Εντός, εκτός και επί τα αυτά… Η Ευρώπη “εξάγει” κάθε τι περιττό…




Του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη*

Στις 15 Μαΐου 2015, στην Τζακάρτα της Ινδονησίας, ξέσπασαν τρομερά βίαια επεισόδια μεταξύ των μελών τοπικών fun club της Ρεάλ Μαδρίτης και της Γιουβέντους, οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί σε κάποιο κλειστό γυμναστήριο για να παρακολουθήσουν από γιγαντοοθόνη το ματς των αγαπημένων τους ομάδων για τους ημιτελικούς του Τσάμπιονς Λιγκ.

Πολλοί θα πουν πως πρόκειται για κάτι σύνηθες- εδώ που τα λέμε, για οπαδούς ποδοσφαίρου μιλάμε.

Από την άλλη, ένας γνώστης της ινδονησιακής πραγματικότητας θα μπορούσε ίσως να συνδέσει το περιστατικό με τις τρέχουσες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που επικρατούν στη ασιατική αυτή χώρα και να θεωρήσει το περιστατικό απλή αφορμή προκειμένου κάποιοι να εκτονώσουν το θυμό ή τη δυσαρέσκειά τους για την πραγματικότητα που τους περιβάλλει.

Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, το γεγονός δεν αλλάζει. Εκατοντάδες άνθρωποι «κατάφεραν» ταυτόχρονα, εξαιτίας μιας αθλητικής αναμέτρησης που διεξαγόταν δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, να απαξιώσουν (αν όχι να απαρνηθούν εντελώς) τους μεταξύ τους δεσμούς και να ταυτιστούν απόλυτα με επιδιώξεις, κίνητρα και ταυτότητες που ελάχιστη σχέση έχουν με τις πραγματικές ανάγκες και προτεραιότητες των ιδίων και της κοινότητάς τους, φτάνοντας σε σημείο αλληλοεξόντωσης. Πρόκειται άραγε για μαζική παράκρουση ή για κάτι βαθύτερο;

Το μήλο της έριδος, οι δύο αυτές ποδοσφαιρικές ομάδες δεν ανήκουν απλώς στην ποδοσφαιρική ελίτ, μα εκπληρώνουν μέσω μιας σειράς καλοκουρδισμένων επικοινωνιακών μηχανισμών την ιδέα που έχει ο μέσος μη ευρωπαίος (ή έστω ο μέσος νεόκοπος ευρωπαίος) για την Ευρώπη. Πλούτος, λάμψη, ομορφιά, επιτυχία, υπεροχή, όλα μοιάζουν να ταιριάζουν απόλυτα με τη δημόσια εικόνα που καλλιεργούν οι δύο «μεγάλες κυρίες» του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.

Ίσως γι’ αυτό την ίδια στιγμή που οι Ινδονήσιοι «σκοτώνονταν», στο στάδιο Μπερναμπέου της Μαδρίτης όλα εκτυλίσσονταν κόσμια και με λαμπρότητα, όπως ταιριάζει σε μια πανάκριβη και δημοφιλή φιέστα αυτού του επιπέδου.

Τηρουμένων των αναλογιών το ίδιο δίπολο, η ίδια πολεμική, επικρατεί και σε σαφώς λιγότερο απομακρυσμένες περιφέρειες από τη Τζακάρτα. Στην Αθήνα για παράδειγμα, το τελευταίο διάστημα οι -ευτυχώς σε «συμβολικό» επίπεδο- εχθροπραξίες μεταξύ όσων αισθάνονται πως απειλείται η ευρωπαϊκή τους ταυτότητα εξαιτίας των χειρισμών της κυβέρνησης και εκείνων που επιμένουν να εμφανίζονται σκεπτικιστές σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις οικονομικές πολιτικές της, οδηγούν συχνά τους εμπλεκόμενους σε μια ακραία διχαστική ρητορική. Πρακτική που δεν αποσκοπεί στην ασφαλή διατήρηση αποστάσεων μεταξύ των δύο ομάδων ή την ανάδειξη των μεταξύ τους διαφορών, αλλά κυρίως στη χάραξη μιας νομοτελειακά διαχωριστικής γραμμής μεταξύ δύο ταυτοτήτων ή κοσμοθεωριών εντελώς ασύμβατων και αντιθετικών που παραδόξως διεκδικούν το ίδιο πράγμα: την ευρωπαϊκή τους καταγωγή.

Αυτή η ικανότητα της «βαθιάς» Ευρώπης να «εξάγει» κάθε τι περιττό όπως ένταση, ανορθολογισμό και διαφθορά, κρατώντας για την ίδια την αυθεντία, τη λάμψη και γιατί όχι την ήρεμη μεγαλοπρέπεια του πραγματικού ρυθμιστή, ίσως να αποτελεί μια πλήρη και πειστική απάντηση στο ερώτημα τι σημαίνει στις μέρες μας ο όρος ηγεμονία.
Αν μη τι άλλο, οφείλουμε να στοχαστούμε από την αρχή τι καθιστά κάποιον πολίτη και τι υπήκοο.

* Ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο: Η πόλη και η σιωπή (μυθιστόρημα) εκδόσεις Καστανιώτη.

Αθηναϊκό Πρακτορείο, ΑΗΝΑ

Hellasjournal - Newsletter


%d bloggers like this: