O Τράμπ έχει δίκιο για τους δασμούς: Η Κίνα, οι φίλοι, και η καταστροφή που δεν θα έρθει…




Του Δημήτρη Γ. Απόκη*

Υπάρχει ένας πολύ απλός λόγος που ο Ντόναλντ Τράμπ κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2016. Δεν τις κέρδισε γιατί η Ρωσία κατάφερε να επηρεάσει ψήφους. Δεν τις κέρδισε διότι οι Ευαγγελιστές τον ψήφισαν στην πλειοψηφία τους.

Ο λόγος ήταν πολύ πιο απλός από τις διάφορες θεωρίες συνομωσίας που ακόμη και σήμερα δεν λένε να κοπάσουν. Κατάφερε να συνδεθεί με τους απλούς εργαζόμενους ψηφοφόρους και τον εμπιστεύτηκαν, ειδικά σε Πολιτείες με κλειστά εργοστάσια και βιοτεχνίες. Τον εμπιστεύτηκαν ότι θα κρατήσει το λόγο του.

Την περασμένη εβδομάδα το συντηρητικό Heritage Foundation στην Ουάσιγκτον, υπολόγισε ότι η κυβέρνηση Τράμπ, έχοντας κλείσει μόλις κάτι παραπάνω από ένα χρόνο διακυβέρνησης, έχει υλοποιήσει πάνω από το 60% της προεκλογικής του ατζέντας. Χθες πραγματοποίησε ακόμη ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της ολοκλήρωσης, με την απόφαση για επιβολή δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

Το γεγονός, μάλιστα, ότι εξαίρεσε τον Καναδά και το Μεξικό, με  την προϋπόθεση ότι θα παίξουν μπάλα στην επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA, και άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει ευελιξία (διαπραγματεύσεις) και με άλλες χώρες, οι οποίες στηρίζουν, είναι φίλοι, οικονομικά και στρατιωτικά, των Ηνωμένων Πολιτειών, αποδεικνύει για μια ακόμη φορά ότι γνώμονας του Προέδρου, είναι το εθνικό συμφέρον, και η πολιτική των δασμών θα χρησιμοποιηθεί ως διπλωματικό – διαπραγματευτικό όπλο από την Ουάσιγκτον.

Οι συνήθεις ύποπτοι, CNN, New York Times, Wall Street Journal, και λοιποί συγγενείς βγήκαν αμέσως στα κάγκελα, φέρνοντας την καταστροφή. Παρόλα αυτά η καταστροφή δεν πρόκειται να έρθει και υπάρχει σοβαρός αντίλογος.

Παρά τις απειλές από διάφορες χώρες, την άσφαιρη Ευρωπαϊκή Ένωση, και διάφορους άλλους, ένας εμπορικός πόλεμος δεν είναι δεδομένος. Σίγουρα κάποιες χώρες που θα βρεθούν στην άλλη άκρη των δασμών μπορεί να πάρουν αντίμετρα κατά των ΗΠΑ.

Στον χάλυβα βασικός στόχος είναι η Κίνα, της οποίας η βιομηχανία χάλυβα υποστηρίζεται από το κράτος, και από ένα εργατικό δυναμικό με μισθούς πείνας. Αυτά τα δυο γεγονότα από  μόνα τους διαλύουν κάθε κουβέντα για ελεύθερο εμπόρι0 που οφείλει να είναι δίκαιο, διότι η Κίνα κλέβει. Επίσης η Κίνα εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες εισάγουν το 20% της κινεζικής παραγωγής χάλυβα. Η εσωτερική παραγωγή των ΗΠΑ, πλήττεται διότι οι Κινέζοι κλέβουν. Αλλά δεν έχουν πλήρως το πάνω χέρι.

Η Κίνα μαγειρεύει τις παγκόσμιες αγορές μέσω του φθηνού νομίσματός της τα τελευταία 25 χρόνια. Με την ύπουλη νομισματική του πολιτική το Πεκίνο, έχει στριμώξει την παγκόσμια αγορά εξαγωγών. Και στην πορεία η Κίνα κατάφερε να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Συγκέντρωσε επίσης το μεγαλύτερο απόθεμα ξένων νομισμάτων στον κόσμο, με τα οποία πλημμύρησε τις παγκόσμιες αγορές δανεισμού (κυρίως αμερικανικά ομόλογα), βασικά για να έχει φθηνό δανεισμό, κάτι που οδήγησε στην παγκόσμια φούσκα δανεισμού και τελικά στην παγκόσμια οικονομική κρίση.

Αγοράζει η Αμερική τα φθηνά προϊόντα της Κίνας, και το Πεκίνο, παίρνει τα δολάρια και αγοράζει ομόλογα, παρέχοντας περισσότερο δανεισμό στις ΗΠΑ, για να αγοράσουν περισσότερα φθηνά κινεζικά προϊόντα. Και συνεχίζεται ο κύκλος.

Τα νομίσματα είναι ο φυσικός μηχανισμός ισορροπίας για την πρόληψη της δημιουργίας της φούσκας – παγκόσμιας απορρύθμισης. Όταν υπάρχει ελεύθερο εμπόριο σε ανοικτή οικονομία, η ζήτηση των αγορών για yuan, με δεδομένη την επιθετική ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, θα οδηγούσε την αξία του νομίσματος της Κίνας υψηλότερα, κάνοντας τις εξαγωγές της λιγότερο ελκυστικές, και σαν αποτέλεσμα θα φρέναρε την ανάπτυξη και τη συγκέντρωση πλούτου της Κίνας, και τη δυνατότητα της να ενισχύσει τον παγκόσμιο δανεισμό. Βέβαια η κυβέρνηση είναι αυτή που καθορίζει την αξία του yuan, και το να το κρατά φθηνό είναι μέρος του οικονομικού μοντέλου της Κίνας.

Αυτοί που φοβούνται αντίποινα στην πολιτική των δασμών, η πολιτική αυτή είναι αντίποινα στο κλέψιμο 25 χρόνων. Μπορεί οι δασμοί να στοχεύουν μέταλλα, αλλά το νόμισμα είναι το εργαλείο που τα κάνει όλα. Ας δούμε όμως τα επιχειρήματα αυτών που φέρνουν την καταστροφή και τους λόγους που κάνουν λάθος ή απλά δεν λένε την αλήθεια για λόγους πολιτικού και οικονομικού συμφέροντος.

Το επιχείρημα ότι οι τιμές κάποιων αμερικανικών προϊόντων θα αυξηθούν σημαντικά μπορεί να είναι ρεαλιστικό.  Αλλά και αυτό δεν είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα συμβεί. Στο πρώτο διάστημα της επιβολής των δασμών, σύμφωνα με τις πλέον έγκυρες προβλέψεις, οι τιμές αγοράς ενός καινούργιου αυτοκινήτου θα αυξηθούν κατά περίπου 45 δολάρια και το πακέτο με 24 μπύρες σε κουτάκια αλουμινίου, κατά 5 σεντς. Τι θα γίνει όμως εάν, η εσωτερική παραγωγή χάλυβα και αλουμινίου αρχίσει να είναι τέτοια που να καλύπτει την ποσότητα που εισάγεται; Η βασικές αρχές της οικονομίας μας διδάσκουν ότι οι τιμές πέφτουν όταν τα αποθέματα αυξάνονται. Εάν λοιπόν αυτό συμβεί στις ΗΠΑ, τότε μπορεί να εξαφανίσει την εξάρτηση από την Κίνα.

Το ότι η πολιτική των δασμών δεν αρέσει στον υπόλοιπο κόσμο, είναι ίσως το πιο αστείο επιχείρημα. Όταν δηλαδή οι ΗΠΑ κάνουν ότι απαιτείται για να ενισχύσουν τις αγορές τους, τις θέσεις εργασίας, το εργατικό δυναμικό, και την καθημερινή ζωή, δεν χρειάζεται να δίνει σημασία για το τι πιστεύει ο υπόλοιπος κόσμος.

Στην πραγματικότητα το να εξαρτώνται οι ΗΠΑ, από το πετρέλαιο της Σαουδικής Αραβίας, το φθηνό χάλυβα της Κίνας, και την συμπάθεια του υπόλοιπου πλανήτη, είναι πολύ μεγαλύτερη απειλή για την οικονομική και εθνική τους ασφάλεια. Όπως κάνει με όλα τα άλλα ο Αμερικανός Πρόεδρος, οι ΗΠΑ απαιτείται να ενισχύσει τις δυνατότητες της σε οτιδήποτε αντιμετωπίζει, και να μην εξαρτώνται από το που θέλουν να τις στρέψουν οι άλλοι.

