Γιατί είναι αδύνατη η επίλυση της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης με τις σημερινές παραμέτρους…
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Σύμφωνα με την άποψη του Wolfgang Münchau, όπως την εκφράζει σε άρθρο του για τους FINANCIAL TIMES («Hail the Outbreak of Honesty about Greece’s Bailout»), τα συσσωρευμένα λάθη που παραδέχτηκε το ΔΝΤ καθιστούν αδύνατη την επίλυση της κρίσης με τις σημερινές παραμέτρους. Η ανάλυση βιωσιμότητας δεν στέκει και θα έπρεπε να υπάρχει μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους της τάξης του 7% του ΑΕΠ, ώστε το χρέος να φτάσει τον στόχο του 124% το 2020 και του 110% το 2022.
Ο συντάκτης εκτιμά ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στο φαύλο κύκλο της ύφεσης και του αποπληθωριστικού χρέους έως ότου, είτε εγκαταλείψει την ευρωζώνη και χρεοκοπήσει μονομερώς, είτε αλλάξει η πολιτική που ακολουθεί. Ο στόχος του 124% είναι αυθαίρετος και συνιστά ψευδαίσθηση, καθώς οι επενδυτές αντιμετωπίζουν το ελληνικό χρέος ως χρέος υπο-κυρίαρχου κράτους (μια και η Ελλάδα δεν εκδίδει δικό της νόμισμα).
Μια νέα ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους θα πρέπει να βασίζεται σε προσεκτικές εκτιμήσεις της μελλοντικής ανάπτυξης και του ρυθμού των μεταρρυθμίσεων. Εφόσον δεν υπάρχουν πλέον ιδιώτες επενδύτες, η όποια μελλοντική απομείωση χρέους θα αφορά στον επίσημο τομέα. Το νέο σκεπτικό του ΔΝΤ δεν φαίνεται πάντως να εφαρμόστηκε στην περίπτωση της Κύπρου, παρά τα όσα έγιναν στην Ελλάδα.
Η αντίδραση του Olli Rehn προετοιμάζει ότι, οι αρμόδιοι θα αγνοήσουν τις συστάσεις για αλλαγή πολιτικής. Η γερμανική κυβέρνηση επίσης δεν πρόκειται να συναινέσει. Αν το ΔΝΤ αντιμετωπίζει με σοβαρότητα την ανάλυσή του, είτε πρέπει να εξαναγκάσει σε μια αλλαγή πολιτικής είτε να προετοιμαστεί να εγκαταλείψει την τρόικα, καταλήγει ο Münchau. Στην έκθεση του ΔΝΤ αναφέρονται και άλλα δημοσιεύματα των FT («IMF’s History of Self-Flagellation Suggests it seldom Learns», «Price is not Destiny») όπου σημειώνονται και παρελθούσες αποτυχίες ως προς τις εκτιμήσεις του Ταμείου, που δεν επηρέασαν ωστόσο τη στρατηγική του.
Επισημαίνεται πάντως πως η περίπτωση της Ελλάδας είχε την ιδιαιτερότητα της σύμπραξης του ΔΝΤ με την ΕΕ και την ΕΚΤ, όπου ο καταμερισμός της ευθύνης και των δικαιοδοσιών δεν υπήρξε ξεκάθαρος. Αντίστοιχο είναι και δημοσίευμα της GUARDIAN («IMF and Greece: Institutional Monstrous Failure») και των TIMES («EU Defends Timing of Greek Haircut as Fresh Trim Looms»).
http://www.ft.com/cms/s/0/efb899c4-ced7-11e2-8e16-00144feab7de.html
http://www.ft.com/cms/s/0/df8917e4-cf91-11e2-be7b-00144feab7de.html
http://ftalphaville.ft.com/2013/06/07/1529172/price-is-not-destiny/
http://www.thetimes.co.uk/tto/business/economics/article3784745.ece
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΑΣΩΣΗΣ – ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΔΝΤ
Τους λόγους της σύνταξης και δημοσιοποίησης της ειδικής έκθεσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το πρώτο ελληνικό σχέδιο διάσωσης επιχειρεί να διακριβώσει η Megan Greene σε άρθρο γνώμης στο BLOOMBERG με τίτλο «On the IMF’s Big Fat Greek Woulda-Shoulda-Coulda».
Οι παραδοχές αποτυχίας του ελληνικού σχεδίου διάσωσης δεν προκάλεσαν έκπληξη, όπως επισημαίνει η αρθρογράφος, καθώς αξιωματούχοι του ΔΝΤ, καθόλη τη διάρκεια του προηγούμενου έτους εξέφραζαν κατ’ ιδίαν την ανησυχία τους για τα προγράμματα διάσωσης της Ευρωζώνης.
Με την έκθεσή του το ΔΝΤ αποδέχθηκε τρεις σημαντικές αποτυχίες στο ελληνικό πρόγραμμα. Πρώτον ότι το ελληνικό χρέος όφειλε να αναδιαρθρωθεί αμέσως μετά την εκδήλωση της κρίσης και όχι τον Μάρτιο του 2012, καθώς η καθυστέρηση επέτρεψε στους ιδιώτες επενδυτές να μειώσουν την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος μετακυλώντας το στους επίσημους πιστωτές.
Δεύτερον το ΔΝΤ αποδέχθηκε ότι οι μακροοικονομικές υποθέσεις για την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους αποδείχθηκαν ιδιαίτερα αισιόδοξες. Όπως ομολόγησε και παλαιότερα το ΔΝΤ, είχε υποτιμήσει τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή και κατά συνέπεια τις επιπτώσεις της λιτότητας και των δημοσιονομικών περικοπών στην οικονομική ανάπτυξη.
Τρίτον το ΔΝΤ επεσήμανε τα διαφορετικά συμφέροντα εντός της Ευρωζώνης, συμπεριλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και των μεμονωμένων πιστωτών, όπως της Γερμανίας. Η έκθεση επικρίνει παράλληλα την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα, όπως και την αγορά κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ, που μείωσε την αποτελεσματικότητα της αναδιάρθρωσης του ιδιωτικού χρέους.
Ένας από τους λόγους που διατυπώθηκαν για την δημοσιοποίηση της έκθεσης του ΔΝΤ, σύμφωνα με την αρθρογράφο, ήταν η ενδεχόμενη βούληση του Ταμείου να προκαλέσει την έξοδό του από την Τρόικα. Κάτι τέτοιο δεν μοιάζει ωστόσο πιθανό καθώς το ΔΝΤ είχε την ευκαιρία να απομακρυνθεί κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το κυπριακό σχέδιο διάσωσης και επέλεξε τελικά να συμμετάσχει.
Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι ότι το ΔΝΤ επιχείρησε να ανακτήσει μέρος της αξιοπιστίας που είχε απολέσει από τα λάθη του πρώτου σχεδίου διάσωσης για την Ελλάδα. Τα ίδια ωστόσο λάθη επαναλήφθηκαν από την Τρόικα και στο πρόσφατο σχέδιο διάσωσης για την Κύπρο. Οι υποθέσεις μάλιστα πάνω στις οποίες βασίσθηκε το κυπριακό σχέδιο διάσωσης είναι οι ίδιες που είχε χρησιμοποιήσει η Τρόικα για την Ελλάδα, καθιστώντας πιθανή την διαγραφή μέρους του κυπριακού χρέους, τα επόμενα χρόνια.
Την καλύτερη εξήγηση για την απόφαση δημοσιοποίησης της έκθεσης από το ΔΝΤ έδωσε ο Mark Dow, πρώην οικονομολόγος του Ταμείου, ο οποίος θεωρεί ότι το ΔΝΤ επιχειρεί να αλλάξει πολιτική, χρησιμοποιώντας τα διδάγματα για την αναδιάρθρωση χρέους, την ανάκτηση της παραγωγικότητας και τη λιτότητα, που εξάγονται από τα τωρινά σχέδια διάσωσης ώστε να τα εφαρμόσει στα μελλοντικά σχέδια διάσωσης.
