Όλα άλλαξαν: Στη γιορτή του Νεβρόζ πριν από 5 χρόνια, η ειρήνη φάνηκε να ήταν τόσο κοντά…




Γράφει ο Μουράτ Γετκίν

Σήμερα ειναι το Νεβρόζ που σημαίνει «νέα μέρα» στην Περσία και σηματοδοτεί την έναρξη του νέου έτους για πολλούς λαούς στην Ευρασία – από τους Αζέρους μέχρι τους Ιρανούς και τους κατοίκους του Καζακστάν. Θεωρείται επίσης ως η εθνική γιορτή για Κούρδους στην περιοχή.

Όπως συμβαίνει σε πολλά άλλα πράγματα, το Νεβρόζ είχε γίνει μια εστία πόλωσης για πολλές δεκαετίες. Μόλις δημιουργήθηκε το 1978, το εκτός νόμου Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ) κήρυξε το Νεβρόζ ως την εθνική γιορτή μόνο για τους Κούρδους. Οταν το PKK ξεκίνησε την ένοπλη εκστρατεία το 1984, οι Τούρκοι εθνικιστές ανακάλυψαν εκ νέου αυτό το αρχαίο φεστιβάλ και ισχυρίζονται ότι η προέλευσή του είναι καθαρά τουρκική. Ως αποτέλεσμα, το Νεβρόζ έχει αρχίσει να γιορτάζεται – ή τουλάχιστον να τηρείται – από πολλούς στην Τουρκία. Στις 20 Μαρτίου, ο Πρόεδρος Ερντογάν έστειλε μάλιστα μήνυμα για το Νεβρόζ .

Πριν από πέντε χρόνια υπήρξε μια εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα στο Νεβρόζ.

Στο Ντιγιαρμπακίρ της νοτιοανατολικής Τουρκίας, στις 21 Μαρτίου 2013, μια επιστολή που γράφτηκε από τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν διαβάστηκε στα τουρκικά και τα κουρδικά σε ένα πλήθος εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων κουρδικής καταγωγής .Στην επιστολή του, ο Οτσαλάν εξέφρασε την υποστήριξή του για την πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού Ερντογάν για συνομιλίες με στόχο να τερματιστούν οι συγκρούσεις τριών δεκαετιών. Οι βουλευτές του HDP διευκόλυναν τον έμμεσο διάλογο, ο οποίος ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2012, ενεργώντας ως ενδιάμεσος σταθμός με την έδρα του PKK στα βουνά Καντίλ του Ιράκ.

Ο Οτσαλάν έζησε στη Συρία υπό τον Χαφέζ αλ Ασαντ από το 1982 αλλά εκδιώχθηκε το 1998 μετά τις απειλές της Τουρκίας προς τη Συρία. Συνελήφθη από τους πράκτορες της M?T τον Φεβρουάριο του 1999 μετά την αναχώρηση από την ελληνική πρεσβεία στην Κένυα, χάρη στη συνεργασία μεταξύ της M?T και της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών, της CIA. Στη συνέχεια καταδικάστηκε σε ισόβια και έκτοτε κρατείται στη φυλακή του νησιού Ιμραλί , νότια της Κωνσταντινούπολης.

Για δύο χρόνια μεταξύ του φθινοπώρου του 2012 και του φθινοπώρου του 2014 το ΡΚΚ σταμάτησε όλες τις πράξεις τρομοκρατίας και τις συγκρούσεις με τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας . Τον Οκτώβριο του 2014 σημειώθηκε ξαφνικό άλμα στη βία, όταν περισσότεροι από 40 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις . Το ξαφνικό άλμα στις επιθέσεις του ΡΚΚ – και τα πρώτα σημάδια της αστικής εξέγερσης “οδοφράγματα και χαρακώματα” – ένα χρόνο αργότερα συνέπεσε με την απόφαση του αμερικανικού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα να μην συνεργαστεί με τη συμμαχική του Τουρκία ΝΑΤΟ αλλά με τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) για να αντιμετωπίσει το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και την πολιορκία του Ayn al-Arab, στα σύνορα με την Τουρκία). Το YPG είναι η ένοπλη συριακή πτέρυγα του PKK, του Δημοκρατικού Κόμματος (PYD), και η Τουρκία έχει από καιρό αντιρρήσεις για μια τέτοια συνεργασία.

Καθώς συνεχίστηκε η διαδικασία διαλόγου, το PKK στο Καντιλ άρχισε να ασκεί αυξανόμενη πίεση στο HDP και έμμεσα στον Οτσαλάν , να αναθεωρήσει τους όρους της συμφωνίας με το τουρκικό κράτος. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι το PKK θεώρησε ότι ήταν σε πολύ ισχυρότερη θέση λόγω της συμφωνίας του με την Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ (CENTCOM) να πολεμήσουν οι αντάρτες του ενάντια στο ISIL, καθώς ο Ομπάμα δεν επιθυμούσε να στείλει πλέον Αμερικανούς στρατιώτες να σκοτωθούν στη Μέση Ανατολή .

Τελικά, η ημέρα κατά την οποία τα κυβερνητικά μέλη του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK Parti) θα εμφανίζονταν μπροστά από τις κάμερες μαζί με μια αντιπροσωπεία του HDP για να διαβάσουν χωριστές δηλώσεις για την προώθηση της κοινωνικής ειρήνης στη χώρα το 2015, η διαδικασία έφτασε στο τέλος της .

Η δήλωση του Οτσαλάν σχετικά με το Νεβρόζ το 2015 δεν έφτασε για να σταματήσουν να ηχούν τα όπλα, όπως είχε προβλεφθεί. Ταυτόχρονα, οι δημοσκοπήσεις που δόθηκαν στον Ερντογάν έδειξαν ότι οι οι ψηφοφόροι του,κόμματός του δεν ήταν καθόλου ικανοποιημένες από την ειρηνευτική διαδικασία.

Τον Ιούλιο μια δήλωση του ΡΚΚ ανέφερε ότι η διαδικασία του διαλόγου τελείωσε και το ΡΚΚ επαναλαμβάνει τις τρομοκρατικές επιθέσεις . Ο Ερντογάν εγκατέλειψε τη διαδικασία του διαλόγου, λαμβάνοντας υπόψη την πρόταση του ηγέτη του Εθνικιστικού Κυπριακού Κινήματος (MHP), Ντεβλέτ Μπαχτσελί .Προκήρυξε πρόωρες εκλογές για την 1η Νοεμβρίου, αντιμετωπίζοντας τη δράση του ΡΚΚ σε αστικές περιοχές με τεράστια δύναμη και κερδίζοντας τις εκλογές με υποσχέσεις για την ώθηση μιας συνταγματικής αλλαγής για μια ισχυρότερη προεδρία.

Οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και των σημαντικότερων συμμάχων του ΝΑΤΟ στις ΗΠΑ έχουν επιδεινωθεί από τότε – ανεξάρτητα από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ – εν μέσω της συνεχιζόμενης υποστήριξης των ΗΠΑ για τις οργανώσεις που συνδέονται με το PKK στην περιοχή.

Στους διπλωματικούς κύκλους στην Τουρκία, μερικοί αναρωτιούνται κατά πόσο θα μπορούσαν ποτέ να υπάρξουν περιθώρια για μια παρόμοια διαδικασία διαλόγου στο μέλλον. Θα ήταν λοιπόν χρήσιμο να θυμηθεί ο καθένας τι συνέβη τα τελευταία πέντε χρόνια.

  • (*) Ο Μουράτ Γετκίν είναι αρθρογράφος της Hurriyet

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: