Το πρόβλημα είναι μόνο η Τουρκία και ο πρόεδρός της: Οι εξελίξεις στο διεθνή περίγυρο της Ελλάδας
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τι συμβαίνει με την επίσκεψη Ερντογάν στο Λευκό Οίκο: Οι ΗΠΑ δεν επιβεβαιώνουν – Η φιλοκυβερνητική Hurriyet λέει ότι οι προετοιμασίες συνεχίζονται κανονικά
Το πρόβλημα του τουρκικού αναθεωρητισμού και οι υπαρξιακά αναγκαίες στρατηγικές επιλογές της Ελλάδας: Η τουρκική ρητορική προφανώς απάδει από τις έωλες υποσχέσεις της…
Κάτω από το μικροσκόπιο έκθεσης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας μπαίνουν όλες οι εξελίξεις που αφορούν στην Τουρκία, το Κουρδικό, το Ισλαμικό Κράτος και το Κυπριακό. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο της συνεργασίας που ανέπτυξε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με το ΓΕΕΘΑ.
Στο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ του ΓΕΕΘΑ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, έχει υπογραφεί Προγραμματική Συμφωνία για την Ίδρυση της Επώνυμης Έδρας «Θουκυδίδης – Έδρα ΓΕΕΘΑ στις Στρατηγικές Σπουδές», («Thucydides – The Hellenic National Defence General Staff Chair in Strategic Studies»).
Στόχοι της Έδρας είναι η ενίσχυση του δημοσίου διαλόγου για θέματα στρατηγικής, η έρευνα για τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας καθώς και η περαιτέρω κατάρτιση των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων. Η υλοποίησή τους θα επιτευχθεί μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων όπως διδασκαλία, έρευνα, επιστημονικά συνέδρια και υποτροφίες, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων των Στρατηγικών Σπουδών.
Στην τελευταία έκθεση για τους μήνες Σεπτέμβριο – Οκτώβριο 2017 αναλύεται σε βάθος η πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Τουρκία, τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται με τη συμφωνία για αγορά του πυραυλικού συστήματος S-400, οι διεθνείς σχέσεις, όλες οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, τα ενεργειακά, καθώς και σημαντικά θέματα που αφορούν χώρες της νοτιανατολικής Ευρώπης.
ΤΟΥΡΚΙΑ
Εσωτερική πολιτική σκηνή
Η τουρκική εσωτερική πολιτική σκηνή κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2017 συνέχισε, όπως και κατά τους προηγούμενους μήνες, να υφίσταται τις παρεμβάσεις της Προεδρίας και να φέρει έντονα τα χαρακτηριστικά της πόλωσης.
1.1. Σύσταση νέου πολιτικού κόμματος
Η Μεράλ Άκσενερ, πρώην βουλευτής του Κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (Κ.Ε.Δ.), ανακοίνωσε τη σύσταση νέου πολιτικού φορέα στα τέλη Οκτωβρίου. Το νέο κόμμα φέρει το όνομα «Το Καλό Κόμμα» και έχει ως σύνθημα «Η Τουρκία θα αναλάβει/υγιάνει».
Η Άκσενερ είχε ξεκινήσει την πολιτική της σταδιοδρομία από τις τάξεις του Κόμματος του Ορθού Δρόμου επί προεδρίας Τανσού Τσιλλέρ, στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών μετά το σκάνδαλο «Σούσουρλουκ» (1996) και την παραίτηση του Μ. Αγάρ. Στη συνέχεια καλλιέργησε σχέσεις και εντάχθηκε στο Κ.Ε.Δ. με το οποίο εξελέγη βουλευτής. Ήρθε σε σύγκρουση με τον πρόεδρο του Κόμματος Μπαχτσελί και διαγράφηκε από αυτό τον Σεπτέμβριο 2016. Στο κρίσιμο δημοψήφισμα του Απριλίου 2017 για την αλλαγή του Συντάγματος και το προεδρικό σύστημα, τάχθηκε υπέρ του «όχι», υπονομεύοντας τη συμμαχία Έρντογαν-Μπαχτσελί.
Το νέο κόμμα ιδεολογικά τοποθετείται στο δεξιό χώρο και φαίνεται ότι θα είναι πολυσυλλεκτικό. Στα ιδρυτικά μέλη του κόμματος περιλαμβάνονται βουλευτές και στελέχη του Κ.Ε.Δ., του Ρ.Λ.Κ., πρώην στρατιωτικοί, κ.ά.. Μολονότι η Άκσενερ ευαγγελίζεται ότι το κόμμα της θα επιδιώξει να διορθώσει την αρνητική πορεία που έχει πάρει το πολιτικό σύστημα της χώρας και κάνει αναφορές στον εκδημοκρατισμό, την ισότητα, την ευημερία, κ.λπ., όπως προκύπτει από τις δηλώσεις της, το πρόγραμμα και το καταστατικό του νέου κόμματος, αυτό δεν φαίνεται να διεκδικεί το ρόλο ενός αναχώματος στον αυταρχισμό της ισλαμικής κυβέρνησης του Κ.Δ.Α..
Το πρόγραμμα του νέου κόμματος κάνει αναφορά τόσο στο Κυπριακό όσο και στην Ελλάδα. Στο Κυπριακό τονίζει την αρχή «ένα έθνος δύο κράτη» και τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας του ψευδοκράτους. Θεωρεί ακόμη ότι η Άγκυρα, μέσω μιας διμερούς συμφωνίας ασφάλειας μεταξύ των δύο κρατών, η οποία θα ρύθμιζε το θέμα της παραμονής των στρατευμάτων στο νησί, θα μπορούσε να συνεχίσει να παρέχει ασφάλεια στο ψευδοκράτος.
Στο θέμα των διμερών σχέσεων με την Ελλάδα, θεωρεί ότι η Αθήνα «έχοντας υιοθετήσει μια αρνητική συμπεριφορά απέναντι στις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου και των συνθηκών, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκικής Δημοκρατίας. Τα υφιστάμενα προβλήματα στην Θράκη, το Αιγαίο και την Κύπρο αποτελούν τα πιο απτά παραδείγματα αυτής της κατάστασης». Κατηγορεί ακόμη την Αθήνα για παραβιάσεις συνθηκών και απειλές, καθώς και δημιουργία προβλημάτων που εμποδίζουν την αξιοποίηση των «πλούσιων φυσικών πηγών πλούτου του Αιγαίου και της Μεσογείου».
Εκτιμάται ότι το νέο αυτό κόμμα θα δυσκολευτεί να απειλήσει τα υφιστάμενα κόμματα του τουρκικού πολιτικού συστήματος, πλην ίσως το ακροδεξιό Κ.Ε.Δ., από τις τάξεις του οποίου προέρχεται ένα σημαντικό κομμάτι των ιδρυτικών στελεχών του. Επιπλέον, στις εκλογικές αναμετρήσεις θα έχει να αντιμετωπίσει το κατώφλι του 10%, που είναι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ακόμη και για τα υφιστάμενα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Μολονότι έχει αρκετό χρόνο (διετία) το νέο αυτό κόμμα μπροστά του για να οργανωθεί, στην περίπτωση που επιλέξει να συμμετέχει αυτόνομα στις εθνικές εκλογές του 2019, το πιθανότερο είναι ότι θα δυσκολευτεί να περάσει το κατώφλι αυτό του 10%. Θεωρητικά, αυτό σημαίνει ότι θα προκαλέσει μία γενικότερη υποχώρηση των ποσοστών της αντιπολίτευσης, δεδομένου ότι θα απευθύνεται κυρίως στους ψηφοφόρους του εθνικιστικού και κεμαλικού χώρου. Στην περίπτωση αυτή, το υπερεθνικιστικό κόμμα (Κ.Ε.Δ.), το οποίο στις τελευταίες εκλογές εισήλθε οριακά στην εθνοσυνέλευση, θα δεχθεί τις σημαντικότερες πιέσεις. Στο ενδεχόμενο αποτυχίας και του νέου κόμματος και του Κ.Ε.Δ., το κυβερνών ισλαμικό κόμμα θα έχει λιγότερους αντιπάλους στην εθνοσυνέλευση (το Ρ.Λ.Κ. και ίσως το Δ.Κ.Λ.) και ευκολότερο νομοθετικό έργο.
Η ΕΚΘΕΣΗ ΕΔΩ: TURKEY-REPORT88