Η επιρροή του ΔΝΤ στις ασκούμενες πολιτικές στην Ευρωζώνη είναι περιορισμένη λόγω και της περιορισμένης οικονομικής συνεισφοράς του στα σχέδια διάσωσης. Το ΔΝΤ εξάλλου καθόλη τη διάρκεια του περασμένου έτους είχε εκφράσει την αντίθεσή του στην επιβολή μιας εμπροσθοβαρούς λιτότητας και των αρνητικών συνεπειών της στην οικονομική ανάπτυξη. Αντίθετα είχε προκρίνει την ανάγκη μιας όσο το δυνατό συντομότερης αναδιάρθρωσης του χρέους, κάτι που εφαρμόσθηκε εν μέρει στο κυπριακό σχέδιο διάσωσης.
Το κυπριακό σχέδιο απηχεί εν μέρει τις απόψεις του ΔΝΤ, καθώς επέβαλε την κατ’ αρχήν συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη διάσωση, περιορίζοντας τα ποσά δανεισμού της χώρας.
http://www.bloomberg.com/news/2013-06-09/on-the-imf-s-big-fat-greek-woulda-shoulda-coulda.html
Κριτική στάση έναντι του ΔΝΤ ασκεί δημοσίευμα της CHRISTIAN SCIENCE MONITOR («IMF Admits it Got Greece Wrong. What does it Get right?») με την υπογραφή του Dan Murphy, καθώς παραθέτει στοιχεία από προηγούμενες διασώσεις στις οποίες συμμετείχε το Ταμείο (Ινδονησία, Αργεντινή, Ταϋλάνδη) και στις οποίες τα λάθη συσσωρεύονται. Η σφραγίδα του ΔΝΤ δεν παράγει εμπιστοσύνη στους επενδυτές, ισχυρίζεται ο συντάκτης.
H επιτιμητική στάση του Olli Rehn έναντι της κριτικής της έκθεσης του ΔΝΤ βρίσκεται σε αντιστοιχία με τη στάση της ΕΕ, που εκτιμά πως το ΔΝΤ αγνοεί το μέγεθος της διασύνδεσης μεταξύ των κ-μ της ΕΕ (FINANCIAL TIMES, «EU’s Olli Rehn Lashes out at IMF Criticism of Greek Bailout»).
Σε σύντομη συνέντευξή του στους FINANCIAL TIMES ο Επίτροπος Rehn, καταφέρθηκε εναντίον της Christine Lagarde, που ως υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση του Nicolas Sarkozy είχε ταχθεί εναντίον μιας αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους και εναντίον του Dominique Strauss-Kahn, που είχε την ίδια γνώμη.
Σύμφωνα με Έλληνα αξιωματούχο που αναμίχθηκε στην διαδικασία, οι Έλληνες περίμεναν πιο έντονη συμμετοχή από το ΔΝΤ εξαιτίας της εμπειρίας του. Ο κος Rehn αισθάνεται ότι ασκήθηκε υπερβολική κριτική, για μια περίοδο όπου οι Έλληνες πολιτικοί ανέβαλλαν συνεχώς ανειλημμένες υποχρεώσεις τους και οι κομματικές διαφωνίες συνέβαλλαν στην αποτυχία του πρώτου προγράμματος.
Σύμφωνα με την Μιράντα Ξαφά, εκπρόσωπο της Ελλάδας στο ΔΝΤ, υπήρχε πολιτική αντίσταση στον ευαίσθητο πολιτικά τομέα της μείωσης του δημοσίου και του ανοίγματος των επαγγελμάτων. Η ύφεση δεν θα ήταν τόσο βαθιά αν είχαν ληφθεί μέτρα που αφορούσαν στο δημόσιο και τα κλειστά επαγγέλματα, αντί να γίνει βομβαρδισμός των ιδιωτών με φόρους. Πρώην σύμβουλος σημείωσε ότι οι βίαιες διαδηλώσεις και οι αποστασίες από Βουλευτές των Σοσιαλιστών αποδυνάμωσαν περαιτέρω την κυβέρνηση.
http://www.ft.com/cms/s/0/ed72d2ac-cf4e-11e2-be7b-00144feab7de.html
Photo by IMF