Ο Πομπέο κύκνειο άσμα της διεθνούς συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν




Του Δημήτρη Γ. Απόκη*

Για μια ακόμη φορά τα παραδοσιακά και καθεστωτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην Ευρώπη, στη μεγάλη πλειοψηφία τους, αφιέρωσαν λανθασμένα μεγάλο μέρος της κάλυψης της απόφασης του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τράμπ, να αντικαταστήσει τον Ρέξ Τίλερσον στη θέση του Υπουργού Εξωτερικών με τον, μέχρι σήμερα, Διευθυντή της CIA, Μάϊκ Πομπέο.

Προσπάθησαν να περάσουν την άποψη ότι ο Τίλερσον απολύθηκε λόγω της σκληρής κριτικής του προς τη Ρωσία, στην υπόθεση της απόπειρας δολοφονία του Ρώσου πρώην πράκτορα στη Μεγάλη Βρετανία. Πάλι το παραμύθι των σχέσεων του Τράμπ με τη Ρωσία. Όλοι απέτυχαν να δουν την μεγάλη σημασία και προάγγελο εξελίξεων για το μέλλον της διεθνούς συμφωνίας γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Το πόσο ανεδαφική και κατασκευασμένη ήταν αυτή η προσπάθεια αποδείχτηκε εξαιρετικά γρήγορα, όταν έγινε γνωστό ότι ο κ. Τίλερσον, είχε ενημερωθεί για τις προθέσεις του Προέδρου, ημέρες πριν προβεί στην απόλυτα δικαιολογημένη κριτική του έναντι της Μόσχας. Η Πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χάλεϊ, ήταν, επίσης, πολύ πιο σκληρή στην καταδίκη της έναντι της Ρωσίας, και ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος, υπέγραψε κοινή δήλωση απόδοσης της ευθύνης για την απόπειρα δολοφονίας του Ρώσου πρώην πράκτορα και της κόρης του, με την Βρετανίδα Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Γαλλίας και την Καγκελάριο της Γερμανίας. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, ανακοίνωσε νέες κυρώσεις εναντίον της Μόσχας, με αφορμή τον ηλεκτρονικό πόλεμο.

Ελάχιστοι ήταν αυτοί που έδωσαν σημασία στην πληροφορία ότι ο απερχόμενος Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, κ. Τίλερσον, είχε επιδοθεί εδώ και αρκετούς μήνες σε μια σφοδρή υπεράσπιση και προσπάθεια διάσωσης της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, παίρνοντας το μέρος των ευρωπαϊκών χωρών στο θέμα, κόντρα στον Πρόεδρο Τράμπ και την πολιτική του. Επίσης, διαφωνούσε με τον Πρόεδρο στο θέμα της αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, και τη μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ εκεί, την αποχώρηση από τη συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, αλλά και την στρατηγική άσκησης μέγιστης πίεσης προς τη Βόρεια Κορέα. Δηλαδή με το σύνολο, σχεδόν της εξωτερικής πολιτικής του Προέδρου Τράμπ. Μόνο η Ρωσία δεν ήταν πρόβλημα. Και είναι να απορεί κανείς πως με αυτά τα δεδομένα ο κ. Τίλερσον παρέμεινε και ένα ολόκληρο χρόνο στη θέση του.

Όλα δείχνουν ότι η διεθνής συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, όπως όλα δείχνουν, είναι πολύ πιθανόν να αποτελέσει παρελθόν για τις ΗΠΑ, πολύ σύντομα μετά την αποχώρηση Τίλερσον από το Στέητ Ντιπάρτμεντ.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος, αρνήθηκε να την επικυρώσει το περασμένο φθινόπωρο, όπως προβλέπει ο αμερικανικός νόμος, και τον Ιανουάριο ανακοίνωσε ότι άρει τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν, για τελευταία φορά, εάν δεν υπάρξουν βελτιώσεις στη συμφωνία που να ικανοποιούν τις ανησυχίες και να προστατεύουν τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ. η διορία για να συμβεί αυτό λήγει στα μέσα Μαΐου, και μέχρι τότε ο Μάϊκ Πομπέο θα έχει αναλάβει και επίσημα τα καθήκοντά του ως νέος Υπουργός Εξωτερικών.

