Θεοφάνης Σταύρου: Συνεπής και ανυποχώρητη ακαδημαϊκή φωνή του «έξω Ελληνισμού»
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Πανίκου Παναγιώτου
«Όπου και να πάω, ό,τι κι αν κάνω, τίποτα δεν αντικαθιστά το Διόριος μέσα στην καρδιά μου. Είναι κάτι παραπάνω από αγάπη στον τόπο», δήλωσε στον «Φιλελεύθερο» ο Κερυνειώτης ομογενής καθηγητής Θεοφάνης Σταύρου, που αποτελεί μια συνεπή και ανυποχώρητη ακαδημαϊκή φωνή του «έξω Ελληνισμού».
Η ιστορικός Carol Urness, σε ογκώδες βιβλίο που εκδόθηκε ως ένδειξη εκτίμησης, σεβασμού και αναγνώρισης της πολύχρονης προσφοράς στην παγκόσμια Ιστορία του συμπατριώτη μας ακαδημαϊκού, αναφέρει ότι «αυτή η μικρή ιστορία είναι προς τιμήν του καθηγητή Θεοφάνη Γ. Σταύρου, ενός δασκάλου, ενός συμβούλου και ενός μέντορα».
Μέσα από την εκπαιδευτική και συγγραφική πορεία του για μισό και πλέον αιώνα μεταφέρει τη γνώση και την ιστορική διάσταση του Οικουμενικού Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, αλλά συνάμα τη μνήμη για τη μικρή πατρίδα.
Στο εν λόγω βιβλίο, το οποίο περιέχει ένα πλήθος ιστορικών ντοκουμέντων, αναλύσεων και περιγραφών που συνθέτουν και μεγάλο μέρος των διδακτικών απόψεων του κ. Θεοφάνους, φιλοξενούνται δοκίμια και μελέτες γνωστών ακαδημαϊκών για την Ορθόδοξη Κοινοπολιτεία και έχει τον τίτλο: «Thresholds into the Orthodox Commonwealth».
Ο καθηγητής Ιστορίας στο Westminster College, Russell E. Martin, έγραψε για τον Θεοφάνη Σταύρου ότι «είναι ένας γενναιόδωρος και διεισδυτικός μελετητής, ένας βραβευμένος δάσκαλος και σύμβουλος. Το εύρος των γνώσεών του εξακολουθεί να αξιοποιείται από ακαδημαϊκούς σε όλο τον κόσμο, όμως παραμένει μετριόφρων για τα επιτεύγματά του».
Φοιτητές και συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, καθώς και από άλλα πανεπιστήμια, τίμησαν πρόσφατα τον Κύπριο καθηγητή, συγγραφέα και διευθυντή του Προγράμματος Νεοελληνικών Σπουδών με μία λιτή, πνευματική εκδήλωση, ενώ η Αμερικανίδα συνθέτης και καθηγήτρια μουσικής Carol Barnett παρουσίασε σε πρώτη εκτέλεση την «Ιθάκη» του Καβάφη, την οποία μελοποίησε προς τιμήν του κ. Σταύρου.
Από τη δεκαετία του ’50, που πήρε τον δρόμο της μετανάστευσης για να σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, η σκέψη του δεν έπαψε ποτέ να γυροφέρνει στην αθωότητα των παιδικών χρόνων. Θυμάται με νοσταλγία, επισημαίνοντας ότι «το Διόριος είναι το σύμπαν που ορίζει τα νεανικά μου χρόνια, τους ανθρώπους και τις αξίες τους που με διαμόρφωσαν, που ενοποίησαν τις δραστηριότητες και που ο καθένας από εμάς αισθάνεται μέρος της κοινότητας. Είναι ο τόπος και ο κόσμος ζωντανών και νεκρών. Εύχομαι μια ημέρα να το δούμε εκ νέου ελεύθερο, όπως και τα άλλα χωριά και τις πόλεις στο αγαπημένο νησί μας, για να συνεχίσουν να επιτελούν το θαύμα που πιστεύω ότι είναι σε θέση να κάνουν».
Όσον αφορά στην επιρροή της καταγωγής στην ακαδημαϊκή καριέρα του, υπογράμμισε ότι «η Κύπρος με διαμόρφωσε ως ιστορικό. Δεν ξέρω τι και πώς ακριβώς, αλλά ό,τι και να ήταν, με άγγιξε σε σημείο που απλούστατα δεν μπορώ καν να σκεφτώ ότι θα γινόμουν ποτέ ο ιστορικός που είμαι σήμερα χωρίς να είχα γεννηθεί σ’ αυτό το υπέροχο και ευλογημένο νησί».
Για το Πρόγραμμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα επεσήμανε με νόημα ότι «για μένα, αποτελεί πνευματική και εθνική ανάγκη, ένα λυτρωτικό λειτούργημα. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου ως ακαδημαϊκό χωρίς να σκέφτομαι και να ασχολούμαι με την Ελλάδα και την Κύπρο. Το σπίτι μου είναι μια ολόκληρη βιβλιοθήκη και μουσείο για τον σύγχρονο Ελληνισμό και θα παραμείνει έτσι για το υπόλοιπο της ζωής μου. Αγωνιώ, μαζί με συναδέλφους και φίλους, για το μέλλον της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά ελπίζω ότι στο τέλος θα βρούμε κάποιον τρόπο να επανέλθουμε στον δρόμο μας», τόνισε ο ομογενής καθηγητής, ο οποίος είχε αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών τον Ιανουάριο του 2015.
Καταλήγοντας, εκφράζει την απογοήτευσή του «για το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν καταφέρει ακόμα να ξεκινήσουν ένα μεγάλης εμβέλειας πρόγραμμα, το οποίο θα μπορούσε να εξυπηρετήσει και να προωθήσει τους εθνικούς στόχους και να συμβάλει στην τόνωση της ακαδημαϊκής κοινότητας μέσα από τη σύγχρονη ελληνική εμπειρία και προοπτική. Από καιρό σε καιρό γίνεται κάτι, αλλά με παροδικό και σπασμωδικό τρόπο. Αυτό που χρειαζόμαστε, όμως, είναι ένα σοβαρό όραμα, με προγραμματισμό και τόλμη για την υλοποίηση ενός μακρόπνοου σκοπού. Μόνο ένα τέτοιο όραμα και μια τέτοια δράση θα μας βγάλουν από την κόπωση και τον μαρασμό που δυστυχώς βρίσκεται σήμερα ο Ελληνισμός».
Ο καθηγητής Θεοφάνης Σταύρου είναι εκφραστής της άδολης αγάπης προς την πατρίδα. Με το ιστορικό, διδακτικό και συγγραφικό του έργο υπενθυμίζει από τη Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών ότι ο Ελληνισμός της Διασποράς εξακολουθεί να είναι η καρδιά του Έθνους.
Πηγή: Φιλελεύθερος