Το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να γίνει επιλογή νικητών και ηττημένων, ειδικά όσο αφορά τον ανταγωνισμό μεταξύ αμερικανικών εταιριών στο εσωτερικό. Πρόκειται για αστήρικτο επιχείρημα. Δεν πρόκειται για επιλογή μιας βιομηχανίας παραγωγής χάλυβα έναντι μιας άλλης, και χρήση κρατικών ενισχύσεων για να πετύχει η μια ή κάποια άλλη. Πρόκειται για μια μάχη επιβίωσης μεταξύ, μιας βιομηχανίας μετάλλου η οποία έχει υποφέρει τεράστια τις τελευταίες δεκαετίες, και του σκλαβοπάζαρου εργασίας στην Κίνα. Οι νικητές σε αυτή τη μάχη, λόγω της πολιτικής των δασμών, θα είναι οι εργάτες τον τομέα του χάλυβα και του αλουμινίου.

Στο θέμα της ανησυχίας για την εθνική ασφάλεια. Αυτοί που επικαλούνται ότι ένας εμπορικός πόλεμος είναι αναπόφευκτος, φαίνεται να ξεχνούν ότι, υπάρχουν τόσα πολλά μέτωπα ανοικτά στον κόσμο, που ένας πραγματικός και όχι απλά εμπορικός πόλεμος είναι πιθανός. Εάν οι ΗΠΑ εμπλακούν για παράδειγμα σε ένα πόλεμο με τη Βόρεια Κορέα ή το Ιράν, έχουν σκεφτεί ότι οποιεσδήποτε εισαγωγές από Κίνα και Ρωσία, θα παγώσουν αμέσως.

Πριν μια δεκαπενταετία περισσότερα από μια δωδεκάδα εργοστάσια αλουμινίου ήταν σε λειτουργία. Σήμερα υπάρχουν μόνο τρία και ολόκληρη η παραγωγή ενός από αυτά, είναι απαραίτητη για τις ένοπλες δυνάμεις και παραπλήσιες τεχνολογίες. Οι ΗΠΑ είναι πολύ πιο ευάλωτες από ότι χρειάζεται και η εγχώρια παραγωγή θα βάλλει τέρμα σε αυτό το πρόβλημα.

Λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας, μετά την κατάργηση πάνω από 2000 γραφειοκρατικών περιορισμών από τον Πρόεδρο Τράμπ, και την πραγματική επιρροή της φορολογικής μεταρρύθμισης που πέρασε, είναι η κατάλληλη στιγμή να επέλθει ισορροπία στο πεδίο. Οι Αμερικανοί είναι βέβαιο ότι θα δεχθούν 45 δολάρια αύξηση στο καινούργιο αυτοκίνητο που θα αγοράσουν, όταν γνωρίζουν ότι στο δια ταύτα θα ωφεληθούν Αμερικανοί. Και θα το κάνουν ακόμη πιο εύκολα όταν δουν περίπου 90 δολάρια την εβδομάδα αύξηση στις αμοιβές τους.

Δεν θα έπρεπε λοιπόν να αποτελεί έκπληξη για κανέναν η ανακοίνωση του Προέδρου Τράμπ. Το είχε υποσχεθεί προεκλογικά και γιαυτό κέρδισε την εμπιστοσύνη της εργατικής τάξης των ΗΠΑ. Αυτοί που αποκαλούν τους συγκεκριμένους δασμούς, προστατευτισμό, απλά προσπαθούν να φοβίσουν την αμερικανική κοινή γνώμη. Αλλά δεν υπάρχει λόγος.

Και οι πέντε Πρόεδροι πριν τον Ντόναλντ Τράμπ, είχαν διακηρύξει ακριβώς την ίδια πολιτική και ποτέ δεν την εφάρμοσαν, λόγω οικονομικής ύφεσης, τρομοκρατίας και άλλων προβλημάτων. Τώρα είναι η στιγμή να εφαρμοστεί και να δημιουργηθεί ένα πιο ευνοϊκό πλαίσιο για την εγχώρια παραγωγή μετάλλου στις ΗΠΑ, και τους εργάτες που θέλουν να δουν και πάλι τον αμερικανικό χάλυβα και το αμερικανικό αλουμίνιο να μεγαλουργούν.

Πολύ απλά λοιπόν, ο Πρόεδρος Τράμπ, έχει απόλυτο δίκιο και όχι μόνο θα ενισχύσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά με την πολιτική αυτή θα επαναφέρει το διεθνές οικονομικό σύστημα σε ένα πιο δίκαιο πλαίσιο και ισορροπία.

  • Ο Δημήτρης Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Μέλος του The International Institute of Strategic Studies.

 

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: