Ανοχύρωτη πολιτεία που κοιμάται τον ύπνο του …δικαίου: Η ανεπάρκεια του Αναστασιάδη
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Χρίστου Κ. Σενέκη
Στη σκακιέρα της διπλωματίας υπάρχει πολυπλοκότητα, η οποία είναι ευθέως ανάλογη του αριθμού των διεθνών δρώντων, της ανισότητας ισχύος μεταξύ τους και της σημασίας του διακυβεύματος.
Ένα πεδίο με μεγάλη πολυπλοκότητα είναι αυτό της Ανατολικής Μεσογείου, γιατί ακριβώς εμπλέκονται πολλοί διεθνείς δρώντες, με σημαντική ανισότητα ισχύος μεταξύ τους και με διακύβευμα την αξιοποίηση και εκμετάλλευση σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων.
Σε σχέση με τους άλλους διεθνείς δρώντες στην περιοχή, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει την πλέον περιορισμένη στρατιωτική ισχύ, αλλά υπολογίσιμη διπλωματική ισχύ, πρωτίστως, ως κράτος μέλος της ΕΕ.
Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να αξιοποιεί αποτελεσματικά τη διπλωματική ισχύ της και να ενισχύει σταδιακά τη στρατιωτική.
Η διπλωματία είναι αποτελεσματικότερη όταν ασκείται προληπτικά. Με τα όσα, όμως, λαμβάνουν χώρα σήμερα στην κυπριακή ΑΟΖ, με την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, η κυπριακή Κυβέρνηση πιάστηκε, κυριολεκτικώς, υπνώττουσα.
Οφείλουμε να γνωρίζουμε από τα παθήματα του παρελθόντος ότι η Τουρκία ενεργεί καλυπτόμενη, υπό κάποιο «μανδύα νομιμοποίησης». Συχνά, όχι αρκετό για να δικαιολογήσει επαρκώς τις πειρατικές ενέργειές της, αλλά, ως μια ισχυρή χώρα στην περιοχή, της επιτρέπει να τον χρησιμοποιεί για να μειώνει την ένταση και την αποτελεσματικότητα των αντιδράσεων.
Εξάλλου, δεν δικαιούμαστε να λησμονούμε ότι για την –από δεκαετίες σχεδιαζόμενη– εισβολή στην Κύπρο, η Τουρκία χρειάστηκε να περιμένει να ανοίξει η «κερκόπορτα» με το προδοτικό πραξικόπημα.
Με την αδειοδότηση του «οικοπέδου 3», το 2012, η κυπριακή Κυβέρνηση θα έπρεπε να εντείνει τις προσπάθειές της για επικύρωση της συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ Κύπρου – Λιβάνου από το Κοινοβούλιο του Λιβάνου.
Δεν είναι τυχαίο που, σήμερα, η Τουρκία επιλέγει το συγκεκριμένο «αδύνατο σημείο» για να εμποδίσει την ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν έπραξε το ίδιο στις γεωτρήσεις που προηγήθηκαν σε θαλάσσιες περιοχές, όπου οι συμφωνίες οριοθέτησης είναι επικυρωμένες και από τις δυο πλευρές.
Αν, πάλι, θεωρήσουμε ότι η κλιμάκωση της έντασης, από την πλευρά της Τουρκίας, οφείλεται στον εντοπισμό αξιόλογου κοιτάσματος φυσικού αερίου στον στόχο «Καλυψώ», τότε η κυπριακή Κυβέρνηση θα έπρεπε άμεσα να «δεσμεύσει» με Navtex την περιοχή της επόμενης γεώτρησης στον στόχο «Σουπιά».
Αν το είχε πράξει, η μετέπειτα τουρκική Navtex θα ήταν καταφανώς παράνομη. Αλλά, ακόμα και μετά την πρώτη τουρκική Navtex, η κυπριακή Κυβέρνηση δεν προνόησε να «δεσμεύσει» την περιοχή από την ημέρα και ώρα λήξης της πρώτης τουρκικής Navtex.
Προφανώς, πίστεψε, αφελώς, ότι με παρεμβάσεις τρίτων, τα τουρκικά πολεμικά πλοία θα αποχωρούσαν με τη λήξη της πρώτης τουρκικής Navtex. Θα πρέπει, βεβαίως, να συνυπολογίσουμε ότι όλα αυτά, τα σημαντικά για το μέλλον του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, γίνονταν εν μέσω των διαβουλεύσεων του κ. Αναστασιάδη για τη στελέχωση της νέας κυβέρνησής του και πιθανόν οι προτεραιότητες και το κέντρο του ενδιαφέροντος να ήταν μετατοπισμένο.
Η Τουρκία, όμως, δεν συνηθίζει να χάνει τις ευκαιρίες που της δίνονται, ειδικά όταν διαπιστώνει κενό εξουσίας. Η κρίση των Ιμίων, το 1996, είναι ένα κλασικό τέτοιο παράδειγμα.
Είναι φανερό, λοιπόν, ότι η όλη διαχείριση της κατάστασης, ενόψει της γεώτρησης στο «οικόπεδο 3», κυρίως σε επίπεδο προληπτικής διπλωματίας, ανέδειξε την ανεπάρκεια της Κυβέρνησης Αναστασιάδη.
Η διαφαινόμενη διακοπή του γεωτρητικού προγράμματός μας είναι, βεβαίως, αποτέλεσμα της προκλητικότητας της Τουρκίας, η οποία όμως εντάθηκε, αφού απέναντί της βρήκε μια ανοχύρωτη και υπνώττουσα –διπλωματικά– πολιτεία.
- Διεθνολόγος, μέλος της ομάδας Κυπριακού του ΔΗΚΟ