FT: Πρόκειται απλώς για επανεκκίνηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Στη σημασία της επαναπροσέγγισης μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ αναφέρεται άρθρο γνώμης του Daniel Dombey για το μπλογκ της εφημερίδας FINANCIAL TIMES («Turkey-Israel: the New Great Game»). Ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Taner Yilidz, μίλησε για πιθανότητα σύσφιξης σχέσεων, σύμφωνα με τον Ozgur Altug της BGC όμως, πρόκειται απλώς για επανεκκίνηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Οι τουρκικές εξαγωγές στο Ισραήλ αυξήθηκαν, αλλά μειώθηκαν ως ποσοστό των συνολικών εξαγωγών της χώρας, ενώ οι απευθείας επενδύσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι περιορισμένες. Υπάρχουν δυνατότητες στον τομέα του τουρισμού αλλά το σημαντικότερο ζήτημα είναι το φυσικό αέριο και η προοπτική κατασκευής αγωγού μεταφοράς του από το Ισραήλ στην Τουρκία, που θα εξοικονομούσε $1 δις σε ενεργειακό κόστος για την Τουρκία (περισσότερο αν επιτευχτεί συναφή συμφωνία με το Βόρειο Ιράκ) και θα βοηθούσε στην μείωση του μεγάλου ελλείμματος της χώρας (από το 10% του ΑΕΠ για το 2011 σε 5% το 2016).
Μια τουρκο-ισραηλινή συμφωνία θα μπορούσε να εμπλέξει και την Κύπρο (ο Yilidz αναφέρθηκε θετικά) που μπορεί να βασιστεί σε δύο αντί μιας χώρας για την προώθηση του αερίου της (οικονομίες κλίμακος), ενώ θα εξομάλυνε και τη σχέση της Τουρκίας με την ΕΕ. Μια συνεργασία στο θέμα της Συρίας είναι πιθανή. Τα καίρια ερωτήματα, κατά τον Dombey, αφορούν στη στάση των Ισραηλινών έναντι των Παλαιστινίων, που θα καθορίσουν και το μέλλον της ισραηλινής-τουρκικής σχέσης και στην ειλικρίνεια των Erdogan και Netanyahu (αν βλέπουν τη σχέση τους ως στρατηγική ή αντιμετωπίζουν την προσέγγιση ως μέσο τακτικής, ώστε να ικανοποιήσουν τους Αμερικανούς, χωρίς να επενδύσουν μεγαλύτερο πολιτικό κεφάλαιο).
http://blogs.ft.com/beyond-brics/2013/04/08/turkey-israel-the-new-great-game/
Οι γεωπολιτικές συνθήκες που ενέπνευσαν τη συνεργασία Ισραηλινών και Τούρκων έχουν μεταβληθεί σημαντικά, υποστηρίζει ο F. Stephen Larrabee (υπεύθυνος για τον τομέα ευρωπαϊκής ασφάλειας, RAND Corporation) σε άρθρο γνώμης για την CHRISTIAN SCIENCE MONITOR («Why it’s no longer the chummy 1990s for Turkey, Israel»).
Οι Τούρκοι χρειαζόταν το Ισραήλ το 1990, καθώς οι σχέσεις τους με τον αραβικό κόσμο είχαν επιδεινωθεί και υπήρχε ο φόβος του ισχυρού στρατού της Συρίας. Επί του παρόντος, ο Πρωθυπουργός Erdogan είναι εκ των πλέον δημοφιλών ηγετών στη Μέση Ανατολή (μετριοπαθές Ισλάμ, προάσπιση Γάζας), ενώ ο στρατός, που ήταν υπεύθυνος για τη στενή αμυντική συνεργασία, δεν έχει πλέον την πρωτοκαθεδρία στην Άγκυρα.
Εξάλλου, η Τουρκία αναπτύσσει την δική της αμυντική βιομηχανία, με συμφωνίες συμπαραγωγής με την Ν. Κορέα, ενώ στο παρελθόν εξαρτιόταν από την ισραηλινή τεχνολογία. Από την άλλη, η στάση του Erdogan υπέρ των Παλαιστινίων αφύπνισε την ισραηλινή δυσπιστία και αφαίρεσε από την Τουρκία τον ρόλο του διαμεσολαβητή στον αραβικό κόσμο. Το θέμα του Ιράν, το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ και η εποίκηση της Δ. Όχθης δυσχεραίνουν επίσης τη σχέση των δύο χωρών.
Η απολογία του Netanyahu πάντως έχει τη σημασία της καθώς θα διευκολύνει την έγκριση αμυντικών θεμάτων που τώρα έχουν μπλοκαριστεί από το Κογκρέσο, ενώ εξομαλύνουν τις σχέσεις με την Ουάσιγκτον για το Ισραήλ και το βγάζουν από την διπλωματική απομόνωση. Η κατάσταση στη Συρία, με την οποία γειτονεύουν και οι δύο χώρες, αποτελεί το βασικό κίνητρο για την απολογία. Τέλος, η απολογία ανοίγει προοπτικές για ενεργειακή συνεργασία στην ανατολική Μεσόγειο.
Συντάκτες: Λ. Κοζάρης, Χ. Παπαδημητρίου, Θ. Ραυτοπούλου, Χ. Σκανδάλη