Οι ΗΠΑ αμφισβητούν την ενεργειακή ηγεμονία της Ρωσίας στην Ευρώπη: Eυκαιρία για την Ελλάδα
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Το όπλο της ενέργειας ρίχνουν στην κόντρα με τη Ρωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, και μάλιστα στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Ο Αμερικανός Υπουργός Ενέργειας, Ρίκ Πέρι, σε κατάθεσή του ενώπιον της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Γερουσίας, δήλωσε ότι η μεταφορά αμερικανικών ενεργειακών πηγών, στην Ανατολική Ευρώπη, είναι από τις πλέον δυναμικές ενέργειες αποτροπής της επιρροής της Ρωσίας.
Η δήλωση αυτή προκάλεσε αίσθηση τόσο στη Μόσχα, όσο και στις αγορές ενέργειας της Ευρώπης.
Ο Αμερικανός Υπουργός Ενέργειας, χαρακτήρισε επίσης τις κυβερνοεπιθέσεις στον ενεργειακό τομέα των ΗΠΑ, ως “πολεμική ενέργεια”. Οι δηλώσεις του κ. Πέρι, έρχονται λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, ότι Ρωσικές κυβερνητικές υπηρεσίες, στοχοποίησαν, “διάφορους κρίσιμους τομείς υποδομών των ΗΠΑ, αναμεσά τους ενεργειακούς, πυρηνικούς, εμπορικές εγκαταστάσεις, ύδρευσης, αεροπορικούς, και κρίσιμους τομείς παραγωγής”, με κυβερνοεπιθέσεις, τουλάχιστον από το Μάρτιο του 2016.
Σύμφωνα με πληροφορίες, που είδαν το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα, κυβερνοεπίθεση με τον υιό Petya ή NotPetya στοχοποίησε χιλιάδες κυβερνητικές και ιδιωτικές βάσεις δεδομένων σε όλο τον πλανήτη το 2017. Αυτοί που έκαναν την επίθεση απαιτούσαν λίτρα σε Βitcoin. Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι η επίθεση με τον υιό NotPetya έγινε από το Ρωσικό Στρατό.
“Μια ενεργειακή πολιτική όπου μπορούμε να παραδώσουμε ενέργεια στην Ανατολική Ευρώπη, όπου μπορούμε να συνεταιριστούμε με ανθρώπους από όλη την υφήλιο, που μπορούν να γνωρίζουν ότι θα τους παρέχουμε ενέργεια και δεν θα υπάρχουν όροι, είναι ένα από τα πλέον ισχυρά μηνύματα που μπορούμε να στείλουμε στη Ρωσία”, ανέφερε ο Υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ στην κατάθεσή του ενώπιον της Γερουσίας.
Η National Defense Authorization Act των ΗΠΑ, επισημαίνει ότι οι αμερικανικές προσπάθειες θα πρέπει να προωθήσουν την ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη, σημειώνοντας ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί την ενέργεια, “ως όπλο εξαναγκασμού, εκφοβισμού, και επιρροής”, χωρών της περιοχής.
Οι δηλώσεις του κ. Πέρι, έρχονται, επίσης, σε μια στιγμή, που οι σχέσεις της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα, βρίσκονται στο χειρότερο επίπεδο τους στη μεταψυχροπολεμική εποχή, με πολλά σημεία αιχμής όπως η Συρία, η Ουκρανία, η ανάμιξη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, και τώρα η απόπειρα δολοφονίας του πρώην Ρώσου πράκτορα και της κόρης του, στη Μεγάλη Βρετανία.
Παρόλα αυτά υπάρχουν αμφιβολίες κατά πόσο θα είναι ευπρόσδεκτο το μήνυμα του Αμερικανού Υπουργού Ενέργειας στην Ευρώπη. Αν και η Γερμανία αρχίζει να σηκώνει ανάστημα στη Ρωσία, πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι καχύποπτες αναφορικά με τα κίνητρα της Ουάσιγκτον, πίσω από τις εξαγωγές υγρού φυσικού αερίου (LNG), στις ευρωπαϊκές αγορές.
Την ίδια στιγμή η αμφισβήτηση της ηγεμονίας της Ρωσίας, στις ευρωπαϊκές αγορές αερίου, δεν είναι απλό πράγμα, παρά το γεγονός ότι στο τέλος της δεκαετίας οι ΗΠΑ, θα έχουν πέντε ενεργά σχέδια εξαγωγών LNG, με αποτέλεσμα να γίνουν η τρίτη χώρα εξαγωγής LNG, μετά το Κατάρ και την Αυστραλία, στον κόσμο.
Οι εξαγωγές της Ρωσίας, ανήλθαν στο 8,1% την περασμένη χρονιά 193,9 δις bcm, παρά την αύξηση του ανταγωνισμού, και ανησυχίες για την ηγεμονική θέση της στη παροχή αερίου. Τα στοιχεία αναφέρουν ότι η κρατική Gazprom, η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής αερίου στον κόσμο, έχει μονοπώλιο στους ρωσικούς αγωγούς προς την Ευρώπη, και παρέχει περίπου το 40% του αερίου στην Ευρώπη. Παρόλα αυτά αναγκάστηκε να χαμηλώσει τις τιμές, για να προστατεύσει το μερίδιό της στις αγορές, λόγω των κινήσεων χωρών της ΕΕ, να προμηθευτούν αέριο από τις ΗΠΑ, το Κατάρ και άλλες χώρες.
Ταυτόχρονα, ο αγωγός Nordstream 2, το φιλόδοξο σχέδιο της Ρωσίας, πρόκειται να ολοκληρωθεί τον επόμενο χρόνο. Ο αγωγός αυτός θα ενισχύσει την ηγεμονική θέση της Μόσχας, στην ευρωπαϊκή αγορά αερίου, και ταυτόχρονα θα κάνει δύσκολη την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να ανατρέψει και να αποτρέψει την γεωπολιτική της επιρροή.
Υπάρχουν επίσης και οικονομικοί παράγοντες. Το αμερικανικό LNG, έχει οικονομικό μειονέκτημα έναντι του ρωσικού αερίου που μεταφέρεται μέσω αγωγών. Χρησιμοποιώντας την τιμή Henry Hub ως βάση, πρόσφατα η Gazprom υπολόγισε ότι προσθέτοντας το κόστος προώθησης και μεταφοράς, η τιμή του αμερικανικού LNG, προς την Ευρώπη, θα φτάσει $6/MMBtu ή περισσότερο. Οι σημερινές τιμές Henry Hub, κινούνται στα $2,657/MMBtu. Τις τελευταίες 52 εβδομάδες το αέριο των ΗΠΑ κινούνταν μεταξύ $2.602/MMBtu and $3.82/MMBtu. Το ρωσικό αέριο πωλείται περίπου στα $5/MMBtu, στις ευρωπαϊκές αγορές, και μπορεί στο μέλλον να πωλείται και φθηνότερα, καθώς η Gazprom καταργεί την τιμαριθμική αναπροσαρμογή των τιμών του πετρελαίου.
Σε κάθε περίπτωση, όλα δείχνουν ότι οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να αμφισβητήσουν την ενεργειακή ηγεμονία της Ρωσίας στις ευρωπαϊκές αγορές, και επειδή αυτό είναι μια δύσκολη αποστολή, θα αναζητήσουν συμμάχους. Η Ελλάδα είναι μια από τις πλέον καλές περιπτώσεις για μια τέτοια συμμαχία και καλό θα είναι η Αθήνα να εξετάσει σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο και να το διαπραγματευτεί, εξασφαλίζοντας σοβαρά ανταλλάγματα, από την Ουάσιγκτον.
- Ο Δημήτρης Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University, μέλος του The International Institute of Strategic Studies, και διετέλεσε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, το Στέητ Ντιπάρτμεντ, και το Πεντάγωνο, στην Ουάσιγκτον.