Στο νέο κόσμο, οι φιλελεύθεροι δεν έχουν θέση: Tο παγκόσμιο σκηνικό, λίγο πριν το μοιραίο…




Γράφει ο Βασίλης Κοψαχείλης*

Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ διαμορφώνει σταδιακά μία υπερσυντηρητική κυβέρνηση. Στη Ρωσία αναμένεται να επανεκλεγεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ένας πραγματικός Τσάρος, ίσως ο σημαντικότερος μετά το Μέγα Πέτρο.

Στην Κίνα, ουσιαστικά θεσμοθετήθηκε ισόβια θητεία για τον νυν πρόεδρο Σι Τσινπίνγκ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την πολιτική αποδυνάμωση της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ, κουμάντο κάνει η γραφειοκρατία. Στη Γερμανία, ο νέος υπουργός εσωτερικών, Χόρστ Ζέεχοφερ, θυμήθηκε τις παραδοσιακές αξίες και τον Χριστιανισμό τονίζοντας ότι το Ισλάμ δεν ανήκει στη γερμανική κουλτούρα.

Στην Κεντρική Ευρώπη οι ηγέτες των κρατών διαμορφώνουν μια δική τους, συντηρητική, πολιτική ατζέντα, θυμίζοντας την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία σε νέα έκδοση. Και στη γειτονιά μας, ο Ταγίπ Ερντογάν εξελίσσεται σε συνταγματικό Σουλτάνο με όραμα την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Τα κέντρα εξουσίας και ο κόσμος μας, κάθε άλλο παρά φιλελεύθερος μοιάζει. Για ορισμένους διανοητές, ο κόσμος μας στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ φιλελεύθερος, απλά σήμερα κατέρρευσαν τα προσχήματα και φαίνεται η πραγματική εικόνα.

Για άλλους στοχαστές, απλά υπάρχει μια ατέρμονη εναλλαγή μεταξύ φιλελεύθερων-παγκοσμιοποίησης και συντηρητικών-προστατευτισμού.

Τα τελευταία τριακόσια χρόνια, οι σύντομες περίοδοι της ευφορίας και της παγκοσμιοποίησης, όπου επιπόλαια ορισμένοι έσπευδαν μάλιστα να ανακηρύξουν το τέλος της Ιστορίας, άνοιγαν διάπλατα το δρόμο σε μακρές, σκοτεινές περιόδους κατήφειας, συντηρητισμού και πολέμων.

Το βέβαιο είναι ότι ο σημερινός κόσμος μας δεν ευνοεί τους φιλελεύθερους. Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμη, και μόνο η ίδια η Ιστορία θα δείξει, είναι αν βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα περίοδο διόρθωσης μιας στρεβλής παγκοσμιοποίησης ή πολύ χειρότερα, βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα εποχή υπέρ-συντηρητισμού, κατήφειας, υβριδικής αποδόμησης του πολιτισμού, και στο τέλος πολέμου!

Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως πράγματι βρισκόμαστε μπροστά σε μία ιστορική καμπή. Από εκείνες τις ιστορικές καμπές που αλλάζουν τη ροή της Ιστορίας και το πολύ να έχουν συμβεί άλλες 5-6 φορές στο παρελθόν. Ωστόσο, τίποτε δεν έχει κριθεί ακόμη. Ίσως σήμερα να βιώνουμε απλά μια διόρθωση που να παρατείνει τη μετάβαση σε επόμενο χρόνο. Ίσως, να ζούμε ένα προπομπό δυνατών γεγονότων που έρχονται σαν τσουνάμι να σαρώσουν με τρόπο υβριδικό, δεδομένα και δομές αιώνων.

Για το μόνο που είμαι σχεδόν βέβαιος είναι ότι δεν θα αποφύγουμε το μοιραίο. Ανεξάρτητα του τι μας επιφυλάσσει η επόμενη σελίδα της Ιστορίας, ο καταλύτης ή ο μοχλός αν θέλετε, που αλλάζει τη σελίδα, είναι ο πόλεμος. Αυτόν δεν βλέπω να τον αποφεύγουμε, διότι ακριβώς εκεί είναι που έχει αποτύχει ο φιλελευθερισμός. Να συνδυάσει την ελευθερία με το μέτρο και να διατηρεί έτσι την ισορροπία.

  • Ο Βασίλης Κοψαχείλης είναι Διεθνολόγος

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: