη Νέα Υόρκη εξέφρασε, όπως πληροφορούμαστε, την ικανοποίησή του από την παρουσία της κ. Μπάντεχαϊμ. Η ειδική αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο κερδίζει, πάντως, πόντους, θεωρείται κατάλληλη λύση και από τους εν δυνάμει μεσολαβητές, όπως τους Αμερικανούς, αλλά το θέμα θα ξεκαθαρίσει τους επόμενους μήνες. Σημειώνεται πως θέμα διορισμού ειδικού συμβούλου ήγειραν οι Βρετανοί.