Του Κώστα Βενιζέλου
Η Τουρκία διαμηνύει καθημερινά πως θα σταματήσει το ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας εκτός κι εάν αυτό προσαρμοστεί στα μέτρα της. Αυτό που εκπέμπει το καθεστώς Ερντογάν, στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Συρία, δεν είναι μια ακραία σχιζοφρενική αντίδραση της κάστας που κυβερνά τη χώρα κατά των πάντων.
Η Τουρκία θέτει υπερβολικές αξιώσεις, που δεν μπορούν να αντέξουν στη λογική, αλλά αυτή η προσέγγιση συνδέεται με την τακτική της για να εφαρμόσει σχεδιασμούς. Είναι πολιτική στάση, που είναι ακραία, επεκτατική και λειτουργεί σε βάρος των γειτόνων της. Έχει ξεφύγει ο Ερντογάν, λένε συχνά-πυκνά, διάφοροι πολιτικοί παίκτες στο διεθνές πεδίο. Όντως.
Όμως αυτό δεν σημαίνει πως έχει κυριαρχήσει την Τουρκία μια μαζική σχιζοφρένεια. Όχι. Έχει επιλέξει μια τακτική για προώθηση τους σχεδιασμούς της, που δεν είναι εναρμονισμένη με τις διεθνείς πρακτικές. Αυτή την πολιτική επέλεξε η Τουρκία χωρίς, πάντως, να διαπιστώνονται αντιδράσεις.
Οι λόγοι που αντιδρά με αυτόν τον τρόπο η Τουρκία είναι, μεταξύ άλλων, το γεγονός ότι το καθεστώς Ερντογάν αισθάνεται, κυρίως σε σχέση με τα ενεργειακά αλλά και το συριακό, ότι κινδυνεύει να μειωθεί ο ρόλος του, να υποβαθμιστεί. Να χάσει το τρένο, πολιτικά και οικονομικά. Γι’ αυτό και επιστρατεύοντας τη στρατιωτική ισχύ επιχειρεί να επιβάλλει, είτε διά του φόβου είτε διά ελεγχόμενου επεισοδίου, το ρόλο της. Να θέσει στην ατζέντα ενός διαλόγου, που θα ακολουθήσει της κρίσης, τα οικονομικά και πολιτικά οφέλη, που θέλει να διασφαλίσει.
Η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν σημαίνει πως θα της δώσει το εισιτήριο για να επιβάλλει τις πολιτικές της. Η ανοχή των ξένων ισχυρών δυνάμεων έναντι της συμπεριφοράς της Τουρκίας είναι αρκούντως ανησυχητική. Δείχνει μια αδυναμία αντίδρασης, γεγονός που απορρέει από το γεγονός ότι ακόμη επενδύουν σε μια ασταθή χώρα για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους. Από την άλλη, Ελλάδα και Κύπρος διαθέτουν εργαλεία που τους καθιστά γεωπολιτικό παίκτη στην περιοχή. Για να μπορέσει να γίνει τούτο θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να αναδειχθούν τα γεωστρατηγικά τους πλεονεκτήματα.
Όταν, για παράδειγμα, με την πρώτη κίνηση της Άγκυρας τρέχουν οι «συνήθεις ύποπτοι» στη Λευκωσία να δώσουν εξετάσεις ετοιμότητας για προσαρμογή στις τουρκικές ορέξεις, τότε δεν πρόκειται κανείς να επενδύσει στις δυνατότητες μας. Κανείς δεν πρόκειται να μας λάβει σοβαρά υπόψη. Είναι σαφές πως βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο.