Τελικά, ποια είναι η Ευρώπη που θέλουμε; Αυξάνεται ο ευρωσκεπτικισμός και οι ακραίες φωνές




Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου *

Το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών δίνει τροφή για σκέψη και σηματοδοτεί μία σειρά από εξελίξεις, που αναμένεται βέβαια να επηρεάσουν την γενικότερη οικονομική και πολιτική κατάσταση στη Γηραιά Ήπειρο, άρα και στην Ελλάδα.

Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι αν όντως η ήπειρος μας παραμένει η «Ευρώπη των λαών». Γιατί σύμφωνα με το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών και προσθέτοντας τα ποσοστά όσων αμφισβητούν το ευρωπαϊκό όραμα και θέτουν ως προτεραιότητα τα εθνικά θέματα, προκύπτει ότι αυξάνονται δραματικά όσοι θεωρούν ότι η ενότητα των λαών της Ευρώπης είναι ουσιαστικά ανεφάρμοστη.

Γιατί όμως να αυξάνεται ραγδαία ο ευρωσκεπτικισμός και μαζί του οι ακραίες φωνές, ειδικά από την άκρα δεξιά; Η απάντηση είναι απλή και αφορά άμεσα και τη χώρα μας. Η στάση των βορειοευρωπαίων, κυρίως σε θέματα οικονομικής πολιτικής, προκαλεί έντονους τριγμούς στους λαούς των χωρών της νότιας Ευρώπης. Η αλληλεγγύη είναι μία έννοια που μένει στα χαρτιά και όλα γίνονται με απώτερο στόχο το κέρδος των ολίγων. Δυστυχώς τα πάντα κινούνται στο ρυθμό που θέλει το Βερολίνο και οι διάφοροι «δορυφόροι» του, με αποτέλεσμα την αύξηση των ανισοτήτων. Τα τελευταία χρόνια, χωρίς να έχει ανακοινωθεί επισήμως, βλέπουμε μία Ευρώπη «δύο ταχυτήτων». Ο πλούσιος βορράς και ο φτωχός νότος. Και το τραγικότερο για οικονομίες σαν τη δική μας είναι ότι όχι μόνο συνεχίζεται αυτή η πολιτική, αλλά τείνει να παγιωθεί ως δεδομένο ότι έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα.

Την ώρα που οι λαοί της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, βλέπουν το βοιωτικό τους επίπεδο να κατρακυλά κάθε μέρα όλο και περισσότερο, οι λαοί της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας, των σκανδιναβικών χωρών, συνεχίζουν να προοδεύουν. Ακόμα και σε επιχειρηματικό επίπεδο, οι διαφορές είναι τεράστιες. Οι μεγάλες εταιρείες του βορρά κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην παγκόσμια αγορά, υποχρεώνοντας σε μαρασμό όλες τις υπόλοιπες. Αυτές καθορίζουν το «παιχνίδι» και επιβάλουν τους δικούς τους όρους, συχνά και με αθέμιτες μεθόδους, όπως το σκάνδαλο με την Siemens. Πανάκριβα προϊόντα που απευθύνονται σε όλο και πιο φτωχούς καταναλωτές. Τεράστια περιθώρια κέρδους για τους λίγους και «δυνατούς», εξαφάνιση για τους «μικρούς». Κάπως έτσι καταστρέφεται η μεσαία τάξη σε όλη την Ευρώπη, δηλαδή η κατηγορία των πολιτών που εξασφάλιζε την κοινωνική ισορροπία και στεκόταν ως ανάχωμα σε ακραίες απόψεις που προέρχονταν είτε από τη μία, είτε από την άλλη πλευρά.

Άρα για ποια ενωμένη Ευρώπη μιλάμε; Για ποια αλληλεγγύη, όταν στο βωμό του κέρδους «στραγγαλίζονται» οικονομίες χωρών σαν τη δική μας; Υποτίθεται ότι θα βιώναμε την εποχή των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Αντ΄ αυτού βιώνουμε την εποχή της μέγιστης ανισότητας. Το δόγμα των εταίρων για την περίφημη ευρωπαϊκή ενότητα φαίνεται ξεκάθαρα στην ελληνική περίπτωση. Από την ελληνική κρίση, κάποιοι συνεχίζουν να έχουν πολύ μεγάλα οικονομικά κέρδη. Η πολιτική αλά καρτ που εφαρμόζεται, είναι πλέον αντιληπτή από όλους. Όταν αντιμετώπισε παρόμοιο πρόβλημα η πολιτεία της Καλιφόρνια, κανείς δεν σκέφθηκε βεβαίως να αφεθεί στη μοίρα της. Στο θέμα της Ελλάδας όμως, μίας χώρας της ΕΕ, τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Η ισότητα ήταν μόνο στα χαρτιά. Η λύση που έπρεπε να εφαρμοστεί θα έπρεπε και να «τιμωρήσει» τους «αυθάδεις» Έλληνες αλλά και να «παραδειγματίσει» άλλους λαούς με ανάλογα προβλήματα. Οπότε δεν πρέπει να μας προκαλούν εντύπωση οι ακραίες φωνές που πλέον υιοθετούνε όλο και περισσότερο από απελπισμένους πολίτες.

Φοβάμαι ότι όποιο και αν είναι το τελικό αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών, η τάση για απόσχιση από την ενωμένη Ευρώπη θα παγιώνεται και μπορεί πολύ γρήγορα να δούμε την Ευρώπη που ξέραμε, να διαλύεται σε κομμάτια. Μοναδική ελπίδα όλων μας, να αντιληφθούν έγκαιρα οι ηγέτες της ηπείρου μας το αδιέξοδο που ξεπροβάλει μπροστά μας και αλλάξουν μείγμα πολιτικής, υιοθετώντας αναπτυξιακά μέτρα και σταματώντας την πολιτική της λιτότητας. Για να συμβεί βέβαια αυτό, είναι απαραίτητο να καμφθεί κυρίως ο γερμανικός προτεσταντισμός και να υπάρξει επιστροφή στις βασικές αρχές της Ευρώπης των λαών. Είναι άραγε εφικτό κάτι τέτοιο; Θεωρώ πως ναι. Αρκεί όμως να γίνει έγκαιρα, πριν επικρατήσουν ολοκληρωτικά οι διάφορες εθνικιστικές τάσεις που αναδύονται σε πάρα πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

  • Ο Γιάννης Χατζηθεοδοσίου είναι πρόεδρος του ΕΕΑ (Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών). 

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: