Οι αλήθειες (και τα ψέματα) για το Κραν Μοντάνα: Η κίνηση-ματ του Κοτζιά για τις εγγυήσεις και την ασφάλεια




Του Κώστα Βενιζέλου

Πολλών αναγνώσεων τυγχάνει η αλήθεια για τα όσα διαδραματίσθηκανστο Κραν Μοντάνα, στη διάρκεια τηςΠενταμερής Διάσκεψης. Τα γεγονότα ωστόσο δεν αλλάζουν, ούτε και μπορούν να διαστρεβλώνονται ώστε να είναι κομμένα-ραμμένα για πολιτικά παιγνίδια στο εσωτερικό, αλλά και ενόψει και της επίσημης τοποθέτησης των Ηνωμένων Εθνών διά τηςέκθεσης που θα κατατεθεί.

Είναι σαφές πως τα αποτελέσματα τηςΠενταμερούς, οι χειρισμοί και τα αποτελέσματα, θα αποτελέσουν πεδίο και κατά την προεκλογική εκστρατεία για τιςπροεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου. Ήδη πολιτικές δυνάμεις έχουν δώσει δείγματα γραφής. Είτε με τη διαρροή αποσπασματικών πρακτικών, είτε επικαλούμενες «ειδικές ενημερώσεις».

Η πραγματικότητα, ως προςτο τελικό αποτέλεσμα τηςΠενταμερούς, είναι πως εάν ο Έλληνας ΥΠΕΞ δεν ζητούσε από τον Τούρκο ομόλογό του να τοποθετηθεί ξεκάθαρα, κατά πόσο δηλαδή δεχόταν κατάργηση από την πρώτη ημέρα των εγγυήσεων και επεμβατικών δικαιωμάτων, ίσως να είχαμε μια συμφωνία, την οποία θα ερμήνευε η κάθε πλευρά διαφορετικά. Και τότε θα ήμασταν μπροστά σε μια συμφωνία, η εφαρμογή της οποίας θα βρισκόταν στον αέρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, από πηγές που δεν επιδέχονται αμφισβήτησης, στο Κραν Μοντάνα η στάση που τήρησαν οι εμπλεκόμενοι ήταν ως εξής:

Πρώτο, έχει αναφερθεί πως η Αθήνα επέμεινε από την αρχή στη θέση «μηδέν στρατός – μηδέν εγγυήσεις». Σημειώνεται συναφώς πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έχει υποβάλει σαφείς/ξεκάθαρες προτάσεις για έναν μηχανισμό παρακολούθησης της λύσης και για σταδιακή αποχώρηση των κατοχικών τουρκικών στρατευμάτων. Η πρόταση καθορίζει χρονοδιάγραμμα, το οποίο έχει διαμορφωθεί με τεχνικά κριτήρια, σύμφωνα με το μοντέλο της αποχώρησης των σοβιετικών στρατευμάτων από την Ανατολική Γερμανία.

Δεύτερο, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ΜεβλούτΤσαβούσογλου, ερωτηθείς κατά το τελευταίο δείπνο από τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, αν η χώρα του θα αποδεχόταν αμέσως την εγκατάλειψη του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος, καθώς και την κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεων και αντικατάστασή της με τη Συνθήκη Εφαρμογής, αντέδρασε έντονα. Διέψευσε με έντονο και κατηγορηματικό τρόπο τον Γενικό Γραμματέα, ο οποίος και ανέλαβε την ευθύνη, που δεν είχε, λέγοντας πως «δεν είχε κατανοήσει σωστά» τα όσα του είχε αναφέρει ο Τούρκος ΥΠΕΞ. Όπως αναφέρουν ενημερωμένες πηγές, στην αρχή της συζήτησης ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών αρνήθηκε να μιλήσει και να τοποθετηθεί, ενώ στο τέλος της συζήτησης διέψευσε τον ίδιο τον ΓΓ Ηνωμένων Εθνών. Ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να συναινέσει σε κατάργηση του «παρεμβατικού δικαιώματος» με την έναρξη της εφαρμογής της λύσης. Αυτό όπως ήταν σαφές προς όλους τους συμμετέχοντες ήταν και το σημείο που προκάλεσε την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων. Ο Τσαβούσογλου είχε αναφέρει πως θα επανεξεταζόταν το θέμα σε δεκαπέντε χρόνια, μετά από τρεις προεδρικές θητείες. Δηλαδή η παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων θα ήταν ανοικτού τέλους.

Τρίτο, επιχειρείται από δημόσιες τοποθετήσεις να εννοηθεί πως η Πενταμερής Διάσκεψη κατέρρευσε επειδή Αθήνα και Λευκωσία ζήτησαν να κατατεθούν γραπτώς οι τουρκικές θέσεις. Θέσεις, τις οποίες ουδέποτε οι Τούρκοι δημοσιοποίησαν. Το ερώτημα είναι πώς θα μπορούσαν να γίνουν αποδεκτές θέσεις που ούτε οι Τούρκοι παραδέχονταν ότι αποδέχτηκαν; Αυτό είναι ένα ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί από όσους αφήνουν να εννοηθεί πως ευθύνες για την κατάρρευση τηςδιαδικασίας τηςΠενταμερούς Διάσκεψης έχουν και Αθήνα – Λευκωσία.

Το ίδιο σενάριο σε τρεις δόσεις!

Υπενθυμίζεται πως τον Νοέμβριο του 2016, κατά τη διάρκεια και μετά το Μοντ Πελεράν 1, το αδιέξοδο επιχειρήθηκε να φορτωθεί στον Έλληνα ΥΠΕΞ, ο οποίος ουσιαστικά είχε σώσει την παρτίδα με τις παρεμβάσεις του. Είχε τηρήσει τα συμφωνηθέντα Αθήνας και Λευκωσίας, την ώρα που κάποιοι τα είχαν ξεχάσει.

Το ίδιο επιχειρήθηκε και τον Ιανουάριο του 2017 στη Γενεύη, στην πρώτη Πενταμερή Διάσκεψη. Ήταν, όμως, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ΜεβλούτΤσαβούσογλου που είχε φύγει από τη Γενεύη, επικαλούμενος άλλες υποχρεώσεις, και όχι ο Νίκος Κοτζιάς. Το ίδιο σενάριο διοχετεύθηκε και στο Κραν Μοντάνα. Κατηγορήθηκε η ελληνική πλευρά ότι τορπίλισε δήθεν τη διαδικασία επίλυσης και ότι οι Τούρκοι είχαν κατέβει δήθεν με συμβιβαστικές λύσεις. Στην πραγματικότητα συνέβη το ακριβώς αντίθετο.

Η εποικοδομητική στάση Κοτζιά

Στο Κραν Μοντάνα ελέγχονται οι χειρισμοί του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος δέχεται κριτική από την αντιπολίτευση (ΑΚΕΛ και λεγόμενους ενδιάμεσους). Σαφώς και δεν ευθύνεται για το αδιέξοδο και την κατάρρευση της Πενταμερούς. Η Τουρκία ευθύνεται.

Έχει ευθύνη για τις προτάσεις που κατέθεσε, κυρίως για το περιεχόμενό τους. Την ίδια ώρα, οφείλουν όλοι να αναγνωρίσουν την εποικοδομητική στάση της Ελλάδας. Είναι γνωστό πως οι προτάσεις του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά για μηχανισμό παρακολούθησης εφαρμογής της λύσης ήταν υποβοηθητικές. Εποικοδομητική θεωρείται και η παρέμβασή του όταν ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες παρουσίασε έγγραφο για πλαίσιο παρακολούθησης εφαρμογής λύσης. Προτάσεις που οι άλλοι πρωταγωνιστές (Βρετανοί, Άιντε) τις προσπέρασαν, ενώ οι Τούρκοι υπονόμευσαν.

Το κυριότερο, όμως, είναι πως έθεσε στην ατζέντα και κλείδωσε για συζήτηση το θέμα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων. Θέμα, το οποίο στο παρελθόν ήταν ταμπού. Γι’ αυτό και δεν μπορούν να αφήνονται, από διάφορες πλευρές στη Λευκωσία, αιχμές για τη στάση της Αθήνας.

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: