Αν δεν θέλουν να έχουμε ένα ανεξάρτητο κράτος, όπου κουμάντο να κάνουν μόνο οι Κύπριοι, τι συζητούμε;
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Του Κώστα Βενιζέλου
Θέλουμε ή όχι ένα κανονικό κράτος, όπως λειτουργούν σε όλο τον κόσμο; Θέλουμε πραγματική ανεξαρτησία ή ένα εξαρτημένο κολοβωμένο κράτος; Αυτά τα ζητήματα θα πρέπει να απαντηθούν ασφαλώς μέσα από τις διαπραγματεύσεις και το αποτέλεσμα αυτών. Έχει σημασία, ωστόσο, να καθοριστούν εξαρχής οι κόκκινες γραμμές, οι οποίες δεν θα μπορούν να ξεβάψουν στην πορεία, στα πλαίσια ενός «έντιμου συμβιβασμού». Ούτε θα μπορεί να προβληθεί το επιχείρημα πως «δεν θα χαλάσουμε τη συμφωνία για το θέμα αυτό…» ή «είμαστε στην Ε.Ε. και δεν θα τολμήσουν…» κλπ κλπ. Έχει σημασία, αυτές οι κόκκινες γραμμές να καθορίζονται μόνο επειδή συνδέονται με το περιεχόμενο της σωστής, βιώσιμης, δημοκρατικής συμφωνίας.
Το θέμα των εγγυήσεων αφορά και το περιεχόμενο και την ποιότητα της ανεξαρτησίας. Η διατήρηση ( έστω και διαφοροποιημένης μορφής) του συστήματος των εγγυήσεων, αποτελεί συντήρηση μιας προβληματικής ρύθμισης, που συντέλεσε ουσιαστικά στην καταστροφή της χώρας. Το σύστημα των εγγυήσεων, αφαιρεί κομμάτι-και σημαντικό μάλιστα- της ανεξαρτησίας. Με τη διατήρηση ενός ξεπερασμένου και προβληματικού μοντέλου, η άσκηση κυριαρχίας και ο βαθμός ανεξαρτησίας της χώρας είναι περιορισμένες. Δεν νοείται τρίτες χώρες ή ακόμη και Οργανισμοί να εγγυώνται θεμελιώδεις αρχές του συντάγματος (τη «συνταγματική τάξη») ενός κράτους και να θεωρείται τούτο ανεξάρτητο. Η ύπαρξη συστήματος εγγυήσεων περιορίζει και την ποιότητα και το περιεχόμενο της δημοκρατίας κι αυτό το έχουμε βιώσει όσο η Ζυρίχη λειτούργησε με τη συμμετοχή των Τ/Κ.
Η χώρα είναι εξαρτημένη, επί της ουσίας είναι υπόδουλή των «προστατών» της. Κλειδοκράτορες του κράτους θα είναι οι εγγυήτριες χώρες. Μέσα από τα όσα βιώσαμε για το ρόλο και τη σημασία που δίνουν οι εγγυήτριες του 1960 στη δική τους αποστολή, είναι προφανές πώς αυτή η ρύθμιση ουσιαστικά εξυπηρετεί τους σχεδιασμούς της Τουρκίας ( οι Βρετανοί έχουν τις Βάσεις και δεν ασχολούνται, η Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται να συμμετέχει σε αυτό το σύστημα ενώ δεν είναι πια μέρος του προβλήματος). Θα είμαστε προτεκτοράτο της Άγκυρας, έστω κι εάν το περιτύλιγμα δεν θα το προδίδει.
Οι εγγυήσεις διαμορφώνουν μια δεσμευμένη ανεξαρτησία, που παραπέμπουν σε παρωχημένες εποχές. Οι απόψεις που εκφράζονται από τουρκικής πλευράς για μιας μορφής εγγυήσεις, αποτελεί προειδοποίηση ότι δεν πρόκειται να δεχθούν αυτό που επισήμως διατυπώνεται από τη Λευκωσία για κατάργηση τους.
Για να μην φθάσουμε στο τέλος της διαδρομής, να συμφωνήσουν σε όλα ή στα περισσότερα και να πέσουν όλοι πάνω μας για να δεχθούμε «διαφοροποιημένες εγγυήσεις», καλό είναι να ξεκαθαρίσουμε από τώρα: Όχι σε πενταμερή, η οποία εξ ορισμού καταργεί την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά πρώτα σε επίπεδο ηγετών των δυο κοινοτήτων. Αν δεν θέλουν οι Τουρκοκύπριοι να έχουμε ένα ανεξάρτητο κράτος όπου κουμάντο να κάνουν μόνο οι Κύπριοι τι συζητούμε; Να το πούμε καθαρά, ξάστερα και απόλυτα: Με εγγυήσεις συμφωνία γίνεται. Με τη διατήρηση του συστήματος, ή παραλλαγής τους σχέδιο από δημοψήφισμα δεν περνά. Όπως δεν θα περάσει εάν παρουσιαστεί μια- βελτιωμένη- εκδοχή του σχεδίου Ανάν, στο οποίο ανατρέχουν οι διάφοροι που σκέφτονται- για εμάς- αναζητώντας ιδέες.