Σενάριο για συνομιλίες-εξπρές στην Κύπρο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Δύο από τους πρωταγωνιστές της νέας διαδικασίας στο Κυπριακό δεν αποκλείουν οι διαπραγματεύσεις να ολοκληρωθούν τους επόμενους τρείς με πέντε μήνες. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, αν και αυτό το ενδεχόμενο φαντάζει ανέφικτο υπό τα σημερινά δεδομένα, ωστόσο δυτικοί διπλωμάτες υποστηρίζουν πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία δεν αποκλείουν να ισχύσει αυτό το σενάριο.
Οι Αμερικανοί ειδικά θεωρούν πως για να μην χαθεί το μομέντουμ που έχει δημιουργηθεί με τη συμφωνία Αναστασιάδη- Έρογλου και τη διεθνή κινητικότητα που ακολούθησε, θα πρέπει η διαδικασία να έχει αποτέλεσμα σύντομα. Οι Αμερικανοί παράλληλα εκτιμούν ότι εάν οι συζητήσεις κρατήσουν στο χρόνο και δεν προχωρήσει η διαδικασία, τότε θα υπάρξει υπαναχώρηση και απογοήτευση.
Από την πλευρά της Άγκυρας, εκείνο που επηρεάζει τους σχεδιασμούς και θεωρούν πως θα πρέπει να επισπευτούν οι συζητήσεις είναι πως ο Τούρκος Πρωθυπουργός, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χρειάζεται «μια μεγάλη νίκη» μέχρι τις εκλογές και χωρίς να έχει πολιτικό κόστος.
Στη Λευκωσία θεωρούν πως το σενάριο μιας διαδικασίας εξπρές δεν είναι εφικτό. Η κυπριακή Κυβέρνηση, ωστόσο, έγινε αποδέκτης πληροφοριών από διάφορες πλευρές, ότι το σχέδιο Α΄ των Αμερικανών είναι η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων ει δυνατόν μέχρι και τις ευρωεκλογές.
Οι εκτιμήσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη και τις διάφορες άλλες παραμέτρους, είναι πως οι συζητήσεις θα συντηρηθούν για μήνες και πως συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί στο τέλος του 2015, αρχές 2016. Μέχρι τότε, σημειώνεται, θα τελειώσει η Τουρκία με τις εκλογές, ενδεχομένως να υπάρξουν και αλλαγές στην ηγεσία του κατοχικού καθεστώτος. Η Λευκωσία θεωρεί πως η Άγκυρα είναι έτοιμη να συζητήσει μια συμφωνία στο Κυπριακό, περισσότερο λόγω των εξελίξεων στο ενεργειακό πεδίο. Γι αυτό και οι συζητήσεις που έγιναν για το κοινό ανακοινωθέν προχώρησαν, σημειώνουν στη Λευκωσία.
Το νέο δεδομένο σε αυτή τη νέα διαδικασία είναι πως την έχουν αναλάβει οι Ηνωμένες Πολιτείες και αυτό δημιουργεί εκ των πραγμάτων μια «άλλη δυναμική», όπως αναφέρουν ξένες διπλωματικές πηγές.
Στη μεγάλη εικόνα της διαπραγμάτευσης θα ενταχθούν και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Τα ΜΟΕ θα χρησιμοποιηθούν για να δημιουργηθεί πίεση στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων ώστε να προχωρήσει ενώ την ίδια ώρα είναι σαφές πως θα αξιοποιηθούν και για δοθεί η εικόνα της κινητικότητας. Κυρίως σε περίπτωση που δεν θα γίνονται μεγάλα βήματα στις διαπραγματεύσεις. Το θέμα της Αμμοχώστου αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα που θα τεθούν. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, την περασμένη Τετάρτη, άφησε να εννοηθεί πως κάτι αναμένει σε σχέση με την εφαρμογή των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά διά των δηλώσεων του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή, Κουντρέτ Οζερσάι, αφήνει ανοικτό το θέμα των ΜΟΕ, παρουσιάζεται έτοιμος να συζητήσει ( περιλαμβάνεται τούτο και στη συμφωνία), ενώ για το Βαρώσι ξεκάθαρα θα θέσει και ανταλλάγματα.
Οι Αμερικανοί, αναφέρουν συναφείς θεωρούν πως μπορούν να υπάρξουν κινήσεις στο πεδίο των ΜΟΕ ενώ εκτιμούν πως «σημαντικό βήμα» το άνοιγμα της Αμμοχώστου. Τα όποια ανταλλάγματα φαίνεται να έχουν εξετασθεί και όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, έχουν συζητηθεί και πέρσι από την κυπριακή κυβέρνηση, παραπέμποντας στο άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου.
ΕΡΟΓΛΟΥ: Ήθελε στη συμφωνία τη χιαστή διαδικασία
Ο κατοχικός ηγέτης, Ντερβίς Έρογλου κατά τη διάρκεια της πρώτης συνάντησής του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη την περασμένη Τρίτη, είχε ζητήσει επίμονα να περιληφθεί στο κοινό ανακοινωθέν, η επίσκεψη των δυο διαπραγματευτών, του Ελληνοκύπριου στην Άγκυρα και του Τουρκοκύπριου στην Αθήνα. Τελικά δεν υπήρξε συμφωνία στο λεκτικό ενώ ήταν σαφές πως η τουρκική πλευρά ήθελε διακαώς, για ευνόητους λόγους, να περιληφθεί αυτό το ζήτημα στη συμφωνία ενώ ζητούσε το συντομότερο δυνατό να πραγματοποιηθούν τα ταξίδια.
Η διευθέτηση των επισκέψεων κανονίστηκε στη συνέχεια, παραμένει μόνο η ανακοίνωση της ακριβής ημέρας και σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυτές θα πραγματοποιηθούν στις 27 Φεβρουαρίου. Για την τουρκική πλευρά, το ενδιαφέρον έγκειται πρωτίστως στη έναρξη των επισκέψεων αυτών και θεωρούν πως η επίσκεψη του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή, Κουντρέτ Οζερσάι στην Αθήνα, μπορεί να αξιοποιηθεί ως βήμα αναβάθμισης του ψευδοκράτους.
Παρά τη ξεκάθαρη θέση της Αθήνας, ότι ο Οζερσάι θα μεταβαίνει στην Ελλάδα ως εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής κοινότητας, είναι προφανές πως η τουρκική πλευρά θα κινηθεί ώστε να ανοίξει η πόρτα για επαφές Τ/κ με ξένες κυβερνήσεις και οργανισμούς. Ήδη αυτό άρχισε σιγά-σιγά να γίνεται ενώ στη συνέχεια, όπως εκτιμούν οι Τούρκοι, θα αρθούν και οι όποιες επιφυλάξεις εκφράζονται από κυβερνήσεις.
Στο μεταξύ, ο λεγόμενος “ΥΠΕΞ” Οζντίλ Ναμί μεταβαίνει σήμερα στις Βρυξέλλες όπου, όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα, θα μιλήσει σε συνάντηση της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ: U.S. Secretary of State John Kerry and Turkish Foreign Minister Ahmet Davutoglu are shown a photo on a cell phone of Syrian Opposition Council Chairman Moaz al-Khatib’s father at a mosque in Oman while in Istanbul. [State Department photo]