Ο κ. Πομπέο, υπήρξε από τους πλέον σφοδρούς επικριτές της πολιτικής Ομπάμα έναντι του Ιράν, αλλά και της δραστηριότητας του καθεστώτος της Τεχεράνης όσο αφορά τη διεθνή τρομοκρατία, και την καταπάτηση ελευθεριών στο εσωτερικό του Ιράν. Αυτό πρέπει να ανησυχεί ιδιαίτερα την Τεχεράνη, αλλά και να αποτελέσει μήνυμα αφύπνισης από την προκλητική έλλειψη αντίδρασης όσο αφορά της δραστηριότητα του Ιράν, για τις Ευρωπαϊκές χώρες.

Δικαιολογημένα οι θιασώτες της πολιτικής Ομπάμα, που έδωσε δυνατότητα και κονδύλια στο Ιράν για να μπορεί σήμερα να προωθεί την αποσταθεροποιητική στρατηγική του στη ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ανησυχούν για την τοποθέτηση Πομπέο.

Μπορεί να επικαλούνται και να πιστεύουν ότι η παρουσία Πομπέο στο Φόγγυ Μπότομ, φέρνει πιο κοντά μια σύγκρουση των ΗΠΑ με το Ιράν, αλλά ζούνε σε ένα δικό τους παράλληλο κόσμο. Η Ουάσιγκτον βρίσκεται ήδη σε σύγκρουση με το Ιράν, και μάλιστα μέχρι στιγμής και λόγω των αποτελεσμάτων της καταστροφικής πολιτικής Ομπάμα, χάνει σε αυτή τη σύγκρουση. Υποσκάπτει επιτυχώς τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Δύσης, συμμαχώντας με τη Ρωσία, σε Συρία, Λίβανο, Υεμένη, Μπαχρέιν, και σε διάφορα άλλα μέτωπα.

Στις διεθνείς σχέσεις και στη διπλωματία η αποτροπή λειτουργεί, όταν υπάρχει ο φόβος αντίδρασης, φόβος ο οποίος γίνεται ορατός όταν σε θέσεις κλειδιά τοποθετούνται πρόσωπα τα οποία, είναι σαφώς εχθρικά προς τον αντίπαλο και δύσκολα όσο αφορά την πρόβλεψη των αντιδράσεων τους. Ο Πρόεδρος Τράμπ, έχει αποδείξει ότι είναι ένα τέτοιο πρόσωπο, τώρα θα υπάρχει ένα ίδιων προδιαγραφών πρόσωπο στο Στέητ Ντιπάρτμεντ, ο Μάϊκ Πομπέο.

Η τακτική της σκληρής στάσης στο μέγιστο βαθμό σε συνδυασμό με την απροβλεψιμότητα, όπως όλα δείχνουν, λειτούργησε τα μέγιστα στην κρίση με το Βόρεια Κορέα, αναγκάζοντας την Κίνα να πιέσει την Πνόμ Γιάνγκ, και τον Κίμ να επιδιώξει διαπραγματεύσεις.

Σε σχετική αρθρογραφία μου στο παρελθόν, έχω επισημάνει ότι η κρίση με το Ιράν, και όχι με τη Βόρεια Κορέα, είναι το υπ’ αριθμόν ένα καυτό μέτωπο στο πλανήτη. Ένα μέτωπο το οποίο πέρα, από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, και τον Αραβικό κόσμο, εμπλέκει τη Ρωσία και την Ευρώπη.

Οι πρόσφατες, αλλά και αυτές που είναι πιθανόν να ακολουθήσουν, αλλαγές προσωπικού σε θέσεις κλειδιά στον τομέα εθνικής ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής από τον Αμερικανό πρόεδρο, δείχνουν ξεκάθαρα, ότι ο Ντόναλντ Τράμπ, έχει ωριμάσει αρκετά στη θέση του Προέδρου, και αισθάνεται άνετα να αρχίσει να εφαρμόζει το δικό του στυλ διακυβέρνησης, στρεφόμενος στην εφαρμογή των εξαγγελιών που τον οδήγησαν στο Οβάλ Γραφείο. Έχοντας το Μάϊκ Πομπέο δίπλα του θα προχωρήσει στην ανατροπή της “χειρότερης συμφωνίας στην ιστορία”, όπως αρέσκεται να αποκαλεί τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Καλό θα είναι λοιπόν η Τεχεράνη, αλλά και η κοιμώμενη τον ύπνο του δικαίου Ευρώπη, όπως συνηθίζουν να λένε στην Αμερική, να “wake up and smell the coffee” (να ξυπνήσουν και να μυρίσουν τον καφέ).

  • Ο Δημήτρης Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Μέλος του The International Institute of Strategic Studies

 

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: