Η δίκη της σφαγής του Πολυτεχνείου: Ο δικαστής που δάκρυσε και ο “αρχηγός” Ιωαννίδης




Tου Χάρη Αναγνωστάκη

Μία από τις ιστορικές δίκες στη χώρα μας, αυτή για τη σφαγή του Πολυτεχνείου, ξεκίνησε στις 9 το πρωί της 16ης Οκτωβρίου 1975, σε αίθουσα των Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού, για λόγους ασφαλείας. Είχε προηγηθεί η προανάκριση από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Δημήτριο Τσεβά, ο οποίος παρέδωσε το πόρισμά του στις 14 Οκτωβρίου 1974, στον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Αθηνών, ενώ η δίωξη των υπευθύνων ξεκίνησε με πρωτοβουλία πολιτών στις 5 Σεπτεμβρίου 1974.

Η αίθουσα της δίκης ήταν ασφυκτικά γεμάτη. Πρόεδρος του δικαστηρίου ήταν ο εφέτης Ιωάννης Κουσουλός και εισαγγελέας της έδρας ο Νικόλαος Γανώσης. Κατηγορούμενοι για 24 φόνους και σωρεία άλλων εγκλημάτων, σύμφωνα με το παραπεμπτικό βούλευμα, 33 στρατιωτικοί, αστυνομικοί και πολιτικοί, μεταξύ των οποίων ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και Δημήτριος Ιωαννίδης, για ηθική αυτουργία και που είχαν καθίσει στις πίσω σειρές. Στην αίθουσα παρέστησαν 82 δικηγόροι είτε ως συνήγοροι υπεράσπισης, είτε ως συνήγοροι πολιτικής αγωγής (Αλέξ. Λυκουρέζος, Νίκος Κωνσταντόπουλος, Φώτης Κουβέλης, Σπύρος Φυτράκης, Ευάγγελος Γιαννόπουλος κ.ά.).

Ο δικαστής που δάκρυσε

Στη δίκη υπήρξαν, όπως ήταν αναμενόμενο, συνταρακτικές μαρτυρίες και αστήρικτες, ορισμένες φορές και φαιδρές δικαιολογίες από πλευράς κατηγορουμένων. Ο δικαστής Ιωάννης Κουσουλός, χρόνια μετά, θα παραδεχθεί σε συνέντευξή του ότι “πολλές φορές δάκρυσα και καλυπτόμουν μη με πάρουν χαμπάρι”. Ο ίδιος θεωρούσε ότι την αρχηγία την είχε ο Ιωαννίδης, παρά το γεγονός ότι στη δίκη ο Παπαδόπουλος εμφανιζόταν ακόμη ως ηγέτης. Ο δικαστής πίστευε δε ότι “ο Ιωαννίδης ήταν ένας σκοτεινός τύπος που κινούσε τα νήματα από το υπόγειο”.

Η ακροαματική διαδικασία κράτησε δυόμιση μήνες και από την αίθουσα πέρασαν 237 μάρτυρες κατηγορίας και 47 υπεράσπισης. Η ακροαματική διαδικασία κράτησε δυόμιση μήνες και από την αίθουσα παρέλασαν 237 μάρτυρες κατηγορίας και 47 υπεράσπισης. Η απόφαση εκδόθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1975. 20 από τους κατηγορουμένους καταδικάσθηκαν από ποινές φυλάκισης ως ισόβια κάθειρξη και 12 αθωώθηκαν. Ο Δημήτριος Ιωαννίδης και ο Νικόλαος Ντερτιλής καταδικάσθησαν σε ισόβια, ενώ ο αρχηγός των Απριλιανών, Γεώργιος Παπαδόπουλος, καταδικάσθηκε σε 25 χρόνια κάθειρξη. Μετά την ανακοίνωση της απόφασης, ο Παπαδόπουλος προκλητικός για μια ακόμη φορά διαολόστειλε τους δημοσιογράφους που τον πλησίασαν για μια δήλωση, ενώ ο “αόρατος δικτάτορας” Ιωαννίδης ζητούσε ειρωνικά να τον στήσουν στο απόσπασμα και ότι ήταν δίκη σκοπιμότητας. Πρέπει να σημειωθεί ότι το Φεβρουάριο του 1977 η υπόθεση εκδικάσθηκε σε δεύτερο βαθμό και οι περισσότεροι από τους “δευτεραγωνιστές” αθωώθηκαν….

Οι ποινές στους “πρωταγωνιστές”

– Δημήτριος Ιωαννίδης, υποστράτηγος ε.α., αρχηγός τότε της ΕΣΑ, 7 φορές ισόβια κάθειρξη για ηθική αυτουργία σε επτά ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση για 38 απόπειρες ανθρωποκτονιών και πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων και διαρκής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.

– Γεώργιος Παπαδόπουλος, πρώην δικτάτορας, 25 χρόνια κάθειρξη για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και απόπειρες ανθρωποκτονιών και 10 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.

– Σταύρος Βαρνάβας, αντιστράτηγος ε.α., 3 φορές ισόβια κάθειρξη, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και διαρκή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για ηθική συναυτουργία τριών ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως, μεταξύ των οποίων και του νεαρού Διομήδη Κομνηνού και 17 άλλων ανθρωποκτόνων αποπειρών.

– Νικόλαος Ντερτιλής, ταξίαρχος ε.α., ισόβια κάθειρξη και διαρκή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων για την ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε βάρος τού νεαρού Μυρογιάννη.

– Κωνσταντίνος Μαυροειδής, αντιστράτηγος ε.α., τότε αρχηγός της ΑΣΔΕΝ, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 7 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια σε έξι ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και 37 απόπειρες ανθρωποκτονιών. Το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.

– Δημήτριος Ζαγοριαννάκος, στρατηγός ε.α., τότε αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, σε 25 χρόνια κάθειρξη και 7 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια ανθρωποκτονιών και αποπειρών ανθρωποκτονιών. Το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.

– Παντελής Καραγιάννης, υποστράτηγος ε.α., πρώην υπαρχηγό της Χωροφυλακής, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 10 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απλή συνέργεια σε τρεις ανθρωποκτονίες και 17 απόπειρες ανθρωποκτονιών.

– Ιωάννης Λυμπέρης, πρώην έφεδρος ανθυπολοχαγός, 25 χρόνια κάθειρξη κατά συγχώνευση και 8 χρόνια στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για δύο ανθρωποκτονίες εκ προθέσεως και μία απόπειρα ανθρωποκτονίας.

– Αθανάσιος Σταυράκης, αστυφύλακας, 10 χρόνια κάθειρξη και 5 χρόνια στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων, για απόπειρα ανθρωποκτονίας. Στον καταδικασθέντα αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου.

– Μιχαήλ Ρουφογάλης, υποστράτηγος ε.α., τότε διοικητής ΚΥΠ, 3 χρόνια φυλάκιση για πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων.

– Μιχαήλ Γουνελάς, υπίλαρχος ε.α., επικεφαλής του άρματος που εισέβαλε στο Πολυτεχνείο, 18 μήνες φυλάκιση κατά συγχώνευση για αυτουργία στη σωματική βλάβη σε βάρος της φοιτήτριας Πέπης Ρηγοπούλου, καθώς και της φθοράς πραγμάτων χρησιμευόντων στο κοινό όφελος.

– Δημήτριος Πίμπας, ίδιωτικός υπάλληλος, πρώην πράκτορας της ΚΥΠ, 10 μήνες φυλάκιση για πρόκληση προς διάπραξη κακουργημάτων και πλημμελημάτων. Στον καταδικασθέντα αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό της ειλικρινούς μεταμέλειας.

Οι νεκροί του Πολυτεχνείου

Ως νεκροί του Πολυτεχνείου αναφέρονται τα θύματα από τα χτυπήματα και τους πυροβολισμούς των σωμάτων ασφαλείας και στρατιωτικών ή στελεχών της χούντας, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης το Νοέμβριο του 1973. Η πρώτη επίσημη καταγραφή τον Οκτώβριο του 1974, από τον εισαγγελέα Δημήτριο Τσεβά εντόπισε 18 επίσημους ή πλήρως βεβαιωθέντες νεκρούς και 16 άγνωστους “βασίμως προκύπτοντες”. Οι πρώτες δημοσιογραφικές προσπάθειες για καταγραφή των γεγονότων έκαναν λόγο για 59 νεκρούς. Πάντως, σύμφωνα με έρευνα του διευθυντή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Λεωνίδα Καλλιβρετάκη το 2003, ο αριθμός των επωνύμων νεκρών ανέρχεται σε 24, ενώ ο αριθμός των νεκρών, αγνώστων στοιχείων, σε 16.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: